Wt/zea/komme

< Wt‎ | zea
Wt > zea > komme

Zeêuws edit

Etymologie edit

werkwoôrd

Over Middelnederlands comen en Oudnederlands cuman van Oergermaons *kweman. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *gʷem- 'komme' en zòdoende verwant mee Latijns venīre ('tzelfde) en Grieks βαίνω bainoo ('gae'). Korte o is naebie aolgemeên in Nederlandse streektaelen; is t'r gekomme nae analogie van de korte o in vee werkwoôrdsvurmen.

zelfstandig naemwoôrd

Over Middelnederlands comme, combe van Oergermaons *kumbaz. Ergest in de taelgeschiedenisse overgesproenge van mannelijk nae vrouwelijk.

Omschrievienge edit

komme

  1. werkwoôrd 'n plekke bereike
  2. werkwoôrd bevaolle (van 'n koeë), 'n kaolfje op de waereld zette
  3. zelfstandig naemwoôrd v 'ol schaeltje van glas of aerdewerk zonder ôre of 'andvat

Uutspraek edit

[ˈkɔmə]

Verbugienge edit

Vervoegienge edit

infinitief komme(n)
gerundium te kommen(e)
tegewoordigen tied ik kom(me) oôns komme(n)
jie kom(t) (komme) julder komme(n)
'ie kom(t) 'ulder komme(n)
flejen tied ik, jie, 'ie kwam, kwamme, kwiem oôns, julder, 'ulder kwamme(n), kwaeme(n), kwaome(n)
gebieënde wieze kom(t)
onvoltoôid deêlwoôrd kommende
voltoôid deêlwoôrd is en ei (g)ekomme(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen edit

werkwoôrd
zelfstandig naemwoôrd

Uutdruksels edit

  • komme bie, vrieë nae, verkêrienge è mee
  • goed komme, terecht komme; ok:
    • Da kan goed komme, Dat kom moôi uut
  • ʼt Za t'r nie komme mie 'eur, z'is stervende Zuud-Bevelands
  • kom van, kom van, waegt 't mae
  • Die nie komt, die moe nie kêre/weggae, gezeid van iemand die z'n vrienden, bekende en fermielje zelden opzoekt
  • Wie nie komme wil, is vrie van 't 'eengaen, 'tzelfde

Dialectvarianten edit

werkwoôrd
  • kommen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
zelfstandig naemwoôrd

Ontlêniengen in aore taelen edit

werkwoôrd
zelfstandig naemwoôrd

Vertaeliengen edit

Bronnen edit

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 473-4, 1212
  • K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 148
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'komen'
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kom, kommetje'