Wt/zea/vel

Zeêuws

Deusnee van 'n mensenvel.

Etymologie

Over Middelnederlands vel en Oudnederlands fel van Oergermaons *fella (ouwer *felna). Verwant mee film (Iengels vò 'vliesje') en pelle, wat uut de Romaonse taelen komt. Van d'n Indo-Europese wortel pel-.

Omschrievienge

vel o

1. butenste laeg van 'n mensen- of dierenlief, op 't vleis
2. stik papier
3. vliesje op 'n min of meêr vloeibaer goed, bevòbeêld gekookte melk
4. 'n wuuf, meêstentieds 'n min wuuf mae soms ok 'n flienke vrouwe (ʼn vel van 'n meid)

Uutspraek

[væl], [vaˑl]

Verbugiengen

meêrvoud vellen, verkleinwoord velletje

Saemenstelliengen

• velkante
• velwachter

Uutdruksels

• Je kan gin keie 't vel afdoeë, as iemand 't geld nie eit, ku je niks van 'm eise
• ʼt Is aol vellen en pellen, dit vleis is niks (ok: vellen en prellen, vellen en drellen)
• De vellen kriege, flienk verlieze (in 't spel)

Zinsverwante woôrden

• 'uud

Ontlêniengen in aore taelen

• fèl Sranantongo (kan ok uut 't Nederlands komme)
• vel, fel Neger'ollands

Vertaeliengen

butenste laege om 'n mense- of beêstelief

• Afrikaons: vel
• Araobisch: جِلْد‎ (ǧild) m, بَشَرة‎ (bašara(h))
• Chinees (Mandarijn): 皮膚, 皮肤 (pífū), 皮 (pí), 皮子 (pízi)
• Duuts: Haut v
• Frans: peau v
• Westerlauwers Vries: fel o, hûd g, bast g (van 'n beêste)
  • Hindeloopers: fol, hoeët
  • Terschelliengs: fel, huut
  • Schiermonnikoôgs: fol, hieut v
• Hindi: त्वचा (tvacā) v
• 'Ollands: vel o (overweegt in 't zujen), (h)uid g
• Iengels: skin

• Japans: 皮膚 (ひふ, hifu), 肌 (はだ, hada)
• Latijn: cutis v, pellis v
• Limburgs: vel o, hoed v (veraol bie beêsten)
• Nederlands: huid v, vel o (minder dikkels as 't 'r nog om zit)
• Nedersaksisch/Platduuts: vel o; huud, hoed g/v
• Oudgrieks: δέρμα (derma) o
• Portugees: pele v
• Russisch: ко́жа (kozja) v, шку́ра (sjkoéra) v (van beêsten)
• Spaons: piel v
• Swahili: ngozi kl. 9, 10
• West-Vlaems: vel o, 'uud m/v

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1037

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 231

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vel'