Wt/zea/spoege

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands spuen en Oudnederlands *spīwan van Oergermaons *spīwaną (ok de bron van d'n ontronde vurm spien, ziet bie spieë). Vurm mee -g- pas in 't Vroegmiddelnederlands vò d'n eêste keêr op schrift (as spuigen). Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *(s)pti(e)uH, dujelijk 'n onomatopee.

Omschrievienge

spoege werkwoôrd Goerees, Flakkees, Tools in Fluplands, Noord-Bevelands

1. spieë (uut de mond en uut de maeg)
2. zelfstandig naemwoôrd v, soms o wat-a gespoge is (aollebei de beteikenissen), spoegsel, spie(ë)

Opmerkienge: in 't Goereês oôrt 'r verschil gemaekt tusse spieë (uut de mond) en spoege (uut de maeg).

Uutspraek

[ˈspuɦə], [ˈspuɣə]

Verbugienge

Dit zelfstandig naemwoôrd oôr nie verboge.

Vervoegienge

infinitief	spoege(n)
gerundium	te spoegen(e)
tegewoordigen tied	ik spoeg	oôns spoege(n)
	jie spoeg(t) (spoege)	julder spoege(n)
	'ie spoeg(t)	'ulder spoege(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie spoog, spoegde	oôns, julder, 'ulder spoge(n), spoegde
gebieënde wieze	spoeg(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	spoegende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)espoge, espoegd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

N.B.: De zwakke vurmen komme vò op Goereê.

Uutdruksels

Ziet ok bie spieë.

• Dae spoeg ik nie op, dat lust ik wè
• Je krieg t'r de spoege van, j'oôr d'r onpasselijk van
• Ik kan gin spoegje meêr maeke, 'k bin vreêd moeë

Varianten

werkwoôrd

• spoegen Land-van-Axels
• spieë Goerees, Schouwen-Duvelands, Zuud-Bevelands
• spieën Zuud-Bevelands
• spuge, spugen
• spuchelen, spuggelen, spuggele
• spêkelen

zelfstandig naemwoôrd

• spoeg

Aore schriefwiezen

• spoehe (gin standaerdspellienge)

Ontlêniengen in aore taelen

• spuku Berbice-Nederlands
• spug, spieg Neger'ollands

Vertaeliengen

Ziet bie spieë.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 910, 914

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 212

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'spugen'