Wt/zea/hoofd

Nederlands

Etymologie

Ziet bie 'oôd.

Omschrievienge

hoofd o

'oôd
d'n baos, in 't biezonder de bovenmeêster
in 't waeter uutstekend stik land, dikkels angeleid (golfbreker)

Uutspraek

[hoʊft] Nederlands in Nederland
[hoːft] Belgs-Nederlands, Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

hoofden meêrvoud, hoofdje verkleinwoôrd

As vòvoegsel

hoofd-

Uutdruksels

daar durf ik mijn hoofd om te verwedden, dat wee'k wè glad zeker
dat groeit me boven het hoofd, dat oor m'n te vee (werk)
de hoofden tellen, kieke 'oevee mensen d'r bin
er een hard hoofd in hebben, vrêze vò d'andivie
een hoofd als een boei krijgen, glad roôd kleure
er hangt hem iets boven het hoofd, d'r staet 'm wat te gebeuren
het hoofd boven water houden, rondkomme kunne
het hoofd buigen, toegeve, opgeve
het hoofd in de schoot leggen, opgeve
het hoofd koel houden, z'n eigen rustig 'ouwe, gin gekke diengen doeë
het hoofd laten hangen, de moed verlieze
het is hem naar het hoofd gestegen, 't eit 'm zot gemaekt
het is mij door het hoofd geschoten, 'k è d'r even an gedocht
hij heeft wel wat anders aan zijn hoofd, 'ie ei wè aore zurgen
iemand het hoofd op hol brengen, zurge dat iemand dwaeze diengen in z'n 'oôd 'aelt
iemand iets naar het hoofd slingeren, iemand 'n verwiet maeke
iemand iets uit het hoofd praten, iemand van z'n idee afbrienge
iemand/iets over het hoofd zien, nie opmerke
iemands hoofd eisen, eisen dat d'r eên aftreedt
iemand voor het hoofd stoten, kwesse
iets het hoofd bieden, wat (goed) deustae
iets in zijn hoofd hebben, z'n eige wat op 'n bepaelde manier indienke
iets uit zijn hoofd laten, wè zurge da je wat nie doet
iets uit zijn hoofd zetten, 'n wens of gedachte laete vaolle
je kunt er over de hoofden lopen, 't is t'r vreêd druk
met het hoofd in de nek, groôs
met opgeheven hoofd, zonder z'n gezicht te verliezen
met zijn hoofd in de wolken lopen, waekende drôme
met zijn hoofd tegen de muur lopen, deu de werkelijk'eid 'ard gerocht ore
mijn hoofd loopt om, 'k bin overprikkeld
mijn hoofd staat er niet naar, 'k è d'r noe gin lust an
niet goed bij zijn hoofd zijn, zot weze
uit het blote hoofd, zò uut z'n g'eugen, zonder af te lezen
veel aan zijn hoofd hebben, vee zurgen è
zich het hoofd breken over iets, ergest vee over dienke en d'r (nog) nie uutkomme
zich iets in het hoofd halen, 'n gedachte kriege
zich iets in het hoofd zetten, z'n eigen wat vòneme
zich wel voor het hoofd kunnen slaan, vreêd 'n spiet van je domme diengen è
zijn hoofd stoten, teleurgesteld raeke
zijn hoofd verliezen, nie meêr goed naedienke en domme diengen doeë
zoveel hoofden, zoveel zinnen, ielke mense dienkt 'r weêr anders over

Ontlêniengen in aore taelen

hof Ambonees-Maleis
hop Betawi
høfde Deens
Hoofden Duuts
hofte Iengels
hoop, hop Indonesisch
hup Javaons
hodde Picardisch (eigenlijk uut 't West-Vlaems)
hoofd Westerlauwers Vries

Bronnen

Hans de Groot c.s. (red.), Idioomwoordenboek. Verklaringen en herkomst van uitdrukkingen en gezegden. Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999: p. 344-50

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'hoofd'