Zeêuws
editEtymologie
editOver Middelnederlands jaghen en Oudnederlands *jagon van Oergermaons *jagōną. Misschien te verbinden mee Sanskriet yahú 'rusteloôs' en Avestisch yās- 'verlangen'.
Omschrievienge
editjaege
- 'n wilde beêste achterangae mee de bedoelienge ze doôd te doeën (mee vòzesselvòwerp: jaege op; ok van beêsten gezeid
- op de loôp zette
- Jaeg die kinders effe van 't erf, aors komme ze aolle daegen vromme!
- zelf op de loôp gae/weze; soms ok in 't biezonder lang achter mekaore lôpe
- Flupse kwam net in z'n auto mee 100 km deu 't durp jaege.
- buten aesem weze (van 't 'arde lôpen of deu kortaesemig'eid)
- (vroeger): 'n trekschute mee 'n paerd veruuttrekke
- dekke van koeën Tools in Fluplands (as jaège(n) ok op Zuud-Beveland)
Uutspraek
edit[ˈjɛːɦə], [ˈjɛːɣə]
Vervoegienge
editinfinitief | jaege(n) | |
gerundium | te jaegen(e) | |
tegewoordigen tied | ik jaeg(e) | oôns jaege(n) |
jie jaeg(t) (jaege) | julder jaege(n) | |
'ie jaeg(t) | 'ulder jaege(n) | |
flejen tied | ik, jie, 'ie joeg, joog | oôns, julder, 'ulder joege(n), joge(n) |
gebieënde wieze | jaeg(t) | |
onvoltoôid deêlwoôrd | jaegende | |
voltoôid deêlwoôrd | ei (g)ejoge(n) | |
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. |
Opmerkienge: 't voltoôid deêlwoôrd gejoge(n) oôr dikkels min of meêr los gebruukt.
- Afleiiengen
Saemenstelliengen
editUutdruksels
edit- Jaogen as 'n das, 'vreêd jaege (bet. 4) Land-van-Kezands
- Jaege as 'n 'ond, paerd, puut 'tzelfde
Dialectvarianten
edit- jaoge Burgerzeêuws
- jaège, jaègen Zuud-Bevelands
- jaogen Zeêuws-Vlaonderen
Aore spelliengen
editOntlêniengen in aore taelen
edit- jaak, jaag, ak, jāk Neger'ollands
N.B.: Nog aore taelen in de West kenne dit woôrd; me bin d'r ier vanuut gegae dan die taelen 't uut 't Nederlands 'ebbe en nie uut 't Zeêuws.
Vertaeliengen
editwild achterangae
Bronnen
edit- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 379
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 133
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'jagen'