Wt/zea/Wiktionary:Lieste van Swadesh ('Ollands)

't 'Ollands is de groep Nederlandse dialecten die in 't groôste deêl van de provincies Noôrd-'Olland, Zuud-'Olland en Utrecht ore gesproke, plus nog in 'n deêl van Friesland. In de Randstad bin de meêste dialecten a 'n end nae de Standaerdtaele toegegroeid. 't Bin feitelijk accenten: 't burgers-'Ollands mee systemaotische klankverschuviengen 'n bitje anders uutgesproke. Toch is t'r nog 'eêl wat over van 't ouwe 'Ollands, wat-a nie zò sterk op 't AN trekt. 't Intressant vò Zeêland is 't Svores, wat-a vee verwantschap ei mee 't Goerees en deu Evenhuis zelfs bie 't Zeêuws gerekend oor.

Op details kunne d'Ollandse dialecten vreêd van mekaore verschille. Deze tabel moe daer 'n bitje 'n beêld van geve. Bedienkt, dan d'r nog vee witte plekken op de kaert bin; van lang nie aolles bin d'r (goeie) woôrdenboeken uutgekomme.

No.	Zeêuws	Zuud-'Ollands				Utrechts		Noôrd-'Ollands			Fries-'Ollands
		Svores	Oôst- IJsselmonds	Katwieks	Zoetermeêrs	Stas-U.	Schalkwijks	Volendams	West-Fries	Tessels	Stadsfries	Bildts
1.	ik	ik
2.	jie	jee, Uwe	jij, u	jij	jai, u	jij, u	jai, u	jij	jaai, jee; u	jee, u	dou, jou
3.	'ie	hij	hij	hij	hai	hij	hai	ij	haai	hee	hy
4.	oôns	wij	wij	wij	wai	wij	wai	wij	waai	wee	wy
5.	julder		jullie	jollie, jelui	jullie	jullie	jullie		jullie	jullie	jim(me), jum	jim(me)
6.	'ulder		zullie, heulie	heulie	zullie?	zullie, hun	zullie, hunnie	zullie	zullie	sullie	sij, hully, sully, hun	sij
7.	deze(n), dit		deuze, dut	deuze, dut	deuze, dut?	deuže, dit	dusse, dut	deujze, dut	deuze, dit	deuze, dut	disse, dit	deuze, dusse; dut
8.	die(n), dat		die, dat	geune, gunt; die, dat	die, dat	die, dat	die, dât	die, dat	die, dat	die, dòt	dy, dat	die, dat
9.	'ier		hier(o)	hier	hier	hier	hier	ier	hier	hiêr	hier
10.	dae	daer (R. daor)	daer(o)	daer	daar	daor	daor	daojr	deer	deer	dêr(e), daar, darre	der, dâr
11.	wien		wie	wie	wie	wie	wie	wie	wie	wie	wy	wie
12.	wat		wat	wat	wat	wat	wât	wet	wat	wòt	wat
13.	wae	waer (R. waor)	waer	waer	waar	waor	waor	waojr	weer	weer	wêr, ware	waar, wêr, wer(t)
14.	'oeneêr		hoenêêr	(h)oenaer, (h)oeneer, wannaer	hoeneêr?	wanneer, hoeneer	hoeneer		wanneer		wannear, hoenear	wanneer, hoeneer
15.	'oe		hoe	hoe	hoe	hoe	hoe	oe	hoe	hoe	hoe
16.	nie	nie(t)	nie(t)	iet	nie	nie	nie	niet	niet	niet	nyt	nyt, niet
17.	aol		alles	alles (de lot)	alles	alles	âlles	alles	alles	òlles	alles
18.	vee	veul	veul	veul	vul	veul	veul	feujl	veul	feul	feul
19.	sommige		sommige	sommegte	sommege	sommige	sommige		sommige		goeden(s), goëden(s), gúden(s)	goenent
20.	weinig		waainig	wààneg, wààineg	waineg	weinig	wainig	waaneg	woinig		lou	wainig
21.	aor		ander	ààr	ander	ânder	ânder, aor	aor	aar	aar	ander?
22.	eên	êen	êên	ien	eên	eên	în	ien	ien	iên	een, ien	een
23.	tweê	tweeë	twêê	twie	tweê	tweê	tweej	twaj	twei	twie	twee
24.	drie		drie	drie	drie	drie	drie	drie	drie	drie	dry	drie
25.	vier		vier	vier	vier	vier	vier	fier	vier	fier	fier
26.	vuuf		vijf	vijf	vaif	vijf	vaif	fijf	voif	fijf	fijf, fiif	fijf
27.	groôt		grôôt	gròòt	groôt	groat	groat	grôot	groôt		groat
28.	lank		lang	lang	lang	lâng	lâng	lang	lang		lang
29.	breêd		brêêd	braed	breêd	breêd	breed	brajd	breid		breed
30.	dikke		dik	dik	dik	dik	dik	dik	dik, meukel		grou(w)	grou
31.	zwaer		zwaer	zwaer	zwaar	zwaor	zwaor	zwaojr	zweer		swaar
32.	klein		klaain	klààn, klààin	klain	klein	klain	klaan	kloin		klein	klain
33.	kort		kort	kort	kort	kort	kort	kort	kort		kòrt	kort
34.	smaol		smal	smal	smal	smal	smâl	smal?	smal		smal
35.	dinne		dun?	dun, fliersereg	dun	dun	dun	dun	dun		dun, flutterech	dún, flutrig
36.	wuuf		wijf, vrouw, frommes	wijf, vrauw	waif, vrouw	vrouw	vrommes, waif	wijf, vrauw	vrouw, woif		frou, mîns, mêns	frommes, wiif
37.	vent		man, vent	man	man	mân, vent	mân, vint	man	man		man
38.	mèns		mens	mens	mens	mens	mins		mens		mîns, mêns	mîns
39.	kind	kind	kind	kind, jonge	kind	kind, jochie	kaind, jonge	(jonge)	kind	kiend	kyn	kynd
40.	vrouwe (echte)		wijf, vrouw	vrauw	waif, vrouw	vrouw	vrouw, waif		vrouw		frou; wiif, wyf	frou, mîns, wiif
41.	man (echte)		man	man	man	mân	mân		man		man	man, manly
42.	moeder		moeder	moeder (moer, mem)	moeder	moe(n)der	moeder	mem, moeder	moeder (moer, mem)		moer, moër; moeder, múder; moeke	mim, moer
43.	vaoder	vader	vaoder	vaeder (vaer, taet)	vader	vaoder	vaoder	vaoder, taot	vader (taat)		fader, fôder; pappe	fader, hait(e)
44.	beêste		bêêst	baest	beêst	beês	dier (bis)	bajst	beist		dier, beest
45.	vis		vis	vis	vis	vis	vis	fis	vis		fis
46.	veugel		veugel	vogel	vogel	vogel	veugel, voagel		veugel		fogel, feugel	fûgel
47.	'ond		hond	hond	hond	hond	hond	ôend	hond		hôn, hon(d)	hônd
48.	luus		luis	luis (luzen ok ontieg)	luis	luiš	luis	luis	luis		luus, lús
49.	slange		slang	slang	slang	slâng	slâng		slang		slang
50.	wurm		wurm	wurrem	wurm	worm	wurrem	wurm	wurm		wurm, pier	wurm, daukert
51.	boôm		bôôm	bòòm	boôm	boom	boam		boom		boom
52.	bos		bos	bos	bos	bos	bos		bos		bos
53.	stok		stok	stok, kneppel	stok	stok	stok		stok		stòk	stok
54.	vrucht		vrucht	vrucht	vrucht	vruch, stuk fruit	vruch		vrucht		frucht
55.	zaed		zaed	zaed	zaad	zaod	zaod	zaojd	zeid		saad
56.	blad		blad	blad	blad	blad	blâd		blad		blad, blâd	blâd
57.	wortel		wortel	wortel	wortel	wortel	wortel		wortel		wurtel	wuttel
58.	schosse		schors?	schors	schors	schors	bâs		skors		skòrs	skors, bast
59.	blomme		blom	blom	blom?	blom	blom		bloem, blom		bloem, bloêm	blom
60.	gos		gras	gras	gras	gras	grâs		gras		grâs, gras	grâs
61.	touwe		touw	bendel, bensel, tauw, raep	touw	touw	touw		touw		tou(w)	tou
62.	vel		vel	vel	vel, huid	huid	vel, huid		vel, huid		fel; húd, huud	fel, huud
63.	vleis		vlaais	vlààis	vleês?	vlees	vlees	flaas	vlaais, vlois		flees, fleis	flais
64.	bloed		bloed	bloed	bloed	bloed	bloed	bloed	bloed		bloëd	bloed
65.	beên		bêên	bien	beên	beên, bot	bot		bien, bot?		bonk(e), bot	bonk, bot
66.	vet		vet	vet	vet	vet	vet	fet	vet		fet	fat, fet, smoor, smeer
67.	ei		aai	àài	ai	ei	ai	aa	aai		ei	aai
68.	'oôrn		hôôre	hòòre	hoôren	hoare	hoare		hoorn		hoarn	hoorn
69.	staert		staert	staert	staart	staort	steert	staojrt	steert		steart, sturt	steert
70.	plume		vêêr?	veer	veer	veer	veer		veer		fear
71.	'aer	haar	haer	haer	haar	haor	haor	aojr	heer		haar
72.	'oôd	hôod?	hôôd?	hòòfd	hoôfd	hoof	hof, hoaf		hoofd		hoofd	kop
73.	ôre		ôôr	òòr	oôr	oar	oar		oor		oar	oor
74.	ôge		ôôg	òòg	oôg	oog	oag		oog		oog, ooch	oog
75.	neuze		neus	neus	neus	neus	neus		neus		neus
76.	mond		mond	mongd	mond	mond	mond	môend	mond		mon, môn	mônd
77.	tand		tand	tand	tand	tând	tând	taand	tand		tan, tân	tan
78.	toenge		tong	tong, lerref	tong	tong	tong		tong		tong(e)	tong
79.	naegel		naogel	naegel	nagel	naogel	naogel	naojgel	nagel		nagel
80.	voet	voet	bêên	bien	beên?	beên, voet	voet, bîn?	bien	bien, voet		foët, fút	foet
81.	beên	beeën	bêên	bien	beên	beên	bîn	bien	bien		been
82.	knie		knie	k(e)nie	knie	knie	knie		knie (kniebol)		knibbel, kny	knie
83.	'and		hand	hangd	hand	hând	hând	aand	hand		han(d), hân	hând
84.	vleke			vleugel, vlùrrek	vlerk, vleugel	vlerk	vleugel, vlerk?		vleugel		fleugel, flerk	flerk, wyk
85.	buuk	búk	buik	buik, lijf	buik	buik	buik	buik	buik		búk
86.	dermen		darme	dààreme	darme, krans	darreme (derreme)	derreme		darme (derme)		darmen
87.	nikke	nìk	nek	nek	nek	nek	nek		nek		nek, nekke	nek
88.	rik	rìk	rik	regge	rug	rug	rug		reg, rug		ruch, rûg(e)	rûg
89.	bost		borst	borst	borst	bors	bors		borst		burst	borst
90.	'arte		hart	hart	hart	ha(r)t	hârt		hart		hart
91.	lever		lever	lever	lever	lever	lever	leujver	lever		lever
92.	drienke		drinke	drinke	drinke	drinke	drinke		drinke		drinke, innime	drinke, innimme
93.	ete		ete	ete	ete	ete	ete	eujte	ete		ete, innime	ete, innimme
94.	biete		bijte	bijte	baite	bijte	baite	bijte	boite		bite
95.	zuge		zuige	zuige, soef(t)e, soffe, tulle	zuige	žuige	zuige	zuige	zuige		suge, súge	suge
96.	spoege (uut de mond)			spouge	spoege, spouge	špuige	spuige, spouwe, tuffe		spaaie		spuie	spoie
97.	spoege (uut de maeg)			spouge, braeke	spoege, spouge	kotse	spuige		spuge, spaaie		spuie, koare	spoie, kore
98.	waoie			waeie	waaie	waoie	waoie	waoje	waaie (weie)		waaie
99.	aeseme		aeseme	aedeme, aeseme	ademe, aseme	aoseme	aoseme		aseme		azeme, ademe
100.	lache		lache	lache	lache	lâche	lâche	lache	lache		gnize, lache	gnize
101.	zieë		zien	zien, ziene	zien	žiên	zien	ziene	zien	siên	sien
102.	'ôre		hore	hòòre	hore	hore	hore	ore	hore	hore	hoare	hore
103.	wete		wete	wete	wete	wete	wete	weujte	wete	wete	wete
104.	dienke		denke	denke	denke	denke (dinke)	dinke	dinke	denke	denke	dinke, denke	dinke
105.	ruke		ruike	ruike	ruike	ruike	ruike		ruike	ruke	ruke, rúke	rúkke
106.	vreze		vreze	vreze	bang weze	bâng weže/žijn	bâng weze		bang weze		freze
107.	slaope		slaepe	slaepe, piepe, kòòi legge	slape	slaope	slaope	leve	sleipe	slépe	slape, koese
108.	leve		leve	leve	leve	leve	leve		leve	leve	leve
109.	sterve		sterve	stùrreve	sterve? (sturve?)	sterreve	sterve		sterve	sturreve	sterve, wechrake	sterve, wegrake
110.	doôddoeë		dôôdmaeke	dòòdmaeke	doôdmake, afmake	doadmaoke	doadmaoke	dôodmake	doôdmake	òfmake	ôfmake, afmake	ôfmake
111.	vechte		vechte	vichte, mokse	vechte	vechte	vechte		vechte		fechte
112.	jaege		jaege	jaege	jage	jaoge	jaoge		jage	jage	jage
113.	slae		slaen	slaen, slaene; neuke	slaan	slaon	slaon	slajn	slaan	slaan	slaan, fege, houwe
114.	snieë		snije	snije	snaie	snije	snaie	snije	snaaie	sneeje	snije, fike
115.	splisse		splisse	splisse	splitse	splisse/splitse	splitse		splitse		splite	splite, spouwe
116.	steke		steke	steke	steke	steke	steke	steujke	steke	steke	steke
117.	kraeuwe			klaeuwe, jokke, skrobbe	krabbele?	krabbe	krâbbe		krabbe		krabbe
118.	graeve		graeve	graeve	grave	graove	graove		grave	grave	grave
119.	zwemme		zwemme	zwùmme	zwemme	zwemme	zwimme	zwumme	zwumme	swemme	swemme	swimme
120.	vliege		vliege	vliege	vliege	vliege	vliege		vliege	vliêge/fliêge	flige	flige, fly
121.	gae		gaen, loôpe	gaen, gaene; renne	lôpe	lope	loape	gajn, lôope	lope	gaan, lópe	lope
122.	komme	komme
123.	ligge		legge	legge	legge	legge	legge		legge	lèègge	lêge, legge	lêge, lê
124.	zitte		zitte	zitte	zitte	zitte	zitte	sitte	zitte		sitte
125.	stae		staen	staen, staene	staan	staon	staon	stajn	staan	staan	staan	staan, stane
126.	draoie		draaie	draeie	draaie	draoie	draoie		draaie	draaie	draaie
127.	vaolle		valle	valle	valle	valle	valle		valle	fòòlle	falle	fâle
128.	geve		geve	geve	geve	geve	geve	geujve	geve	geve	geve	geve, gee
129.	'ouwe		vasthouwe	vasthauwe	vasthouwe	vashouwe	vâshouwe		vasthouwe	beethawwe	beethouwe, fasthouwe
130.	niepe		nijpe?	nijpe	knaipe	knijpe	knaipe		knoipe	kniepe	knipe
131.	vrieve		vrijve	werijve	vraive	vrijve	vraive		wroive, vroive	vriêve	wrive
132.	wasse		wasse	wasse	wasse	wasse	wâsse		wasse	wòsse	wasse
133.	vege		vege	skuiere	vege	vege	vege		vege	vege?	fege
134.	trekke		trekke	trekke, klaeuwe	trekke	trekke	trekke		trekke	trekke	trekke
135.	douwe		douwe	douwe, heue	douwe	douwe	douwe		douwe	duwe	douwe (duwe)	douwe, po(e)mpe
136.	goôie		gôôie	gòòie, neuke	gooie, smaite	goaie	gooie, neuke		gooie	smiete, góóie	gooie/goaie, smite, soale	gooie, smite, saaie
137.	knôpe		knutte?	knoete	knôpe	knope	knoape		knope		bine
138.	naoie		naaie	naeie	naaie	naoie	naoie		naaie	naaie	naaie
139.	telle		telle	telle	telle	telle	telle		telle	telle	telle
140.	zegge		zegge	zegge	zegge	žegge	zegge	zegge	zegge	sèègge	sêge, segge	sêge, sê
141.	zienge		zinge	zinge, lierepe		žinge	zinge		zinge	zinge	singe
142.	spele		speule	speule	speule	speule	speule	speujle	speule	speule	speule
143.	drieve		drijve	drijve	draive	drijve	draive	drijve	droive	driêve	drive
144.	vloeie		vloeie	bààize, stròòme	stôme	vloeie, stroame	stroame	stróóme	vloeie		floeie
145.	vrieze		vrieze	vrieze	vrieze	vrieze	vrieze		vrieze	friêze	frieze, frize	frieze
146.	zwelle		zwelle	opzwelle	opzwelle	opzwelle	opzwelle	opsette	opzwelle		swelle, opsette
147.	zunne		zon	zon	zon	zon	zon	zon	zon	zon	son, sonne	son
148.	maen		maen	maen	maan	maon	maon		maan	maan	maan
149.	starre		star, ster	star	ster	ster	ster		star, ster	ster	ster
150.	waeter		waeter	waeter	water	waoter	waoter	water	water	water	water
151.	regene		regene	beldere	regene	regene	regene		regene	regene	regene
152.	rivier		rivier	rivier	rivier	revier	revier		rivier	rivier	rivier
153.	meêr		mêêr	maer	meer	meêr	meer	maojr	meer	meer	mear	meer
154.	zeê		zêê?	zae	zeê	zee	zeej	zaj	zee, zei	zéé/séé	zee
155.	zout		zout	zauwt	zout	zout	zout		zout	sout	sout
156.	steên		stêên	stien	steên	steên	stîn	stien	stien	stiên	steen, stien	steen
157.	zand		zand	zand	zand	zând	zând	zaand	zand	sand	sand, sân	sând
158.	stof		stof	stof	stof	stof	stof		stof	stof	stòf, dúst	stof, túg
159.	aerde		grond	aerde, grond	grond	grond	grond	grond	eerd	grond	earde, aarde	eerde
160.	wolke		wolk	wolk	wolk	wolk	wolk		wolk	wollek	wolk
161.	mist		mist	mist	mist	miš	mis		mist	mist	mist
162.	locht		lucht?	locht	lucht	luch	luch		lucht	lucht	lucht
163.	wind		wind	wind	wind	wind	wind	wind	wind	wiend	wyn, wiin	wyn
164.	sneêuw		snêêuw	snaeuw, snow, snouw	sneêuw	sneêuw	snîw	snuw	snei, sneêuw	sneeuw, snee, snuw	snee, sneeuw	snee
165.	ies		ijs	ijs	ais	ijs	ais	ijs	ois	ies?	iis
166.	roôk		rôôk	ròòk	roôk	roak	roak		rook	róók	rook
167.	vier		vier	vier	vuur	vuur	vuur		vuur	fiêr	fuer	fuur
168.	assie		as	as	as	as	âs		as	òs	as
169.	brande		branne	brande	brande	brânde	brânde	braande	brande	brònde	brâne, branne, brande	brande, brânde
170.	wegt, pad		weg	wegt	weg	weg	weg		weg	wèèg	weg, wech	weg
171.	berg		berg	berreg, bùrreg; kluit	berg	berreg	berreg		berg		berg, berch	berg
172.	roôd		rôôd	ròòd	roôd	road	road		roôd	róód	road
173.	groen		groen	groen	groen	groen	groen		groen	groên	groën	groen
174.	geêl		geel	geel	geel	geêl	gîl		geêl	geel	geel
175.	wit		wit	wit	wit	wit	wit		wit	wit	wit
176.	zwart		zwart	zwart	zwart	zwârt	zwârt		zwart	zwart	swart
177.	nacht		nacht	nacht	nacht	nâch	nâch		nacht	nacht	nacht
178.	dag		dag	dag	dag	dâg	dâg	dag	dag	dag	dâg, dag
179.	jaer		jaer	jaer	jaar	jaor	jaor	jaojr	jeer	jaar	jaar
180.	waerm		waarem	wààrem	warm, mok	wârm	wârrem		warm (werm)		warm
181.	koud		koud	kauwd	koud	koud	koud		koud	koud	koud
182.	vol		vol	vol	vol	vol	vol		vol	fol	fol
183.	nieuw		nieuw	nuw, nuut nieuw(t)	nieuw (nuw?)	nuw	nai, nuut, nuw		nuw (nij)	nuw	nij (nieuw)	nij
184.	oud		oud	auwd	oud	oud	oud	oud	oud	oud	oud
185.	goed		goed	goed	goed	goed	goed	goed	goed	goed	goëd, goed	goed
186.	slecht		slecht, mis	slecht, bòòs, mis	slecht, mis	slech	slech	slecht	slecht	slecht, min	min, slecht	min
187.	vrot		verrot	stek	rot	verrot	verrot		verrot		rot, ròt	rottig
188.	vuul		vuil	vuil	vuil, vies	vuil	vuil		vuil	fiês	fys, fiis, smearug/smearech	fiis, smirg, smeerg
189.	recht		recht	recht, stààl	recht, staal	rech	rech		recht	recht	recht
190.	rond		rond	rond	rond	rond	rond		rond		rond, rôn	rônd, rond
191.	scherp		scherp	deun, louter, skààrep	scherp	scherp	schârrep		skerp		skerp
192.	bot		bot	bot	bot	bot	bot		bot	bot	bot
193.	glad		glad	glad	glad	glad	glâd		glad	glad	glad, glâd	glâd
194.	nat		nat	nat	nat	nat	nât		nat	nat	nat
195.	droôg		drôôg	dròòg	droôg	droag	droag		droog	dróóg	drooch, droog	droog
196.	juust		juist	juist	juist	juistem, goed	goed	goed	juist	juust	júst, just	just
197.	kortbie		kortbij	nae, teuge ... an	kortbai	kortbij	kortbai	vlakbij	kortbaai	kortbee	deunbij, dicht(e)bij	dicht(e)bij
198.	varre		var, ver	vùr, vort	ver	ver	waid	vèr	ver		fer, fear	feer
199.	rechts		rechts	rechs	rechs	rechs	rechs		rech(t)s		rechts
200.	lienks		links	lings	links	links	links		links		links
201.	bie		bij	bij	bai	bij	bai	bij	baai	bee	bij
202.	in	in
203.	mee		mit	mit	met? mit?	met	mit	mit	met	mit	met
204.	en	en	en	en	en	en	en	in	en	en	en
205.	a		as	as	as	as	âs	as	as	òs	as
206.	om'a		omdat, met dat	omdat	omdat	omdat	omda	omdat	omdat	omdòt	omdat	omdat, omt, metdat
207.	naeme		naem	naem	naam	naom	naom	naam	naam	naam	naam

N.B:

• Vò 't Svores gebruke me 'ier 'n ad-hocspellienge, die-a 'n bitje moe weêrgegeve 'oe of 't klienkt. D'r is gin woôrdenboek of zò daerat 'n spellienge mee 'n bitje standaerdwaerde van getrokke kan ore.
• In 't Katwijks Woordenboek oor de sjwa as ə geschreve ast 'n op 'n plekke staet daer at 't Nederlands 'n nie kent. 'Ier è me dat vanspres genegeêrd es altoos 'gewoôn' e gespeld.
• 't Zoetermeers Woordenboek is nie zò 'eêl uutgebreid. Me vullen 't 'ier an mee wat beriddeneêrde grepen, veraol uut 't Gous. 't Gouds Woordenboek van Lafeber is vee uutgebreider mae ok vreêd 'istoriserend en daerom nie sò geschikt om 'ier d'rbie te zetten.
• Aolle West-Friese woôrden die mee v- of z- beginne 'ebbe ok 'n variant mee f- en s-. D' uutspraek verschilt deu de regio en somtieds van spreker toet spreker.

Liesten van Swadesh
Aolgemeên ꞏ Zeêuws ꞏ 'Ollands ꞏ Keltisch ꞏ Limburgs · Romaons ꞏ Slaovisch ꞏ Vries ˑ kunsttaelen