Wt/zea/kort

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands cort en Oudnederlands curt, van 't Latijnse curtus 'vermienkt'. 'n Inheêmse vurm *skurtiz (Iengels short; dienkt ok an schorte) ei meschien vò verwarrienge gezurgd. De tweê bin wè verwant: curtus kom van 't Oer-Indo-Europees *kr-tos, wat-a de nultrep is van *(s)ker- 'afsnieë'. Ok schere is verwant.

(N.B.: 't Etymologisch Woordenboek van het Nederlands zeit letterlijk 'nie verwant', mae spreek z'n eige tegen in de lemma's kort en schorten, daeruut vaolt op te maeken dan ze van dezelfde wortel komme.)

Omschrievienge

kort

1. weinig uutgestrekt in de lengte, nie lange
2. weinig uutgestrekt in tied
   • ʼn Ure is vees te kort a je j'n eige ammezeert.
3. snel buten aesem
   • Oba is oud g'ore, mae nae z'n vuufentachtigste wier d'n toch wè gauw kort as t'n lôpe moest.
4. kortgedraoid, gauw kwaed, moeilijk in d'n omgank
   • Ik zou gin grappen maeken over z'n g'aerd'eid, dae is t'n noga kort in.
5. kortbrak (van beschuut gezeid) (nie aolgemeên)
6. zelfstandig naemwoôrd kortvoer o
   • Vandaeg d'n dag kriege paeren biks en kuul, vroeger 'aodde ze 'oôi, kort en soms 'n bitje 'aever.

Uutspraek

[kɔɾt]

Verbugienge

korte, korten, korts partitieve genitief

Trappen van vergliekienge

korter, 't kortste

Afleiiengen

• kortjes
• tekort

Uutdruksels

• Z'n eige kort draoie, weinig tied è
• Z'n eige kort kêre, je zin buge nae de situaotie of 'n ander z'n willen
• Z'n eigen te kort doeë
  1. z'n eige nie geve wat 'm toekomt
  2. z'n eige nae beneje praote
  3. z'n eige verdoeë, zelfmoôrd begae
• Te kort zieë, benauwd weze da je nie mee je geld uutkomt
• In ('t) korte(n), binnenkort

Saemenstelliengen

kortaevende kortbrak kortbie korte-en-lange-kousjes kortelieng korteliengs kortemaend korten (van de daegen)

kortgebaekerd kortgebonden kortgedraoid kortgekeêrd kortgekneed kort'ouwe kortmeule kortnat

kortneksken kortrok kortvleke kortvloer kortvlui kortzak kortzichtig kortzwienge

Ontlêniengen in aore taelen

• kort, kot Neger'ollands

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: kort
• Araobisch: قَصِير‎ (qaṣīr)
• Chinees (Mandarijn): 短 (duǎn)
• Duuts: kurz
• Esperanto: mallonga
• Frans: court
• Westerlauwers Vries: koart
  • Hindeloopers: kort
  • Terschelliengs: kot
  • Schiermonnikoôgs: kots
• 'Ebreêuws: קָצָר‎ (katsár)
• Hindi: कम (kam), नाटा (nāṭā), छोटा (choṭā)

• Iengels: short
• Italiaons: breve
• Japans: 短い (みじかい, mijikai)
• Latijn: brevis
• Limburgs: kort, kórt
• Nederlands: kort
• Nedersaksisch/Platduuts: ko(r)t, [{Wt/zea/kórt|kó(r)t]]
• Oudgrieks: βραχύς (brachus)
• Portugees: curto
• Russisch: коро́ткий (korotkij)
• Spaons: corto
• Swahili: -fupi

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 482-4

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 150

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kort'

Nederlands

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

kort

1. bievoegelijk naemwoôrd kort (meêste beteikenissen)
2. werkwoôrd ienkelvoud tegewoôrdigen tied en gebiejende wieze van korten.

Uutspraek

• [kɔrt], [kɔɹt], [kɔʀt] Nederlands in Nederland
• [kɔrt] Belgs-Nederlands
• [kort] Surinaoms-Nederlands
• [ko(ɾ)t] Saksisch-Nederlands
• [koʁt] Limburgs-Nederlands

Verbugienge

korte, korts partitieve genitief, korten datief, accusatief (vò 1946)

Trappen van vergliekienge

korter, kortst

Afleiiengen

• kortaf
• korten
• korting

Uutdruksels

• kort en klein
• kort houden
• kort van stof

Afstammeliengen en ontlêniengen

• kort Afrikaons
• kort Deens
• kort Noors
• kort Zweeds

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kort'