't Limburgs is 'n streektaele die-a veraol in de Nederlandse en Belgse provincie Limburg oor gesproke. Ok in 't anleiende gebied in Duusland bin vanous glieksoôrtige dialecten t'ôren. De Limburgse dialecten kunne onder mekaore vreêd verschille. 't Is daerom lônend om ze nessens mekaore te leien. Tegliek bin ze zò verschillend, somties toet op durpsniveau, dat 'n tabelle as de deze nog gin goed idee geef van aolle variaotie in 't Limburgs.
Meedan d'r vee woôrdenboeken van Limburgse dialecten bin, is t'r an materiaol gin gebrek.
no. |
Zeêuws |
Noôrd-Limburgs |
Oôst-Limburgs |
Centraol-Limburgs |
West-Limburgs |
Zuudoôst-Limburgs
|
Venloos |
Roermonds |
Sittards |
Weêrts |
Mestrichts |
Tongers |
Hasselts |
Heêrlens
|
1. |
ik |
ik |
ich |
iech |
ich |
iech |
ich
|
2. |
jie |
dich |
doe |
geej, doe |
diech |
dzjieë |
dzjieë |
doe
|
3. |
'ie |
hae |
heer |
|
|
heë
|
4. |
oôns |
weej |
veer |
vae |
veer |
|
|
vier
|
5. |
julder |
geej |
geer |
gae |
geer |
|
|
dier, uur
|
6. |
'ulder |
zie |
zie, zij |
|
|
zeë
|
7. |
deze(n), dit |
dezen, deze, dit |
deze, dees, dit |
deze(n), dees, dit |
|
|
dizze, dis, dit
|
8. |
die, dat |
dae, die, det |
dae, die, dat |
dae, die, det |
dee, die, dat |
|
|
deë, die, dat
|
9. |
'ier |
heej |
hie |
heej |
hei |
|
|
hei
|
10. |
dae |
dao |
|
|
doa
|
11. |
wien |
wae |
wae(m) |
weem |
wee |
|
|
weë
|
12. |
wat |
waat |
wat |
|
|
wat
|
13. |
wae |
wao |
wo |
woeë |
boe, woe |
|
|
woa
|
14. |
'oeneêr |
wienieë |
wienee |
wienieë |
wienie |
|
|
wienieë
|
15. |
'oe |
wie |
weej |
wie |
|
|
wie
|
16. |
nie |
neet |
neit |
neet |
|
|
nit
|
17. |
aolles |
al, alles
|
18. |
vee |
vuuel |
väöl |
völ |
väöl |
|
|
vöal
|
19. |
somste |
inkele |
innige, sómmige |
|
|
sommege |
|
|
sómmige
|
20. |
weinig |
weinig |
min |
wenig |
wieënig |
wieneg |
|
|
wieënig
|
21. |
aor, ander |
ander |
anger |
a(a)nder |
|
|
anger
|
22. |
êne |
ein |
|
|
ing
|
23. |
tweêë |
twieë |
twee |
twieë |
twie |
|
|
twieë
|
24. |
drieë |
drie |
drei |
|
|
drei
|
25. |
viere |
veer |
veier |
veer |
|
|
veer
|
26. |
vuve |
vief |
vief, vijf |
|
|
vief, vunnef
|
27. |
groôt |
groeët |
groot |
groeët |
groet |
|
|
groeët
|
28. |
lank |
lank (lang) |
laank |
|
|
lank
|
29. |
breêd |
breid |
|
|
breed
|
30. |
dikke |
dik |
diek |
dik |
|
|
dik
|
31. |
zwaer |
zwaor |
zjwaor |
zwaor |
zwoer |
|
|
zjwoar
|
32. |
klein |
klein |
|
|
kling
|
33. |
kort |
kort |
kórt |
kort |
|
|
kórt
|
34. |
smaol |
smaal |
sjmaal |
smaal |
|
|
sjmaal
|
35. |
dinne |
smal |
dun |
|
|
dun, sjmaal
|
36. |
vrouwmens |
vrouw, vroumes |
vrouw, vroumisj |
vrouw, vroumes |
vrouw |
|
|
vrouw
|
37. |
vint |
man, manskaerel |
maan |
|
|
man
|
38. |
mens |
mins |
miens |
minsj |
mins |
|
|
minsj
|
39. |
kind |
kind |
kiendj |
kèndj |
keend |
|
|
kink
|
40. |
echtevrouwe |
vrouw |
|
|
vrouw
|
41. |
echteman |
man, mins |
man, miens |
man, minsj |
man, mins |
maan |
|
|
man, minsj
|
42. |
moeder |
moder |
moder, mam |
moojer, ma |
|
|
mam
|
43. |
vaoder |
vader |
vader, pap |
vaajer, pa |
|
|
vadder, pap
|
44. |
beêste |
bieës, deer |
bees, deer |
bees, deier |
bieëst, deer |
bies |
|
|
bieës, deer
|
45. |
vis |
vis |
vès |
vösj |
vès |
|
|
vösj
|
46. |
veugel |
vogel |
|
|
vogel
|
47. |
'ond |
hónd |
hóndj |
hoond |
|
|
hónk
|
48. |
luus |
loes |
|
|
loes
|
49. |
slange |
slang |
sjlang |
slang |
|
|
sjlang
|
50. |
wurm |
worm |
wórm |
wörm |
|
wörm |
wùrrëm |
wèrrem |
wörm
|
51. |
boôm |
boum |
boom
|
52. |
bos |
bós |
bósj |
bos |
|
|
busj
|
53. |
stok |
stek |
sjtek |
stek |
|
|
sjtek
|
54. |
vrucht |
|
vruch |
|
vröch |
|
|
vruch, vrucht
|
55. |
zaed |
zaod |
|
|
zoad
|
56. |
blad |
blaad |
|
|
blaad
|
57. |
wortel |
wortel |
wórtel |
wortel |
|
|
wórtel
|
58. |
schosse |
schors |
bas |
sjel |
|
sjors, sjèl, bas |
|
|
|
59. |
blomme |
bloom |
bloum |
bloom |
blom |
|
|
blóm
|
60. |
gos |
graas, groos |
graas |
graas, grous |
graas |
|
|
graas
|
61. |
touwe |
touw |
touw, zeil |
touw |
|
|
touw
|
62. |
vel |
vel, hoed |
|
|
vel, hoed
|
63. |
vleis |
vleis |
vleisj |
vleis |
|
|
vleesj
|
64. |
bloed |
blood |
bloud |
blood |
|
|
blood
|
65. |
beên (bot) |
knaok |
knaok, bein |
knook, bein |
|
|
|
knoak
|
66. |
vet |
vet |
vèt |
|
vèt |
|
|
vet
|
67. |
ei |
ei |
|
|
ei
|
68. |
'oôrn |
häöre |
|
heure |
|
|
heur
|
69. |
staert |
start |
sjtert |
sjtart |
start |
|
|
sjtats
|
70. |
plume |
vaer, pluum |
veer, pluum |
|
|
veër
|
71. |
'aer |
haor |
|
|
hoar
|
72. |
'oôd |
kop |
|
|
kop
|
73. |
'ôre |
oeër |
oor |
oeër |
oer |
|
|
oeër
|
74. |
'ôge |
oug |
|
|
oog
|
75. |
neuze |
neus |
naas |
neus, naos |
|
|
naas
|
76. |
mond |
mónd |
móndj |
moond |
|
|
mónk
|
77. |
tand |
tand |
tandj |
tand |
|
|
tank
|
78. |
toenge |
tóng |
tong |
|
|
tóng
|
79. |
naegel |
nagel |
|
|
nagel
|
80. |
voet |
voot |
vout |
voot |
|
|
voot
|
81. |
beên |
bein |
|
|
bee
|
82. |
knie |
knee |
kneen |
knei |
knee |
|
|
knee
|
83. |
'and |
hand |
handj |
hand |
|
|
hank
|
84. |
vleke |
vleugel |
|
|
vluuegel
|
85. |
buuk |
boek |
|
|
boek
|
86. |
dermen |
derm |
|
|
derm
|
87. |
nikke |
nek |
nak, nek |
nak, nek, genik |
nek |
nak, nek |
|
|
nak
|
88. |
rik |
rök |
rögk |
|
|
rök
|
89. |
bost |
bórs |
brós |
borst |
boors |
|
|
bros
|
90. |
'arte |
hert |
hart |
hert |
hart |
|
|
hats
|
91. |
lever |
laever |
lever |
|
|
leëver
|
92. |
drienke |
drinke |
drènke |
drinke |
|
|
drinke
|
93. |
ete |
aete |
ete |
|
|
eëte
|
94. |
biete |
biete |
|
|
biete
|
95. |
zuge |
zuge |
zoeke, zuge |
zoeke |
|
zoeke, zuige |
|
|
zoege
|
96. |
spieë (uut de mond) |
kleke, speje |
sjpieje |
|
speie |
|
|
sjpuie
|
97. |
spieë (uut de maeg) |
speje |
sjpieje, kótse |
sjpieje, kotse |
|
speie, kotse |
|
|
kotse
|
98. |
blaeze |
blaoze |
bloze |
|
|
bloaze
|
99. |
aeseme |
aoseme |
aome |
aoseme |
|
|
oame
|
100. |
lache |
lache |
|
|
lache
|
101. |
zieë |
zeen |
zien |
|
|
zieë
|
102. |
'ôre |
hure |
heure |
huuere |
hure |
|
|
huuere
|
103. |
wete |
weite |
wete |
|
|
wete
|
104. |
dienke |
dinke |
dènke |
dinke |
|
|
dinke
|
105. |
ruke |
ruke |
|
|
ruke
|
106. |
vrêze |
schouw, engstig zeen |
bang, engstig zeen |
bang, èngstig zeen |
bang zeen |
vreize; bang, benajd zien |
|
|
bang zieë, floep han
|
107. |
slaope |
slaope |
sjlaope |
slaope |
|
|
sjloape
|
108. |
leve |
laeve |
leve |
|
|
leëve
|
109. |
sterve |
sterve, haergaon |
sjterve |
sterve |
sterve, euverlije, hiemele |
|
|
sjterve
|
110. |
doôddoeë |
doeëdmake |
doodmake |
doeëdmake |
doeddoen, doedmake |
|
|
doeëdmake
|
111. |
vechte |
vechte, houwe |
vechte, kampe, houwe |
|
|
vechte, kampe
|
112. |
jaege |
jage |
|
|
jage
|
113. |
slae |
houwe, slaon |
houwe, sjlaon |
houwe, slaon |
houwe, sloon |
|
|
houwe, sjloa
|
114. |
snieë |
snieje |
sjnieje |
snieje |
snije |
|
|
sjnieje
|
115. |
splête |
deile, scheie |
sjpliete, sjplitse, deile, sjeie |
sjplitse, deile, sjejje |
|
splitse, deile, sjeie |
|
|
sjpliete
|
116. |
steke |
staeke |
sjtaeke |
staeke |
steke |
|
|
sjteëke
|
117. |
kraeuwe |
kratse |
kretse |
|
|
kratse
|
118. |
graeve |
grave |
graove |
|
|
grave
|
119. |
zwemme |
zwumme |
zjwumme |
zjwömme |
zwumme |
|
|
zjwumme
|
120. |
vliege |
vlege |
|
|
vlege
|
121. |
gae (steppe) |
loupe |
|
|
lope
|
122. |
komme |
kómme |
koume |
|
|
kómme
|
123. |
leie (ligge) |
ligge |
ligke |
|
|
ligke
|
124. |
zitte |
zitte |
|
|
zitte
|
125. |
stae |
staon |
sjtaon |
staon |
stoon |
|
|
sjtoa
|
126. |
draoie |
dreie |
drejje |
dreje |
drejje |
|
|
drieëne
|
127. |
vaolle |
valle |
|
|
valle
|
128. |
geve |
gaeve |
geve |
|
|
geëve
|
129. |
vast'ouwe |
halde |
haje |
hawte |
haoje |
hawwe |
|
|
haote
|
130. |
niepe |
kniepe, niepe |
pitse, kniepe |
pitsje, kniepe |
|
pitse, (k)niepe |
|
|
kniepe
|
131. |
vrieve |
vrieve |
|
|
vrieve
|
132. |
wasse |
wasse |
wesje |
wasse |
|
|
wesje
|
133. |
vege |
kaere |
kaere, vaege |
kere, vege |
|
|
veëge, keëre, besseme
|
134. |
trekke |
trekke |
trèkke |
|
|
trekke
|
135. |
douwe |
douwe |
duje |
|
duie |
|
|
duie
|
136. |
goôie |
goeëje |
goje, sjmiete |
bruje, werpe |
|
goeje, smiete |
|
|
werpe, sjmiete
|
137. |
binde |
binde |
binje |
bènje |
|
binde |
|
|
binge
|
138. |
naoie |
neie |
nejje |
neje |
nejje |
|
|
nieëne
|
139. |
telle |
telle |
tèlle |
|
|
telle
|
140. |
zeie |
zegge |
zegke |
zègke |
|
|
zage
|
141. |
zienge |
zinge |
zènge |
zinge |
|
|
zinge
|
142. |
spele |
speule |
sjpele |
speule |
|
|
sjpieële
|
143. |
drieve |
drieve |
|
|
drieve
|
144. |
vloeie |
stroume, struime, loupe |
sjtroume, loupe |
stroume, loupe |
stroume, struime, loupe, kaanjele |
|
|
sjtreume, lope
|
145. |
vrieze |
vrere |
vreze |
vreize |
vrere |
|
|
vrere, vreze
|
146. |
zwelle |
zwelle |
zjwölle |
zjwelle |
zwelle |
|
|
zjwelle
|
147. |
zunne |
zón |
zon |
|
|
zón
|
148. |
maene |
maon |
|
|
moan, mond
|
149. |
starre |
ster |
sjter |
sjtar |
ster |
staar |
|
|
sjter
|
150. |
waeter |
water |
|
|
water
|
151. |
regen |
raegen |
raege, raenge |
raengel |
rege |
|
|
reëge
|
152. |
rivier |
rivier |
reveer |
|
|
revier |
|
|
revier
|
153. |
meêr |
pool, water (maer?) |
meer |
|
|
meer
|
154. |
zeê |
zieë |
zee |
zieë |
zie |
|
|
zieë
|
155. |
zout |
zalt |
zawt |
zaot |
zaajt |
|
|
zaot
|
156. |
steên |
stein |
sjtein |
stein |
|
|
sjtee
|
157. |
zand |
zand |
zandj |
zand |
|
|
zank
|
158. |
stof |
stof |
sjtaof |
sjtöb |
|
stöb |
|
|
sjtöb
|
159. |
aerde |
aerd, grónd |
aerd, gróndj |
eerd, groond |
|
|
eëd, grónk
|
160. |
wolk |
wolk |
wouk |
wolk |
|
|
wolk
|
161. |
mist |
mis |
mist |
mis |
|
|
mis
|
162. |
lucht |
lóch |
loch |
locht |
loch |
|
|
lóch
|
163. |
wind |
wind |
windj |
wèndj |
wind |
|
|
wink
|
164. |
sneêuw |
snieë |
sjnee |
snieë |
snie |
|
|
sjnieë
|
165. |
ies |
ies |
|
|
ies
|
166. |
roôk |
rouk |
|
|
rook
|
167. |
vier |
veur |
vuur |
veur |
vuur |
|
|
vuur
|
168. |
assie |
as |
esj |
as |
|
|
esj
|
169. |
brande |
branne |
branje, borre |
brenne, borre |
|
brenne |
|
|
brenne
|
170. |
wegt |
waeg |
weeg |
|
|
weëg
|
171. |
berg |
berg |
|
|
berg
|
172. |
roôd |
roeëd |
rood |
roeëd |
roed |
|
|
roeëd
|
173. |
groen |
greun |
gruin |
greun |
|
|
greun
|
174. |
geêl |
gael |
geel |
|
|
geël
|
175. |
wit |
wit |
|
|
wit
|
176. |
zwart |
zwart |
zjwart |
zwert |
zwart |
|
|
sjwat
|
177. |
nacht |
nach |
nacht |
nach |
|
|
nach
|
178. |
dag |
daag |
dag |
daag |
|
|
daag
|
179. |
jaer |
jaor |
|
|
joar
|
180. |
waerm |
werm |
|
|
werm
|
181. |
koud |
kald |
kaad |
kawd |
kaod |
kaajd |
|
|
kaod
|
182. |
vol |
vol |
|
|
vol
|
183. |
nieuw |
nuuj |
nui |
|
|
nui
|
184. |
oud |
ald |
aad |
awd |
aod |
aajd |
|
|
aod
|
185. |
goed |
good |
goud |
good |
|
|
good
|
186. |
slecht |
slech |
sjlech, kwaod |
slecht, kaod |
slech |
|
|
sjlech
|
187. |
vrot |
rot |
rót |
rot |
|
|
voel
|
188. |
vuul |
fies, voel |
vies, voel |
veis, vojl |
|
|
voel, drekkig
|
189. |
recht |
rech |
rech, gerich |
rech (gerichtj?) |
rech, geriech |
|
|
rech
|
190. |
rond |
rónd |
róndj |
roond |
|
|
rónk
|
191. |
scherp |
scherp |
sjerp |
scherp |
sjerp |
|
|
sjerp
|
192. |
bot |
stómp |
sjtómp |
stómp |
stoomp |
|
|
sjtómp
|
193. |
glad |
glad |
glaad |
glad |
|
|
glad
|
194. |
nat |
naat |
|
|
naat
|
195. |
drôge |
druueg |
dreug |
druueg |
druug |
|
|
druug
|
196. |
juust |
riechtig |
richtig, krek |
richtig, sjus |
zjuust (richtig?) |
zjus, riechteg |
|
|
richtig
|
197. |
kortbie |
kortbeej, doeënbeej |
kórtbie, naobie, dunbie |
doun(bie), nej, kortbie |
|
kortbij |
|
|
kótbij
|
198. |
varre |
wied, vaer |
wied |
wied, vaer |
wied, veer |
|
|
wied
|
199. |
rechts |
rechs |
rechts |
rechs |
|
|
rechs
|
200. |
lienks |
links |
lènks |
links |
|
|
links
|
201. |
bie |
beej |
bie |
beej |
bij |
|
|
bij
|
202. |
in |
in |
|
|
i
|
203. |
mee |
met |
mit |
mèt |
|
|
mit
|
204. |
en |
en |
|
|
en
|
205. |
a |
as |
es |
as |
es |
|
|
es
|
206. |
meedat |
umdet |
ómdet |
ómdat |
umdet |
umtot |
|
|
umdat
|
207. |
naeme |
naam |
naom |
|
|
naam
|