't 'Ollands is de groep Nederlandse dialecten die in 't groôste deêl van de provincies Noôrd-'Olland, Zuud-'Olland en Utrecht ore gesproke, plus nog in 'n deêl van Friesland. In de Randstad bin de meêste dialecten a 'n end nae de Standaerdtaele toegegroeid. 't Bin feitelijk accenten: 't burgers-'Ollands mee systemaotische klankverschuviengen 'n bitje anders uutgesproke. Toch is t'r nog 'eêl wat over van 't ouwe 'Ollands, wat-a nie zò sterk op 't AN trekt. 't Intressant vò Zeêland is 't Svores, wat-a vee verwantschap ei mee 't Goerees en deu Evenhuis zelfs bie 't Zeêuws gerekend oor.
Op details kunne d'Ollandse dialecten vreêd van mekaore verschille. Deze tabel moe daer 'n bitje 'n beêld van geve. Bedienkt, dan d'r nog vee witte plekken op de kaert bin; van lang nie aolles bin d'r (goeie) woôrdenboeken uutgekomme.
No. |
Zeêuws |
Zuud-'Ollands |
Utrechts |
Noôrd-'Ollands |
Vries-'Ollands
|
Svores |
Oôst- IJsselmonds |
Katwieks |
Zoetermeêrs |
Stas-U. |
Schalkwijks |
Volendams |
West-Fries |
Tessels |
Stasvries |
Bildts |
Midslands
|
1. |
ik |
ik
|
2. |
jie |
jee, Uwe |
jij, u |
jij |
jai, u |
jij, u |
jai, u |
jij |
jaai, jee; u |
jee, u |
dou, jou |
dou, jij
|
3. |
'ie |
hij |
hij |
hij |
hai |
hij |
hai |
ij |
haai |
hee |
hy |
hij
|
4. |
oôns |
wij |
wij |
wij |
wai |
wij |
wai |
wij |
waai |
wee |
wy |
wij
|
5. |
julder |
|
jullie |
jollie, jelui |
jullie |
jullie |
jullie |
|
jullie |
jullie |
jim(me), jum |
jim(me) |
jim
|
6. |
'ulder |
|
zullie, heulie |
heulie |
zullie? |
zullie, hun |
zullie, hunnie |
zullie |
zullie |
sullie |
sij, hully, sully, hun |
sij
|
7. |
deze(n), dit |
|
deuze, dut |
deuze, dut |
deuze, dut? |
deuže, dit |
dusse, dut |
deujze, dut |
deuze, dit |
deuze, dut |
disse, dit |
deuze, dusse; dut |
deuze, dut
|
8. |
die(n), dat |
|
die, dat |
geune, gunt; die, dat |
die, dat |
die, dat |
die, dât |
die, dat |
die, dat |
die, dòt |
dy, dat |
die, dat |
dy, dat
|
9. |
'ier |
|
hier(o) |
hier |
hier |
hier |
hier |
ier |
hier |
hiêr |
hier
|
10. |
dae |
daer (R. daor) |
daer(o) |
daer |
daar |
daor |
daor |
daojr |
deer |
deer |
dêr(e), daar, darre |
der, dâr |
dèr
|
11. |
wien |
|
wie |
wie |
wie |
wie |
wie |
wie |
wie |
wie |
wy |
wie |
wy
|
12. |
wat |
|
wat |
wat |
wat |
wat |
wât |
wet |
wat |
wòt |
wat
|
13. |
wae |
waer (R. waor) |
waer |
waer |
waar |
waor |
waor |
waojr |
weer |
weer |
wêr, ware |
waar, wêr, wer(t) |
wer
|
14. |
'oeneêr |
|
hoenêêr |
(h)oenaer, (h)oeneer, wannaer |
hoeneêr? |
wanneer, hoeneer |
hoeneer |
|
wanneer |
|
wannear, hoenear |
wanneer, hoeneer |
wannear
|
15. |
'oe |
|
hoe |
hoe |
hoe |
hoe |
hoe |
oe |
hoe |
hoe |
hoe
|
16. |
nie |
nie(t) |
nie(t) |
iet |
nie |
nie |
nie |
niet |
niet |
niet |
nyt |
nyt, niet |
nyt
|
17. |
aol |
|
alles |
alles (de lot) |
alles |
alles |
âlles |
alles |
alles |
òlles |
alles
|
18. |
vee |
veul |
veul |
veul |
vul |
veul |
veul |
feujl |
veul |
feul |
feul
|
19. |
sommige |
|
sommige |
sommegte |
sommege |
sommige |
sommige |
|
sommige |
|
goeden(s), goëden(s), gúden(s) |
goenent |
|
20. |
weinig |
|
waainig |
wààneg, wààineg |
waineg |
weinig |
wainig |
waaneg |
woinig |
|
lou |
wainig |
min
|
21. |
aor |
|
ander |
ààr |
ander |
ânder |
ânder, aor |
aor |
aar |
aar |
ander
|
22. |
eên |
êen |
êên |
ien |
eên |
eên |
în |
ien |
ien |
iên |
een, ien |
een |
ien
|
23. |
tweê |
tweeë |
twêê |
twie |
tweê |
tweê |
tweej |
twaj |
twei |
twie |
twee |
twie
|
24. |
drie |
|
drie |
drie |
drie |
drie |
drie |
drie |
drie |
drie |
dry |
drie
|
25. |
vier |
|
vier |
vier |
vier |
vier |
vier |
fier |
vier |
fier |
fier
|
26. |
vuuf |
|
vijf |
vijf |
vaif |
vijf |
vaif |
fijf |
voif |
fijf |
fijf, fiif |
fijf |
fijv
|
27. |
groôt |
|
grôôt |
gròòt |
groôt |
groat |
groat |
grôot |
groôt |
|
groat
|
28. |
lank |
|
lang |
lang |
lang |
lâng |
lâng |
lang |
lang |
|
lang
|
29. |
breêd |
|
brêêd |
braed |
breêd |
breêd |
breed |
brajd |
breid |
|
breed
|
30. |
dikke |
|
dik |
dik |
dik |
dik |
dik |
dik |
dik, meukel |
|
grou(w) |
grou |
grouw, dik
|
31. |
zwaer |
|
zwaer |
zwaer |
zwaar |
zwaor |
zwaor |
zwaojr |
zweer |
|
swaar |
swear
|
32. |
klein |
|
klaain |
klààn, klààin |
klain |
klein |
klain |
klaan |
kloin |
|
klein |
klain |
klein
|
33. |
kort |
|
kort |
kort |
kort |
kort |
kort |
kort |
kort |
|
kòrt |
kort |
kòrt
|
34. |
smaol |
|
smal |
smal |
smal |
smal |
smâl |
smal? |
smal |
|
smal
|
35. |
dinne |
|
dun? |
dun, fliersereg |
dun |
dun |
dun |
dun |
dun |
|
dun, flutterech |
dún, flutrig |
dun
|
36. |
wuuf |
|
wijf, vrouw, frommes |
wijf, vrauw |
waif, vrouw |
vrouw |
vrommes, waif |
wijf, vrauw |
vrouw, woif |
|
frou, mîns, mêns |
frommes, wiif |
frouw(mins), wiiv
|
37. |
vent |
|
man, vent |
man |
man |
mân, vent |
mân, vint |
man |
man |
|
man
|
38. |
mèns |
|
mens |
mens |
mens |
mens |
mins |
|
mens |
|
mîns, mêns |
mîns
|
39. |
kind |
kind |
kind |
kind, jonge |
kind |
kind, jochie |
kaind, jonge |
(jonge) |
kind |
kiend |
kyn |
kynd |
kyn
|
40. |
vrouwe (echte) |
|
wijf, vrouw |
vrauw |
waif, vrouw |
vrouw |
vrouw, waif |
|
vrouw |
|
frou; wiif, wyf |
frou, mîns, wiif |
frouw, wiiv
|
41. |
man (echte) |
|
man |
man |
man |
mân |
mân |
|
man |
|
man |
man, manly |
man
|
42. |
moeder |
|
moeder |
moeder (moer, mem) |
moeder |
moe(n)der |
moeder |
mem, moeder |
moeder (moer, mem) |
|
moer, moër; moeder, múder; moeke |
mim, moer |
mêm, moe
|
43. |
vaoder |
vader |
vaoder |
vaeder (vaer, taet) |
vader |
vaoder |
vaoder |
vaoder, taot |
vader (taat) |
|
fader, fôder; pappe |
fader, hait(e) |
faar, taa
|
44. |
beêste |
|
bêêst |
baest |
beêst |
beês |
dier (bis) |
bajst |
beist |
|
dier, beest |
beest
|
45. |
vis |
|
vis |
vis |
vis |
vis |
vis |
fis |
vis |
|
fis
|
46. |
veugel |
|
veugel |
vogel |
vogel |
vogel |
veugel, voagel |
|
veugel |
|
fogel, feugel |
fûgel |
feugel
|
47. |
'ond |
|
hond |
hond |
hond |
hond |
hond |
ôend |
hond |
|
hôn, hon(d) |
hônd |
hond
|
48. |
luus |
|
luis |
luis (luzen ok ontieg) |
luis |
luiš |
luis |
luis |
luis |
|
luus, lús |
lús
|
49. |
slange |
|
slang |
slang |
slang |
slâng |
slâng |
|
slang |
|
slang
|
50. |
wurm |
|
wurm |
wurrem |
wurm |
worm |
wurrem |
wurm |
wurm |
|
wurm, pier |
wurm, daukert |
wurm
|
51. |
boôm |
|
bôôm |
bòòm |
boôm |
boom |
boam |
|
boom |
|
boom
|
52. |
bos |
|
bos |
bos |
bos |
bos |
bos |
|
bos |
|
bos
|
53. |
stok |
|
stok |
stok, kneppel |
stok |
stok |
stok |
|
stok |
|
stòk |
stok
|
54. |
vrucht |
|
vrucht |
vrucht |
vrucht |
vruch, stuk fruit |
vruch |
|
vrucht |
|
frucht
|
55. |
zaed |
|
zaed |
zaed |
zaad |
zaod |
zaod |
zaojd |
zeid |
|
saad |
sead, saaigoed
|
56. |
blad |
|
blad |
blad |
blad |
blad |
blâd |
|
blad |
|
blad, blâd |
blâd |
blad, blâd
|
57. |
wortel |
|
wortel |
wortel |
wortel |
wortel |
wortel |
|
wortel |
|
wurtel |
wuttel |
wortel
|
58. |
schosse |
|
schors? |
schors |
schors |
schors |
bâs |
|
skors |
|
skòrs |
skors, bast |
schors
|
59. |
blomme |
|
blom |
blom |
blom? |
blom |
blom |
|
bloem, blom |
|
bloem, bloêm |
blom
|
60. |
gos |
|
gras |
gras |
gras |
gras |
grâs |
|
gras |
|
grâs, gras |
grâs |
gès
|
61. |
touwe |
|
touw |
bendel, bensel, tauw, raep |
touw |
touw |
touw |
|
touw |
|
tou(w) |
tou |
touw
|
62. |
vel |
|
vel |
vel |
vel, huid |
huid |
vel, huid |
|
vel, huid |
|
fel; húd, huud |
fel, huud |
húd
|
63. |
vleis |
|
vlaais |
vlààis |
vleês? |
vlees |
vlees |
flaas |
vlaais, vlois |
|
flees, fleis |
flais |
fleis
|
64. |
bloed |
|
bloed |
bloed |
bloed |
bloed |
bloed |
bloed |
bloed |
|
bloëd |
bloed |
bloêd
|
65. |
beên |
|
bêên |
bien |
beên |
beên, bot |
bot |
|
bien, bot? |
|
bonk(e), bot |
bonk, bot
|
66. |
vet |
|
vet |
vet |
vet |
vet |
vet |
fet |
vet |
|
fet |
fat, fet, smoor, smeer |
fet
|
67. |
ei |
|
aai |
àài |
ai |
ei |
ai |
aa |
aai |
|
ei |
aai |
ei
|
68. |
'oôrn |
|
hôôre |
hòòre |
hoôren |
hoare |
hoare |
|
hoorn |
|
hoarn |
hoorn |
hoarn
|
69. |
staert |
|
staert |
staert |
staart |
staort |
steert |
staojrt |
steert |
|
steart, sturt |
steert |
steart
|
70. |
plume |
|
vêêr? |
veer |
veer |
veer |
veer |
|
veer |
|
fear
|
71. |
'aer |
haar |
haer |
haer |
haar |
haor |
haor |
aojr |
heer |
|
haar |
hear
|
72. |
'oôd |
hôod? |
hôôd? |
hòòfd |
hoôfd |
hoof |
hof, hoaf |
|
hoofd |
|
hoofd |
kop |
hoofd, kop
|
73. |
ôre |
|
ôôr |
òòr |
oôr |
oar |
oar |
|
oor |
|
oar |
oor |
oar
|
74. |
ôge |
|
ôôg |
òòg |
oôg |
oog |
oag |
|
oog |
|
oog, ooch |
oog
|
75. |
neuze |
|
neus |
neus |
neus |
neus |
neus |
|
neus |
|
neus
|
76. |
mond |
|
mond |
mongd |
mond |
mond |
mond |
môend |
mond |
|
mon, môn |
mônd |
mond
|
77. |
tand |
|
tand |
tand |
tand |
tând |
tând |
taand |
tand |
|
tan, tân |
tan |
tând
|
78. |
toenge |
|
tong |
tong, lerref |
tong |
tong |
tong |
|
tong |
|
tong(e) |
tong
|
79. |
naegel |
|
naogel |
naegel |
nagel |
naogel |
naogel |
naojgel |
nagel |
|
nagel
|
80. |
voet |
voet |
bêên |
bien |
beên? |
beên, voet |
voet, bîn? |
bien |
bien, voet |
|
foët, fút |
foet |
foêt
|
81. |
beên |
beeën |
bêên |
bien |
beên |
beên |
bîn |
bien |
bien |
|
been |
biên
|
82. |
knie |
|
knie |
k(e)nie |
knie |
knie |
knie |
|
knie (kniebol) |
|
knibbel, kny |
knie |
knibbel
|
83. |
'and |
|
hand |
hangd |
hand |
hând |
hând |
aand |
hand |
|
han(d), hân |
hând
|
84. |
vleke |
|
|
vleugel, vlùrrek |
vlerk, vleugel |
vlerk |
vleugel, vlerk? |
|
vleugel |
|
fleugel, flerk |
flerk, wyk |
flerk, wyuwk
|
85. |
buuk |
búk |
buik |
buik, lijf |
buik |
buik |
buik |
buik |
buik |
|
búk
|
86. |
dermen |
|
darme |
dààreme |
darme, krans |
darreme (derreme) |
derreme |
|
darme (derme) |
|
darmen |
dermen
|
87. |
nikke |
nìk |
nek |
nek |
nek |
nek |
nek |
|
nek |
|
nek, nekke |
nek
|
88. |
rik |
rìk |
rik |
regge |
rug |
rug |
rug |
|
reg, rug |
|
ruch, rûg(e) |
rûg |
rug
|
89. |
bost |
|
borst |
borst |
borst |
bors |
bors |
|
borst |
|
burst |
borst |
bòrst
|
90. |
'arte |
|
hart |
hart |
hart |
ha(r)t |
hârt |
|
hart |
|
hart
|
91. |
lever |
|
lever |
lever |
lever |
lever |
lever |
leujver |
lever |
|
lever |
lewer
|
92. |
drienke |
|
drinke |
drinke |
drinke |
drinke |
drinke |
|
drinke |
|
drinke, innime |
drinke, innimme |
drinke
|
93. |
ete |
|
ete |
ete |
ete |
ete |
ete |
eujte |
ete |
|
ete, innime |
ete, innimme |
ete
|
94. |
biete |
|
bijte |
bijte |
baite |
bijte |
baite |
bijte |
boite |
|
bite |
byte
|
95. |
zuge |
|
zuige |
zuige, soef(t)e, soffe, tulle |
zuige |
žuige |
zuige |
zuige |
zuige |
|
suge, súge |
suge |
suuge
|
96. |
spoege (uut de mond) |
|
|
spouge |
spoege, spouge |
špuige |
spuige, spouwe, tuffe |
|
spaaie |
|
spuie |
spoie |
spije
|
97. |
spoege (uut de maeg) |
|
|
spouge, braeke |
spoege, spouge |
kotse |
spuige |
|
spuge, spaaie |
|
spuie, koare |
spoie, kore |
spije
|
98. |
waoie |
|
|
waeie |
waaie |
waoie |
waoie |
waoje |
waaie (weie) |
|
waaie
|
99. |
aeseme |
|
aeseme |
aedeme, aeseme |
ademe, aseme |
aoseme |
aoseme |
|
aseme |
|
azeme, ademe |
aseme
|
100. |
lache |
|
lache |
lache |
lache |
lâche |
lâche |
lache |
lache |
|
gnize, lache |
gnize |
lache
|
101. |
zieë |
|
zien |
zien, ziene |
zien |
žiên |
zien |
ziene |
zien |
siên |
sien
|
102. |
'ôre |
|
hore |
hòòre |
hore |
hore |
hore |
ore |
hore |
hore |
hoare |
hore |
hoare
|
103. |
wete |
|
wete |
wete |
wete |
wete |
wete |
weujte |
wete |
wete |
wete
|
104. |
dienke |
|
denke |
denke |
denke |
denke (dinke) |
dinke |
dinke |
denke |
denke |
dinke, denke |
dinke |
denke
|
105. |
ruke |
|
ruike |
ruike |
ruike |
ruike |
ruike |
|
ruike |
ruke |
ruke, rúke |
rúkke |
rúke
|
106. |
vrêze |
|
vreze |
vreze |
bang weze |
bâng weže/žijn |
bâng weze |
|
bang weze |
|
freze
|
107. |
slaope |
|
slaepe |
slaepe, piepe, kòòi legge |
slape |
slaope |
slaope |
leve |
sleipe |
slépe |
slape, koese |
sleape
|
108. |
leve |
|
leve |
leve |
leve |
leve |
leve |
|
leve |
leve |
leve |
lewe
|
109. |
sterve |
|
sterve |
stùrreve |
sterve? (sturve?) |
sterreve |
sterve |
|
sterve |
sturreve |
sterve, wechrake |
sterve, wegrake |
sterwe
|
110. |
doôddoeë |
|
dôôdmaeke |
dòòdmaeke |
doôdmake, afmake |
doadmaoke |
doadmaoke |
dôodmake |
doôdmake |
òfmake |
ôfmake, afmake |
ôfmake
|
111. |
vechte |
|
vechte |
vichte, mokse |
vechte |
vechte |
vechte |
|
vechte |
|
fechte
|
112. |
jaege |
|
jaege |
jaege |
jage |
jaoge |
jaoge |
|
jage |
jage |
jage
|
113. |
slae |
|
slaen |
slaen, slaene; neuke |
slaan |
slaon |
slaon |
slajn |
slaan |
slaan |
slaan, fege, houwe |
slaan
|
114. |
snieë |
|
snije |
snije |
snaie |
snije |
snaie |
snije |
snaaie |
sneeje |
snije, fike |
snije, fyke
|
115. |
splisse |
|
splisse |
splisse |
splitse |
splisse/splitse |
splitse |
|
splitse |
|
splite |
splite, spouwe |
splisse
|
116. |
steke |
|
steke |
steke |
steke |
steke |
steke |
steujke |
steke |
steke |
steke
|
117. |
kraeuwe |
|
|
klaeuwe, jokke, skrobbe |
krabbele? |
krabbe |
krâbbe |
|
krabbe |
|
krabbe |
karre, klaauwe
|
118. |
delve |
|
graeve |
graeve |
grave |
graove |
graove |
|
grave |
grave |
grave |
dille, grawe
|
119. |
zwemme |
|
zwemme |
zwùmme |
zwemme |
zwemme |
zwimme |
zwumme |
zwumme |
swemme |
swemme |
swimme |
swemme
|
120. |
vliege |
|
vliege |
vliege |
vliege |
vliege |
vliege |
|
vliege |
vliêge/fliêge |
flige |
flige, fly |
flyge
|
121. |
gae |
|
gaen, loôpe |
gaen, gaene; renne |
lôpe |
lope |
loape |
gajn, lôope |
lope |
gaan, lópe |
lope
|
122. |
komme |
komme
|
123. |
ligge |
|
legge |
legge |
legge |
legge |
legge |
|
legge |
lèègge |
lêge, legge |
lêge, lê |
lêge
|
124. |
zitte |
|
zitte |
zitte |
zitte |
zitte |
zitte |
sitte |
zitte |
|
sitte
|
125. |
stae |
|
staen |
staen, staene |
staan |
staon |
staon |
stajn |
staan |
staan |
staan |
staan, stane |
staan
|
126. |
draoie |
|
draaie |
draeie |
draaie |
draoie |
draoie |
|
draaie |
draaie |
draaie |
draaie, swaaie
|
127. |
vaolle |
|
valle |
valle |
valle |
valle |
valle |
|
valle |
fòòlle |
falle |
fâle |
falle
|
128. |
geve |
|
geve |
geve |
geve |
geve |
geve |
geujve |
geve |
geve |
geve |
geve, gee |
gewe
|
129. |
'ouwe |
|
vasthouwe |
vasthauwe |
vasthouwe |
vashouwe |
vâshouwe |
|
vasthouwe |
beethawwe |
beethouwe, fasthouwe |
fasthouwe
|
130. |
niepe |
|
nijpe? |
nijpe |
knaipe |
knijpe |
knaipe |
|
knoipe |
kniepe |
knipe |
kniipe
|
131. |
vrieve |
|
vrijve |
werijve |
vraive |
vrijve |
vraive |
|
wroive, vroive |
vriêve |
wrive |
wriiwe
|
132. |
wasse |
|
wasse |
wasse |
wasse |
wasse |
wâsse |
|
wasse |
wòsse |
wasse |
waske
|
133. |
vege |
|
vege |
skuiere |
vege |
vege |
vege |
|
vege |
vege? |
fege
|
134. |
trekke |
|
trekke |
trekke, klaeuwe |
trekke |
trekke |
trekke |
|
trekke |
trekke |
trekke
|
135. |
douwe |
|
douwe |
douwe, heue |
douwe |
douwe |
douwe |
|
douwe |
duwe |
douwe (duwe) |
douwe, po(e)mpe |
douwe
|
136. |
goôie |
|
gôôie |
gòòie, neuke |
gooie, smaite |
goaie |
gooie, neuke |
|
gooie |
smiete, góóie |
gooie/goaie, smite, soale |
gooie, smite, saaie |
goaie, tippe
|
137. |
knôpe |
|
knutte? |
knoete |
knôpe |
knope |
knoape |
|
knope |
|
bine |
byne
|
138. |
naoie |
|
naaie |
naeie |
naaie |
naoie |
naoie |
|
naaie |
naaie |
naaie
|
139. |
telle |
|
telle |
telle |
telle |
telle |
telle |
|
telle |
telle |
telle
|
140. |
zegge |
|
zegge |
zegge |
zegge |
žegge |
zegge |
zegge |
zegge |
sèègge |
sêge, segge |
sêge, sê |
sêge
|
141. |
zienge |
|
zinge |
zinge, lierepe |
|
žinge |
zinge |
|
zinge |
zinge |
singe
|
142. |
spele |
|
speule |
speule |
speule |
speule |
speule |
speujle |
speule |
speule |
speule
|
143. |
drieve |
|
drijve |
drijve |
draive |
drijve |
draive |
drijve |
droive |
driêve |
drive |
driiwe
|
144. |
vloeie |
|
vloeie |
bààize, stròòme |
strôme |
vloeie, stroame |
stroame |
stróóme |
vloeie |
|
floeie
|
145. |
vrieze |
|
vrieze |
vrieze |
vrieze |
vrieze |
vrieze |
|
vrieze |
friêze |
frieze, frize |
frieze |
friize
|
146. |
zwelle |
|
zwelle |
opzwelle |
opzwelle |
opzwelle |
opzwelle |
opsette |
opzwelle |
|
swelle, opsette |
swelle
|
147. |
zunne |
|
zon |
zon |
zon |
zon |
zon |
zon |
zon |
zon |
son, sonne |
son
|
148. |
maen |
|
maen |
maen |
maan |
maon |
maon |
|
maan |
maan |
maan
|
149. |
starre |
|
star, ster |
star |
ster |
ster |
ster |
|
star, ster |
ster |
ster
|
150. |
waeter |
|
waeter |
waeter |
water |
waoter |
waoter |
water |
water |
water |
water
|
151. |
regene |
|
regene |
beldere |
regene |
regene |
regene |
|
regene |
regene |
regene
|
152. |
rivier |
|
rivier |
rivier |
rivier |
revier |
revier |
|
rivier |
rivier |
rivier
|
153. |
meêr |
|
mêêr |
maer |
meer |
meêr |
meer |
maojr |
meer |
meer |
mear |
meer |
mear
|
154. |
zeê |
|
zêê? |
zae |
zeê |
zee |
zeej |
zaj |
zee, zei |
zéé/séé |
see
|
155. |
zout |
|
zout |
zauwt |
zout |
zout |
zout |
|
zout |
sout |
sout
|
156. |
steên |
|
stêên |
stien |
steên |
steên |
stîn |
stien |
stien |
stiên |
steen, stien |
steen |
stien
|
157. |
zand |
|
zand |
zand |
zand |
zând |
zând |
zaand |
zand |
sand |
sand, sân |
sând
|
158. |
stof |
|
stof |
stof |
stof |
stof |
stof |
|
stof |
stof |
stòf, dúst |
stof, túg |
stof
|
159. |
aerde |
|
grond |
aerde, grond |
grond |
grond |
grond |
grond |
eerd |
grond |
earde, aarde |
eerde |
earde
|
160. |
wolke |
|
wolk |
wolk |
wolk |
wolk |
wolk |
|
wolk |
wollek |
wolk
|
161. |
mist |
|
mist |
mist |
mist |
miš |
mis |
|
mist |
mist |
mist
|
162. |
locht |
|
lucht? |
locht |
lucht |
luch |
luch |
|
lucht |
lucht |
lucht
|
163. |
wind |
|
wind |
wind |
wind |
wind |
wind |
wind |
wind |
wiend |
wyn, wiin |
wyn
|
164. |
sneêuw |
|
snêêuw |
snaeuw, snow, snouw |
sneêuw |
sneêuw |
snîw |
snuw |
snei, sneêuw |
sneeuw, snee, snuw |
snee, sneeuw |
snee
|
165. |
ies |
|
ijs |
ijs |
ais |
ijs |
ais |
ijs |
ois |
ies? |
iis |
ys
|
166. |
roôk |
|
rôôk |
ròòk |
roôk |
roak |
roak |
|
rook |
róók |
rook
|
167. |
vier |
|
vier |
vier |
vuur |
vuur |
vuur |
|
vuur |
fiêr |
fuer |
fuur
|
168. |
assie |
|
as |
as |
as |
as |
âs |
|
as |
òs |
as |
ask
|
169. |
brande |
|
branne |
brande |
brande |
brânde |
brânde |
braande |
brande |
brònde |
brâne, branne, brande |
brande, brânde |
brande
|
170. |
wegt, pad |
|
weg |
wegt |
weg |
weg |
weg |
|
weg |
wèèg |
weg, wech |
weg
|
171. |
berg |
|
berg |
berreg, bùrreg; kluit |
berg |
berreg |
berreg |
|
berg |
|
berg, berch |
berg
|
172. |
roôd |
|
rôôd |
ròòd |
roôd |
road |
road |
|
roôd |
róód |
road
|
173. |
groen |
|
groen |
groen |
groen |
groen |
groen |
|
groen |
groên |
groën |
groen |
groên
|
174. |
geêl |
|
geel |
geel |
geel |
geêl |
gîl |
|
geêl |
geel |
geel
|
175. |
wit |
|
wit |
wit |
wit |
wit |
wit |
|
wit |
wit |
wit
|
176. |
zwart |
|
zwart |
zwart |
zwart |
zwârt |
zwârt |
|
zwart |
zwart |
swart |
swàrt
|
177. |
nacht |
|
nacht |
nacht |
nacht |
nâch |
nâch |
|
nacht |
nacht |
nacht
|
178. |
dag |
|
dag |
dag |
dag |
dâg |
dâg |
dag |
dag |
dag |
dâg, dag |
dag
|
179. |
jaer |
|
jaer |
jaer |
jaar |
jaor |
jaor |
jaojr |
jeer |
jaar |
jaar
|
180. |
waerm |
|
waarem |
wààrem |
warm, mok |
wârm |
wârrem |
|
warm (werm) |
|
warm
|
181. |
koud |
|
koud |
kauwd |
koud |
koud |
koud |
|
koud |
koud |
koud
|
182. |
vol |
|
vol |
vol |
vol |
vol |
vol |
|
vol |
fol |
fol
|
183. |
nieuw |
|
nieuw |
nuw, nuut nieuw(t) |
nieuw (nuw?) |
nuw |
nai, nuut, nuw |
|
nuw (nij) |
nuw |
nij (nieuw) |
nij
|
184. |
oud |
|
oud |
auwd |
oud |
oud |
oud |
oud |
oud |
oud |
oud
|
185. |
goed |
|
goed |
goed |
goed |
goed |
goed |
goed |
goed |
goed |
goëd, goed |
goed |
goed, goêd
|
186. |
slecht |
|
slecht, mis |
slecht, bòòs, mis |
slecht, mis |
slech |
slech |
slecht |
slecht |
slecht, min |
min, slecht |
min |
min, slecht
|
187. |
vrot |
|
verrot |
stek |
rot |
verrot |
verrot |
|
verrot |
|
rot, ròt |
rottig |
rot
|
188. |
vuul |
|
vuil |
vuil |
vuil, vies |
vuil |
vuil |
|
vuil |
fiês |
fys, fiis, smearug/smearech |
fiis, smirg, smeerg |
fiis
|
189. |
recht |
|
recht |
recht, stààl |
recht, staal |
rech |
rech |
|
recht |
recht |
recht
|
190. |
rond |
|
rond |
rond |
rond |
rond |
rond |
|
rond |
|
rond, rôn |
rônd, rond |
rond
|
191. |
scherp |
|
scherp |
deun, louter, skààrep |
scherp |
scherp |
schârrep |
|
skerp |
|
skerp |
scherp
|
192. |
bot |
|
bot |
bot |
bot |
bot |
bot |
|
bot |
bot |
bot |
stomp
|
193. |
glad |
|
glad |
glad |
glad |
glad |
glâd |
|
glad |
glad |
glad, glâd |
glâd
|
194. |
nat |
|
nat |
nat |
nat |
nat |
nât |
|
nat |
nat |
nat
|
195. |
droôg |
|
drôôg |
dròòg |
droôg |
droag |
droag |
|
droog |
dróóg |
drooch, droog |
droog
|
196. |
juust |
|
juist |
juist |
juist |
juistem, goed |
goed |
goed |
juist |
juust |
júst, just |
just
|
197. |
kortbie |
|
kortbij |
nae, teuge ... an |
kortbai |
kortbij |
kortbai |
vlakbij |
kortbaai |
kortbee |
deunbij, dicht(e)bij |
dicht(e)bij |
dichtebij
|
198. |
varre |
|
var, ver |
vùr, vort |
ver |
ver |
waid |
vèr |
ver |
|
fer, fear |
feer |
fêr
|
199. |
rechts |
|
rechts |
rechs |
rechs |
rechs |
rechs |
|
rech(t)s |
|
rechts |
rechs
|
200. |
lienks |
|
links |
lings |
links |
links |
links |
|
links |
|
links
|
201. |
bie |
|
bij |
bij |
bai |
bij |
bai |
bij |
baai |
bee |
bij
|
202. |
in |
in
|
203. |
mee |
|
mit |
mit |
met? mit? |
met |
mit |
mit |
met |
mit |
met
|
204. |
en |
en |
en |
en |
en |
en |
en |
in |
en |
en |
en
|
205. |
a |
|
as |
as |
as |
as |
âs |
as |
as |
òs |
as
|
206. |
om'a |
|
omdat, met dat |
omdat |
omdat |
omdat |
omda |
omdat |
omdat |
omdòt |
omdat |
omdat, omt, metdat |
omreden
|
207. |
naeme |
|
naem |
naem |
naam |
naom |
naom |
naam |
naam |
naam |
naam
|
N.B:
- Vò 't Svores gebruke me 'ier 'n ad-hocspellienge, die-a 'n bitje moe weêrgegeve 'oe of 't klienkt. D'r is gin woôrdenboek of zò daerat 'n spellienge mee 'n bitje standaerdwaerde van getrokke kan ore.
- In 't Katwijks Woordenboek oor de sjwa as ə geschreve ast 'n op 'n plekke staet daer at 't Nederlands 'n nie kent. 'Ier è me dat vanspres genegeêrd es altoos 'gewoôn' e gespeld.
- 't Zoetermeers Woordenboek is nie zò 'eêl uutgebreid. Me vullen 't 'ier an mee wat beriddeneêrde grepen, veraol uut 't Gous. 't Gouds Woordenboek van Lafeber is vee uutgebreider mae ok vreêd 'istoriserend en daerom nie sò geschikt om 'ier d'rbie te zetten.
- Aolle West-Friese woôrden die mee v- of z- beginne 'ebbe ok 'n variant mee f- en s-. D' uutspraek verschilt deu de regio en somtieds van spreker toet spreker.