Wt/zea/douwe

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands douen, duwen en Oudnederlands *thuwon van 'n Oergermaons werkwoôrd. Over de precieze vurm 'iervan bin geleêrden 't nog nie eêns, om-at de reflexen d'rvan nie mee mekaore overeênstemme. Gedocht is an 'n sterk werkwoôrd *þeuhwaną - *þauhwa - *þugwan mee grammaticaole wisselienge. Kan komme van d'n Indo-Europese wortel teukʷ-, uutbreiienge van (s)teu- 'posse'.

De veranderienge van d'n ouwe langen ū nae ou is 'ier vrie aolgemeên; de vurm duwen, zòas in 't Nederlands, is minder gewoon.

Omschrievienge

douwe

• kracht van j'n eigen af zette

Opmerkienge: douwe stae nie in 't WZD; douw staet 'r wè in en oor as 'aolgemeên' gegeve.

Uutspraek

[ˈdɑu̯ə]

Vervoegienge

infinitief	douwe(n)
gerundium	te douwen(e)
tegewoordigen tied	ik douw(e)	oôns douwe(n)
	jie douw(t) (douwe)	julder douwe(n)
	'ie douw(t)	'ulder douwe(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie douwde	oôns, julder, 'ulder douwde(n)
gebieënde wieze	douw(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	douwende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)edouwd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

• douw

Dialectvarianten

• douwen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• dou Neger'ollands

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: druk
• Araobisch: دَفَعَ‎ (dafaʿa)
• Chinees (Mandarijn): 推 (tuī)
• Duuts: drücken
• Frans: pousser
• Westerlauwers Vries: dowe, triuwe
  • Hindeloopers: doewe, hûmpe
• 'Ebreêuws: דחף‎ (dacháf)
• Hindi: धकेलना (dhakelnā)
• 'Ollands: douwe
• Iengels: push
• Italiaons: spingere

• Japans: 押す (おす, osu)
• Latijn: pellĕre
• Limburgs: duje, duie enz.
• Nederlands: duwen
• Nedersaksisch/Platduuts: drokken enz.
• Oudgrieks: ὠθέω (ootheoo)
• Portugees: empurrar
• Russisch: толка́ть, (tolkátʹ), толкну́ть (tolknoét') imp.-perf. paer
• Spaons: empujar
• Swahili: kusukuma
• West-Vlaems: duwn, doewn

Ziet ok

• stôte

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. https://uitleenwoordenbank.ato.ivdnt.org/index.php/uitleen/zoek_eenvoudig