Wt/zea/drie

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands drie en Oudnederlands thri(e) van Oergermaons *þrîs. Van Oer-Indo-Europees *treies. Cognaoten in d'ouwe Germaonse taelen: Oudsaksisch thria, Oudvries thrē, Oudiengels þrī, Oud'oôgduuts drī, Oudnoôrds þrír (Oernoords ᚦᚱᛁᛃᛟᚱ thrijōr), Gotisch *𐌸𐍂𐌴𐌹𐍃 þreis (leest þrīs); daebuten: Latijn trēs, Oudiers trí, Oudgrieks τρεῖς treis, Oudkerkslaovisch триѥ trije, Litouws trȳs, Sanskriet त्रि tri, Tochaors A tre, Tochaors B trey, 'Etitisch [spiekerschrift gevroge!] teri, Lycisch 𐊗𐊕𐊁𐊆 trie.

Omschrievienge

drie

1. eên meêr as tweê, zòvee punten (•••), in bievoegelijk gebruuk
   • Aolle goeie diengen gae in drieën.
2. 't Ciefer 3 zelfstandig naemwoôrd m

Uutspraek

[driː]

Verbugienge en afleiiengen

telvurm drieë, datief drieën

• rangtelwoôrd: darde, derde, dorde

Saemenstelliengen

driebômen driecender driejaer drielienk drieliengsbenne drieliengsmande

drieliengstêle driepaerdzwienge driepikkel driepikker driepoôt

driestap drie-urebloempje drieveure drieweunste driewielskarre

Aore spelliengen

• drie: Woordenboek der Zeeuwse Dialecten

Ontlêniengen in aore taelen

• dri Berbice-Nederlands
• drie, dri Neger'ollands
• dri Skepi
• dri Sranantongo
  • dii Aucaons (kan ok direct uut 't Nederlands)
  • dií Saramaccaons
• tëri me Tiriyó

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 3, III, 3️⃣
• Afrikaons: drie
• Araobisch: ثَلَاثَة‎ (ṯalāṯa(h))
• Berbice-Nederlands: dri
• Chinees (Mandarijn): 三 (sān)
• Duuts: drei
• Frans: trois
• Hindi: तीन (tīn)
• Iengels: three
• Japans: 三 (san), 三つ (mittsu)
• Latijn: trēs
• Limburgs: drie, drei, dreej
• Nederlands: drie
• Nedersaksisch/Platduuts: drie, dree, drei, draai
• Oudgrieks: τρεῖς (treis)

• Oudnederlands: thri, thrie
• Portugees: três
• Russisch: три (tri)
• Skepi: dri
• Soemerisch: 𒁹𒁹𒁹 (eš⁵)
• Spaons: tres
• Stasvries en verwanten: dry (Stas, Bildts), drie (Midslands)
• Swahili: tatu
• Westerlauwers Vries: trije
  • Hindeloopers: trê
  • Terschelliengs: trea
  • Schiermonnikoôgs: trooi
• West-Vlaems: drie, drieë
• Zweeds: tre

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 195-6

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 90

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'drie'

Nederlands

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

drie

1. drie, drieë
2. zelfstandig naemwoôrd 't ciefer 3

Uutspraek

• [dri, dʀi] Nederlands in Nederland
• [dri(ː)] Belgs-Nederlands
• [dri] Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

drieën datief meêrvoud; ok 't meêrvoud bie 't zelfstandig naemwoôrd

rangtelwoôrd

• derde

Uutdruksels

• Drie is te veel, mee 'n derde in 't gezelschap krieg je problemen die je saemen nie eit.

Afstammeliengen en ontlêniengen

Ziet ok bie Zeêuws.

• drie Afrikaons
• dri Sranantongo, mae kan 'eêl goed uut 't Zeêuws komme
  • dii Aucaons
  • díi Saramaccaons
• tëri me Tiriyó

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), [drie Uitleenwoordenbank] bie 't trefwoôrd '{{{2}}}'