Wt/zea/recht

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands regt en Oudnederlands reht van Oergermaons *rehtaz. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *h₃reǵ-t- van de wortel h₃reǵ- 'richte, bestiere' en zòdoende verwante mee regêre.

Omschrievienge

recht

1. bievoegelijk naemwoôrd z'n eige zonder bugiengen uutstrekkende, nie krom of schelf
2. zelfstandig naemwoôrd o 't opleien van straffen en 't beslechten van geschillen nae afgesproke wetten, deu 't gerecht
3. zelfstandig naemwoôrd o iets wat-a 'n mense of groep toekomt, moreel of wettelijk

Opmerkienge: dit woôrd stae nie in 't WZD, buten twuvel omdat 't opgezieë tegen 't Nederlands gin biezonder'eden eit. Verschillende afleiiengen en saemenstelliengen stae d'r wè in.

Uutspraek

[ræxt]

Verbugienge

bievoegelijk naemwoôrd

rechte, rechten m

zelfstandig naemwoôrd

rechten meêrvoud

Afleiiengen

• rechter
• rechts, reks
• terecht

Saemenstelliengen

• onrecht
• rechtbanke
• rechtkaemer
• rechtswaers
• rechtuut

Ontlêniengen in aore taelen

• rekti Berbice-Nederlands
• recht, rek, ret, tret, regt Neger'ollands
  • tret Maegdeneiland-Creooliengels
• rècht Papiaments (kan ok uut 't Nederlands komme)
• leti Saramaccaons
• leti (reti) Sranantongo

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: reg
• Araobisch: مُسْتَقِيم‎ (mustaqīm)
• Chinees (Mandarijn): 直 (zhí)
• Duuts: recht, gerade
• Frans: まっすぐな (ja) (massugu na)droit
• 'Ebreêuws: יָשָׁר‎ (jasjár)
• Hindi: सीधा (sīdhā)
• Iengels: straight
• Italiaons: dritto
• Japans: まっすぐな (massugu na)
• Latijn: rectus
• Limburgs: rech enz.

• Nederlands: recht
• Nedersaksisch/Platduuts: recht, liek
• Oudgrieks: εὐθύς (euthus), ὀρθός (orthos)
• Portugees: reto
• Russisch: прямо́й (prjamój)
• Spaons: recto
• Swahili: nyofu
• Westerlauwers Vries: rjocht
  • Hindeloopers: rócht
  • Terschelliengs: rucht
  • Schiermonnikoôgs: jocht
• West-Vlaems: recht

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'recht'