De Vriese taelen en dialecten bin vanaf ende middeleêuwen uut 't Oudvries gegroeid, mae bin in dien betrekkelijk korten tied glad d'r eige weg gegae. Me praete van drie verschillende Vriese taelen, mae dat doe feitelijk nog gin recht an 'oe complex at 't echt is. D'r bin naemelijk nog vee Vriese dialecten en 'n 'andjevol doôie taelen die-an a net zò vee verschilden da je ze vò eigen taelen 'ouwe kon.
In 't Westerlauwers Vries, 't Nederlandse Vries, gaet 't aollemaele nog wè. Daerin wieke allêne 't Hindeloopers en 't Schiermonnikoôgs vreêd af, en 't (West- en Oôst-)Terschelliengs 'n bitje. Op 't boerenland is de taele vedders grôtendeels gliek. Van 't Oôsterlauwers Vries is vandaeg d'n dag allêne nog 't Saoterfries (Seeltersk) over, mae 't Wangeroôgs, wat-a toet 1950 ei bestae, 'oôrde bie dezelfde groep en is goed bekend. Dat 't bie dezelfde groep 'oôrde vaol veraol taelkundigen op, wan echt eênder bin die tweê dialecten nie. 't Noôrd-Vries bestaet uut 'n 'andjevol dialecten die zò vreêd vee verschillen dan ze nie onder mekaore verstaenbaer bin. An me z'ier aollemaele zouwe opneme, wier d'n tabel te breêd, mae wat of t'r noe staet, geeft a wat inzicht in die variaotie.
't West-Vries van Noôrd-'Olland en 't Wurster Vries (deêl van 't Oôsterlauwers Fries) bin allank a uutgesturve, maer uut wat at 'r van overschiet (nie zò vreêd vee) kunne me wete dan die dialecten weêra glad aors kloenke as de aore Vriese taelen. 't Halligvries, deêl van 't Noôrdvries en ok a zò'n afwiekend taeltje, is de afgelôpe jaeren verdwene.
nr.
|
Zeêuws
|
Westerlauwers Vries
|
Oôsterlauwers Vries
|
Noôrd-Vries
|
Oudvries
|
standaerd |
Hindeloopers |
Terschelliengs |
Schiermonnikoôgs |
Seeltersk |
Wangeroôgs |
Mooring |
Fering |
Helgolands
|
1. |
ik |
ik |
yk |
ik |
ik |
iek |
ik |
ik |
ik |
ik |
ic
|
2. |
jie |
do, dû; jo |
dû, jy |
do |
do, jy |
du |
dû |
dü |
dü |
di, dü |
thu
|
3. |
'ie |
hy |
hy |
hy |
hy |
hie |
hi |
hi |
hi |
hi |
hi
|
4. |
oôns |
wy |
wy |
wy |
wy |
wie |
wi |
we |
wi |
wi |
wi
|
5. |
julder |
jim(me) |
jimme |
jomme |
jimme |
jie |
yum |
jam |
jam |
djüm |
ji, jemma
|
6. |
'ulder |
hja |
jê |
jo |
jê |
jo |
ya |
jü |
jo |
dja |
hia, hiu
|
7. |
deze(n), dit |
dizze, dit |
dizze, dit |
deuze, dut |
deze, dees, dit |
düsse, düt |
dize, dis, dit, din |
diheere, jüheer, dåtheer, daheere |
dihir, jühir, däthir, dönhir |
de hiir, deät hiir |
thisse, thius, this
|
8. |
die(n), dat |
dy, dat |
dy, dot |
dy, da; dòt |
dy, jo, dat |
die, ju, dät, do |
dan, dju, dait, da |
di, jü, dåt, da |
di, jü, dät, dön |
de, deät |
thie, that
|
9. |
'ier |
hjir |
hir |
hir |
hier |
hier |
|
heer |
hir |
hiir |
hīr
|
10. |
dae |
dêr |
der |
dir (W.), dêr (O.) |
der |
deer |
|
deer |
diar |
dear |
thēr
|
11. |
wien |
wa |
waa |
wae |
wa |
wäl |
|
huum |
hoker |
welk |
hwā
|
12. |
wat |
wat |
het |
wat (W.), wot (O.) |
wat |
wät |
|
wat |
wat |
wat |
hwat
|
13. |
wae |
wêr |
wur |
wer |
wer |
wier |
|
weer |
huar |
wear |
hwēr
|
14. |
'oeneêr |
wannear |
wennear |
|
wanneer |
wanner |
|
wane |
wan(iar) |
wan(-iáár) |
hwanne, hwannēr
|
15. |
'oe |
hoe |
hó |
ho |
ho |
wo |
|
hü |
hü |
ho |
hū, hō
|
16. |
nie |
net |
naat |
net |
net |
nit |
nich |
ai |
ei |
ni |
nāt, ouwer nāwet
|
17. |
aol(les) |
al(les) |
alles |
olles |
alles |
alles |
|
åles |
a(a)l, ales, alet |
aal, allet |
all
|
18. |
vee |
folle, in soad |
fúle, in sôd |
folle |
fole |
fúul |
fèl |
foole |
föl |
fel, föl |
fule, fula, felo
|
19. |
somste |
guon, guods |
guds |
goeds |
gúen |
monig |
|
maning, sam |
hög |
manni |
sum
|
20. |
weinig |
min |
min |
min |
min |
min |
|
lait |
man |
men |
min
|
21. |
aor, ander |
oar |
oar |
ôar |
êur |
uur |
|
ouder |
öler |
uur |
othar
|
22. |
eên (êne) |
ien |
een |
ien |
ien |
aan, een |
än, ään |
ån, iinj |
een, ian |
iáán |
ēn, ān
|
23. |
tweê(e) |
twa |
twaa |
twaë |
twa |
twäin, twoo |
twein, twoo |
twäär, tou |
tau |
tau |
twēne, twā
|
24. |
drie(ë) |
trije |
trê |
trea |
trooi |
träi, trjo |
three, thriuu |
tra, trii |
trii |
tree |
thrē, thriā, thriū
|
25. |
vier(e) |
fjouwer |
fouwer |
fjouwer |
fjeeur |
fjauer |
fiaur |
fjouer |
fjauer |
schtuur |
fiūwer
|
26. |
vuuf (vuve) |
fiif |
fiiuw |
fiif |
fiif (fyf) |
fieuw |
fiiv |
fiiw |
fiiw |
fiuw |
fīf
|
27. |
groôt |
grut |
graet |
great |
got |
groot |
gröet |
grut |
grat |
groot |
grāt
|
28. |
lank |
lang |
lang |
lang |
lang |
loang |
|
lung |
lung |
loang |
lang, long
|
29. |
breêd |
breed |
brea |
breed |
breed |
breed |
|
briidj |
briad |
bread |
brēd
|
30. |
dikke |
tsjok |
tók |
|
tjok |
tjuk |
|
tjuk |
tjok |
tschok |
thiucke
|
31. |
zwaer |
swier |
swier |
swier |
swier |
sweer |
|
swåår |
swaar |
swoor |
swēr
|
32. |
klein |
lyts |
lik |
lyts |
lytj |
litje |
|
latj |
letj |
letj |
lītic
|
33. |
kort |
koart |
kort |
kót |
kots |
kuut |
|
kort |
kurt |
kürt, kurt |
curt, cort
|
34. |
smaol |
smel |
smol |
smel |
smal |
smäl |
|
smeel, nåår |
smääl |
smaal |
smel
|
35. |
dinne |
tin |
tón |
tin |
tin |
tään |
|
teen |
tan |
ten |
thenne
|
36. |
vrouwe (vrouwmense), wuuf |
frou |
frou(meenske), wiif |
frou |
freeu |
Wieuw |
wüüf |
wüset |
wüfhood |
Wüf, Wüfsmensk |
wīf
|
37. |
man, vent |
man |
man(meenske) |
mòn |
man |
Mon, Käärdel |
mon, fent |
moon, kjarl |
maan |
Man |
wer; mon, man
|
38. |
mèns(e) |
minske |
man, meenske |
mins |
meensk |
Moanske |
|
mansche |
mensk |
Mens(k) |
mon, man; maniska, menska
|
39. |
kind |
bern |
born |
bòn (W.), ben (O.) |
ben |
Bäiden |
bên |
bjarn |
kint |
Kin |
barn, bern
|
40. |
man (echte) |
man |
man |
mòn |
man |
Man |
fent |
moon |
maan |
Man
|
41. |
vrouwe (echte) |
frou |
frou |
frou |
freeu |
Wieuw |
wüüf |
wüf |
wüf |
Wüf
|
42. |
moeder |
mem |
mem, moer |
mim |
mim, mem |
Múur, Mäme |
|
mam |
mam |
Mem |
mōder
|
43. |
vaoder |
heit |
faer, fear |
ta |
heit |
Foar, Babe |
|
taatje |
aatj |
Foor |
feder, fader
|
44. |
beêste |
dier |
dier |
dier |
dier |
Diert |
|
tiir (diirt) |
diart |
Tiir (Diirt) |
diar
|
45. |
vis |
fisk |
fisk |
fis |
fisk, fesk |
Fisk |
|
fasch |
fask |
Fesk |
fisc
|
46. |
veugel |
fûgel |
fûgel |
foegel |
fioel |
Fúgel |
|
föögel |
fögel |
Fink |
fugel
|
47. |
'ond |
hûn |
hûnd |
hoeng |
hioen |
Húund |
|
hün |
hünj |
Hin |
hund
|
48. |
luus |
lûs |
loes |
luus |
lúes |
Lúus |
|
lüs |
lüs |
Lüs |
*lūs
|
49. |
slange |
slang(e) |
slange |
slang |
slang |
Sloange |
|
slånge |
slaang |
Slang |
*slanga
|
50. |
wurm |
wjirm |
wurm |
worm |
werm |
Wurm |
|
wörm |
wörem |
Würrem |
wirm, worm
|
51. |
boôm |
beam |
baim |
beam |
baim |
Boom |
bôëm |
buum |
buum |
Booam |
bām
|
52. |
bos |
bosk |
bósk |
bosk |
bosk |
Holtbusk |
|
hoolting |
walt |
Wald, Holtung |
wald
|
53. |
stok |
stôk |
staik, stok |
stok |
stook |
Stok |
stok |
stook |
stook |
Stok |
stoc
|
54. |
vrucht |
frucht |
frucht |
frucht |
frucht |
Frucht |
|
frucht |
frücht |
Fruch |
frucht
|
55. |
zaed |
sied |
see |
sied |
sied |
Säid |
|
sädj |
siad |
Sead |
sēd
|
56. |
blad |
blêd |
blod |
bled |
blêd |
Blääd |
|
blees |
bleed |
Bleed |
bled
|
57. |
wortel |
woartel |
wortel |
wottel |
wettel |
Wuttel |
|
rötj |
rut |
Rut |
wirtel, wortel
|
58. |
schosse |
bast |
bast |
bost |
bast |
Boarke |
|
burk |
buark |
Börk, Bast |
*barc
|
59. |
blomme |
blom |
blómme |
blom |
blom |
Bloume |
|
kröl, rous |
ruus, kral |
Blömk |
*blōme
|
60. |
gos |
gers |
gers |
ges |
gôs |
Gäärs |
|
gjars |
gäärs |
Gaars |
gers, gres
|
61. |
touwe, koôrde |
tou |
tou |
tou |
teeu |
Roop, Tou |
|
liin, tou, ruup |
tuum, lenk, riap |
Liin, Toag |
tauwe, rāp
|
62. |
vel |
fel, hûd |
fol, hoed |
fel, huud |
fol, hioed |
Häid |
|
hüd |
hidj, skan |
Hid |
hēd
|
63. |
vleis |
fleis |
flesk |
fleis(k) |
fla(a)sk |
Flaask |
|
flååsch |
fleesk |
Fleäsk |
flask
|
64. |
bloed |
bloed |
bloo |
bloed |
blúed |
Bloud |
|
blödj |
blud |
Blud |
blōd
|
65. |
beên (bot) |
bien, bonke |
been, bûnke |
biin, bonk |
bien, bonke |
Knoke |
|
knooke |
knook |
Knoak |
bēn
|
66. |
vet |
fet |
fet |
fot |
fet |
Fat, Smolt |
|
fåt |
feet |
Fat |
fet
|
67. |
ei |
aai |
aei, ei |
aai |
ooi |
Oai |
|
oi |
ai |
Ai |
*ei
|
68. |
'ôren |
hoarn |
horne |
hôan, hôaren |
húen, hoaren |
Houden |
|
horn |
hurn |
Huurn |
horn
|
69. |
staert |
sturt |
stert |
stet |
stets |
Stäit |
|
stjart |
stört |
Stert |
stert
|
70. |
plume |
fear, plom |
feare |
fêr |
fier |
Fugge, Piele |
|
fääder |
feeler |
Fedder |
fethere
|
71. |
'aer |
hier |
hier |
hier |
hier |
Híer |
|
häär |
hiar |
Hear |
her
|
72. |
'oôd |
holle |
haad |
hole |
hôle, heufd |
Kop |
haud |
hood |
hood |
Hoad |
hāved
|
73. |
oôr |
ear |
aer |
ear |
air |
Oor |
oor |
uur |
uar |
Uáár |
āre
|
74. |
oôg |
each |
aich |
each |
eich |
Oge |
uug |
uug |
uug |
Oog |
āge
|
75. |
neuze |
noas |
nôs |
nôas |
neus |
Nose |
naazii |
noos |
nöös |
Nees |
nōsi (nes)
|
76. |
mond |
mûle |
mûnd |
mule |
mule |
Mule |
tuut |
müs, mis |
mös |
Mit |
mūth; mūla; mund, mond
|
77. |
tand |
tosk |
tak, tósk |
tosk |
twisk |
Tusk |
tusk |
täis |
tus |
Teän |
tusc, tosc
|
78. |
toenge |
tonge |
tûnge |
tong |
tang |
Tunge |
|
tung |
tong |
Tong |
tunge
|
79. |
naegel |
neil |
nele |
neil |
neil |
Nail |
|
näägel |
naiel |
Nooiel |
neil
|
80. |
voet |
foet |
foet |
foeët |
fúet |
Fout |
|
fötj |
fut |
Fut |
fōt
|
81. |
beên |
skonk, foet |
foet |
schonk, foeët |
schonk, fúet |
Been |
|
biinj |
bian |
Bean |
bēn
|
82. |
knie |
knibbel |
kny, knibbel |
knibbel, knippel |
knivvel |
Kniebel |
|
knäibling |
knöbian |
Knäbean |
cnī(bōla)
|
83. |
'and |
hân |
haand |
hôn |
haun |
Hounde |
|
|
hun |
|
hond, hand
|
84. |
vle(r)ke |
wjuk |
flerke, wiuwke |
wik |
wjok |
Juke, Flonk, Flappert |
|
wäng, jük |
jüg |
Djik |
*wiuc
|
85. |
buuk |
bûk |
bûk, bêlch |
boek |
búek |
Bouk |
|
bük, lif |
bük |
Lüf |
būc
|
86. |
dermen |
termen |
tirmen |
termen |
termen |
Tíerme, Inneräien |
|
tärme |
tiarmer |
Tearemer |
therma
|
87. |
nikke |
nekke |
nekke |
nekke |
nôke |
Näkke |
|
neeke |
neek |
Nak |
hnecca
|
88. |
rik |
rêch |
rech |
rêch |
rech |
Rääg |
|
reeg |
rag |
Räi |
hreg
|
89. |
bost |
boarst |
bórst |
bost |
borst |
Brust |
|
burst |
brast |
Börs |
brust
|
90. |
'arte |
hert |
hert |
het |
hets |
Haat |
|
hart |
hart |
Hart |
herte, hirte
|
91. |
lever |
lever |
leaver |
lever |
lever |
Líeuwer |
|
liwer |
liwer |
Lüwwer |
livere
|
92. |
drienke |
drinke |
drynke |
drinke |
drinke |
drinke |
|
drainke |
|
drink |
drinca
|
93. |
ete |
ite |
yte |
ite |
iite |
íete, iete |
|
ääse |
iidj |
iit |
eta
|
94. |
biete |
bite |
byte |
bite |
bite |
biete |
|
bite |
bitj |
bit |
bīta
|
95. |
zuge |
sûge |
soege |
soegje |
suge |
suge, saabje |
|
sööge, süge |
süüg |
siig |
*sūga
|
96. |
spoege (uut de mond) |
spuie |
spiie |
spië |
speje |
sputterje |
|
spüte, sputtere |
spütje |
spüte |
spīa
|
97. |
spoege (uut de maeg) |
spuie, bigje, koarje |
spiie, brake, korje |
kôarje, spië |
koarje, speje |
späie |
|
spaie |
spei |
spai |
spīa
|
98. |
waoie |
blaze, waaie |
waeie |
waaie |
wôje |
waie |
|
waie |
wei |
wai |
wēia, wāia
|
99. |
aeseme |
sykhelje |
aezemje, sykhelje |
sykhalje |
siekhelje |
omje |
|
oome, luft hååle |
öösme, loft haale |
eedeme, Loch hoale |
*ēthmia
|
100. |
lache |
laitsje |
lakje |
laitsje |
la(a)kje |
laachje |
|
lååke |
laache |
loache |
hlackia
|
101. |
zieë |
sjen |
sên |
sjean |
sjain |
sjo |
|
siinj |
sä |
si |
sia
|
102. |
'ôre |
hearre |
heare |
heare |
heare |
here |
heer |
hiire |
hiar |
hear |
hēra, hōra
|
103. |
wete |
witte |
wette |
witte |
wite |
wíete |
|
waase |
wed, witj |
wet |
witon
|
104. |
dienke |
tinke |
tynke, sinne |
tinke |
tinke |
toanke |
|
tånke |
teenk |
teenk, tink |
thanca, thenzia
|
105. |
ruke |
rûke |
rûke |
roeke |
rúeke |
ruke |
|
stiirme |
störme |
rik |
riāca
|
106. |
vreze |
freze |
freaze |
freze |
freze |
freezje |
|
früchte |
baang wees |
bang/huáách wees |
*frēsia
|
107. |
slaope |
sliepe |
slepe |
sliepe |
sliepe |
släipe |
|
släipe |
sliap |
sleap |
slēpa
|
108. |
leve |
libje |
libje |
libje |
livje |
líeuwje |
|
laawe |
lewe |
lewwe |
livia, libba
|
109. |
sterve |
stjerre, weireitsje |
sterve, deljôn, weireikje |
stêre (W.), stirre (O.) |
storve |
stíerve |
|
stärwe, düüdj bliwe |
sterew |
sterrow(e) |
sterva
|
110. |
doôddoeë |
deadzje, deameitsje, deie |
daadje, daameikje, deie |
deadmaitsje |
daidmetje |
doodmoakje, umebrange, wägmoakje |
|
düüdjmååge |
duadmaage |
dooadmoake |
dēda
|
111. |
vechte |
fjochtsje |
fóchte |
fechte |
fechte |
striede, striedje |
|
stride, keempe |
stridj |
strid |
fiuhta
|
112. |
jaege |
jeie |
jeie |
jaaie |
jeie |
joagje |
|
jååge |
jaage |
djoage |
jagia
|
113. |
slae |
slaan |
slaen, bröie |
slean |
slaan |
slo |
|
slüünj, haue |
slau, hau |
sloo |
sla
|
114. |
snieë |
snije |
sniie |
sniie |
sneje |
sniede |
|
snise |
skeer |
skear |
snītha
|
115. |
splisse |
spjalte, splisse/splitse/splitte |
splisje, splitse, spaalte |
splisje |
spaute, splisje |
kleeuwe, sköäre |
|
spiilje, kliiwe |
splitj, kile, klüüwe |
split |
splīta
|
116. |
steke |
stekke |
stekke, stykje |
stekke |
stykje, stytje |
stete |
|
steege |
steeg, prake, pui |
steek |
steca
|
117. |
kraeuwe |
jokje, klauwe, skrabje |
jókje, klaauwe, skróbje |
jokje, klaauwe, schrabje |
jokje, klouwe, schraafje |
kraabje |
|
kläise, kratse |
kleese, kratse |
skroape |
|
118. |
graeve |
grave, dolle |
graive, dolle |
grêve, grave; dille |
graive, dolve |
greeuwe |
|
greewe |
|
greow |
greva
|
119. |
zwemme |
swimme |
swemme |
swomme |
swomme |
swimme |
|
swume |
swääm |
swumme |
swimma, swomma
|
120. |
vliege |
fleane |
flêne |
fjean |
fjain |
fljoge |
fliuge |
fliinj |
flä |
fli |
fliaga
|
121. |
gae, lôpe |
gean, rinne |
gaen, rónne |
gean; rinne, ronne |
gain, rone |
gunge |
|
gunge, luupe |
gung |
gung |
gān
|
122. |
komme |
komme |
kómme |
komme |
komme |
kume |
kumme |
kaame |
kem |
keem |
cuma, coma
|
123. |
ligge |
lizze |
lizze |
leze |
lizze, leze |
läze |
|
lade |
lei |
lai |
lidza
|
124. |
zitte |
sitte |
sitte |
sitte |
sitte |
sitte |
|
sate |
saat |
set |
sitta
|
125. |
stae |
stean |
staen |
stean |
stain |
stounde |
|
stönje |
stun |
stun |
stān
|
126. |
draoie |
draaie |
draeie |
draaie |
drooie |
weende, trale |
|
draie |
drei |
drai |
thrāia
|
127. |
vaolle |
falle |
falle |
folle |
fale |
fale |
|
fåle |
faal |
foal |
falla
|
128. |
geve |
jaan |
jôn |
jaan |
jaan |
reke |
|
düünj |
du (jiw) |
djiuw (do) |
jeva
|
129. |
'ouwe |
hâlde |
haalde |
hôde |
houde |
hoolde |
|
hüülje |
hual |
hool |
halda
|
130. |
niepe |
knipe |
knype |
kniipe |
knipe |
kniepe |
|
knipe |
knip |
kniipe |
|
131. |
vrieve |
wriuwe |
wriuwe |
vrúwe |
wriuwe |
wrieuwe, rubje |
|
wrise, gnise |
riiw |
riuw |
|
132. |
wasse |
waskje |
weske |
waaske (W.), woske (O.) |
weske |
waaske |
|
tüünj |
sau |
waske |
*waskia
|
133. |
vege |
feie |
feie |
faaie |
fooie |
feegje |
|
fååge |
faage |
feäge, foage |
fēgia
|
134. |
trekke |
lûke |
lûke |
loeke |
lúeke |
tjo |
|
tiinj |
tji |
trek |
trecca (lūca)
|
135. |
douwe |
dowe, triuwe |
doewe, hûmpe |
|
|
stete, stuukje |
|
stiitje |
stupe |
kwiike |
driuwa
|
136. |
goôie |
smite |
smyte, neuke |
smite |
smite |
smiete |
|
smite |
smitj |
smit |
smīta
|
137. |
knôpe |
bine |
bynde |
bine |
biine |
knätte |
|
bine, kneete |
binj |
bin |
binda
|
138. |
naoie |
naaie, naikje, nulje |
siie, niddelje |
naaie |
nooie |
säie |
|
saie |
ramp |
sai |
sīa
|
139. |
telle |
telle |
tolle |
telle, têle |
tôle |
tälle |
|
teele |
tääl |
taal |
tella
|
140. |
zegge |
sizze |
sizze |
seze |
seze, sizze |
kwede |
quiddër |
seede |
sai |
sooi |
quetha, sedza
|
141. |
zienge |
sjonge |
sûnge |
sjonge |
sjonge |
sjunge |
|
schunge |
sjong |
song |
siunga
|
142. |
spele |
boartsje, spylje |
spylje |
spylje |
spylje |
spíelje |
spil |
spaale |
spele |
spelle |
spilia
|
143. |
drieve |
driuwe |
driuwe |
drúwe |
drieuwe |
drieuwe |
|
driwe |
driiw |
driuw |
driuwa
|
144. |
vloeie |
floeie |
strôme, floeie |
floeie |
fluie |
fljote, lope |
|
luupe |
luup |
loop |
hlāpa?
|
145. |
vrieze |
frieze |
freze |
freze |
frieze |
frjoze |
|
friise |
friis |
friis |
|
146. |
zwelle |
tine, swolle, swolmje |
tyne |
swolle |
swúele |
swälle |
|
swale |
sünj |
bikke, swülle |
swella
|
147. |
zunne |
sinne |
sónne |
son, sonne |
son, sonne |
Sunne |
|
san |
san |
Sen |
sunne, senne
|
148. |
maen |
moanne |
moene |
maan |
mone |
Moune |
|
moune |
muun |
Muun |
mōna
|
149. |
starre |
stjer |
stiere |
stir |
stier |
Stíern |
|
stäär |
stäär |
Steer |
stēra
|
150. |
waeter |
wetter |
wetter |
water |
wetter |
Woater |
|
wååder |
weeder |
Weeter |
weter
|
151. |
regen |
rein |
ryn |
rein |
ryn |
Rien |
|
reen |
riin |
Rain |
rein
|
152. |
rivier |
rivier |
rivier |
rivier |
rivier |
Stroom, Äi |
|
struum, ou |
|
Fluss |
ā, ē; strām
|
153. |
meêr |
mar |
mor |
|
meer |
Meer |
|
siie |
sia |
|
mere
|
154. |
zeê |
see |
sea |
see |
see |
Säi, See |
|
siie |
sia |
See (Meer) |
sē
|
155. |
zout |
sâlt |
saalt |
sôt |
saut |
Soalt |
|
sålt |
saalt |
Soalt |
salt
|
156. |
steên |
stien |
steen |
stien |
stien |
Steen |
|
stiinj |
stian |
Stean |
stēn
|
157. |
zand |
sân |
saand |
sôn |
saun |
Sound |
saun |
sönj |
sun |
Sun |
sond, sand
|
158. |
stof |
stof, túch |
stof, túch |
stof |
staf, túch |
Stoaf, Grúus |
|
stoof |
stoof |
Stof |
*stof
|
159. |
aerde |
grûn |
grûnde |
groon |
greeun |
Äide |
|
jard |
eerd, grünj |
Iir, Grin |
erthe, irthe; grund
|
160. |
wolk |
wolk |
wolke |
wolk |
wolk |
Wulke |
|
wulk, woolken |
wok |
Wolk, Wulk, Loch |
wulken
|
161. |
mist |
mist |
mist, daamp |
mist |
mist |
Dook, Dunst |
|
mist, nääbel |
mist |
Teek |
|
162. |
locht |
loft |
lóft |
lucht |
loft |
Lucht |
|
luft, lucht |
locht |
Loch |
luft(e)
|
163. |
wind |
wyn |
wynd |
wyn |
wiin, wyn |
Wíend |
|
win |
winj |
Win |
wind
|
164. |
sneêuw |
snie |
snea |
snee |
snie |
Snee |
|
snii |
snä |
Sni |
snē
|
165. |
ies |
iis |
iis |
iis |
ys |
Íes |
|
is |
is |
Is |
īs
|
166. |
roôk |
reek, riik |
roak |
reek |
reek |
Rook |
|
riik, kwålm |
riak |
Reak |
rēc
|
167. |
vier |
fjoer |
fier |
fjoer |
fjúer |
Fjúur |
|
iilj |
ial |
Iáál |
fiūr, fiōr
|
168. |
assie |
jiske |
iske |
isk |
ieske |
Ääske |
ääsk |
eesch |
ääsk |
Eäsken |
*ēske
|
169. |
brande |
baarne |
barne |
banne |
bane |
baanje |
|
bråne |
braan, flame |
baarne |
berna, burna
|
170. |
wegt, pad |
wei |
wei |
wei |
woi |
Wai |
|
wäi |
wai |
Wai |
wei
|
171. |
berg |
berch |
berch |
borg |
berch |
Bíerig |
|
bärj |
berag |
Berri |
berg, birg
|
172. |
roôd |
read |
raa |
read |
raid |
rood |
|
rüüdj |
ruad |
rooad |
rād
|
173. |
groen |
grien |
green |
grien |
grien |
gräin |
|
gräin |
green |
green |
grēne
|
174. |
geêl |
giel |
geel |
geel |
geel |
jeel |
|
gööl |
güül |
giil |
*gēle
|
175. |
wit |
wyt |
wyt |
wyt |
wyt |
wiet |
|
wit |
witj |
wit |
(h)wīt
|
176. |
zwart |
swart |
swart |
swat |
swets |
swot |
|
suurt |
suart |
suáárt |
swart, swert
|
177. |
nacht |
nacht |
naet |
nacht |
nacht |
Noacht |
|
nåcht |
naacht |
Noach |
nacht
|
178. |
dag |
dei |
dei |
dei |
dei |
Dai |
dii |
däi |
dai |
Dai |
dī, dei
|
179. |
jaer |
jier |
jier |
jier |
jier |
Jíer |
|
iir |
juar |
Djooar |
gēr
|
180. |
waerm |
waarm |
waerm |
warm (W.), waarm (O.) |
wairm |
woorm |
|
wurm |
war(e)m |
waarem |
warm
|
181. |
koud |
kâld |
kaald |
kôd |
kaud |
koold |
|
kölj |
kuul |
kuul |
cald
|
182. |
vol |
fol |
fol |
fol |
fol |
ful |
|
ful |
fol |
fol |
ful, fol
|
183. |
nieuw |
nij |
nii |
ny, nii |
neej |
näi |
|
nai |
nei |
nai |
nī(e)
|
184. |
oud |
âld |
aald |
ôd |
aud |
oold |
|
üülj |
ual |
ool |
ald
|
185. |
goed |
goed |
goo |
goed |
gúed |
goud |
gut |
gödj |
gud |
gud |
god
|
186. |
slecht |
sljocht, min |
slócht, min |
slucht, sljucht; min |
sjocht, min |
kwood, läip, sljucht |
|
hiinj |
ring |
slech, iáári |
evel, min
|
187. |
vrot |
rot |
röt, röttich |
rot |
rat |
fuul, rotterg |
|
roosed, fööl |
röödag |
rööti |
*rotig
|
188. |
vuul |
smoarch |
smôrch |
smôarig |
smarch |
smuddelg, öäzig |
|
fül |
fül |
sketti, klaii |
fūl
|
189. |
recht |
rjocht |
rócht |
rucht |
jocht |
liek, gjucht |
ríucht |
lik |
lik |
lik |
riucht
|
190. |
rond |
rûn |
rûnd |
roon |
reeun |
rund |
|
trin |
trinj |
rin |
*rund (*senuwald)
|
191. |
scherp |
skerp |
skerp |
scherp |
scharp |
skäärp |
|
scharp |
string |
skarp, skar |
skerp
|
192. |
bot |
stomp, bot |
stûmp, bót |
|
stûmp |
bol, stump |
|
stump, bul, but |
bol |
stomp |
|
193. |
glad |
glêd |
glod |
glêd |
gled |
glääd |
|
glat, gliidj |
glääd |
glaad |
gled
|
194. |
nat |
wiet |
weet |
wiet |
wiet |
wäit |
|
wätj |
wiat |
weat |
wēt
|
195. |
droôg |
droech |
drûch |
droeg |
drúech |
druug |
|
dröög |
drüg |
driig |
drūge, drēge
|
196. |
juust |
just, júst; krekt |
just, krekt |
krek |
just, júst; krek(t) |
gjucht |
ríucht |
rucht |
jüst, rocht |
rech, rechti |
riucht
|
197. |
kortbie |
koartby, deunby |
kortby, flakby |
kotby |
kotsby |
nai |
|
näi |
nai |
nai bi |
nei bī
|
198. |
varre |
fier |
fier |
fier |
fier |
fíer, wíed |
|
fiir, wid |
fiir |
wid |
fir
|
199. |
rechts |
rjochts |
róchts |
ruchts |
jochts |
gjuchts |
|
ruchts |
rochts |
tu rechter Hun |
(riucht)
|
200. |
lienks |
links (lofts) |
links |
|
lafts |
links |
|
leefts |
lachts |
tu lefter Hun |
left, luft
|
201. |
bie |
by |
by |
by |
by |
bie |
|
bai |
at |
bi |
bī
|
202. |
in |
yn |
yn |
yn |
yn |
in |
in |
önj |
uun |
uun |
in
|
203. |
mee |
mei |
mei |
mei |
mooi |
mäd |
|
ma |
mä |
med |
mith
|
204. |
en |
en |
en |
en |
en |
un |
un |
än |
an |
en |
and
|
205. |
a |
as |
as |
as (W.), os (O.) |
as |
as |
|
as |
üs |
as, es |
alsa
|
206. |
meedat |
om't, mei't |
ómdot |
|
omdat, om't |
uumdät, wiel, wier |
|
ouerdåt, amdåt, wilt |
amdat, auer(dat) |
wiil (dat), omdat |
umbe that, hwile that
|
207. |
naeme |
namme |
nemme |
neam (W.), naam (O.) |
nôme |
Nome |
nummë |
noome |
nööm |
Neem |
nama
|