Wt/zea/moer

Zeêuws

Etymologie

moeder: Over Middelnederlands moeder en Oudnederlands muoder van Oergermaons *mōder. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *méh₂ter. Ei in naebie aolle taelen cognaoten, te vee om d'r 'ier op te noemen. Moer is de gewone ontwikkelienge van dit woôrd. 't Tweêliengwoôrd moeder wier pas laeter truggeleênd uut 't Nederlands.

turfachtig drasland: Over Middelnederlands moer en Oudnederlands muor van Oergermaons *mōra, ablaut-bievurm van *mari 'zeê' (waevan ok 't Zeêuwse meêr komt).

Omschrievienge

moer v

1. moeder, bie mensen ruug
2. wuufjesknien, moere
3. moerslief, orgaon in vrouwelijke zoogbeêsten daerin de vrucht groeit
4. moerplante/moerknol, poôtgroente (aerepel, asperge) daeruut nieuwe groentes moete groeie
5. moeras, laegleiend slikachtig veenland in deze zin m

Uutspraek

[muːr]

Verbugiengen

moers, moeren meêrvoud, moers genitief (ziet onder), moertje verkleinwoôrd

Uutdruksels

• Z'is net d'r moer, z'ei aolle slechte diengen van d'r moeder georve (noôit bie goeie diengen gezeid)
• Loôp nae je moer!, loôp nae d'n duvel
• Nae z'n moer weze, kapot weze (veraol van diengen gezeid)
• ʼt Is eên moers kind/joenk, 't maek nie uut, 't is aollemaele 'tzelfde
• De moer uutkrue, 't moerslief d'ruutpesse (van koeien gezeid)
• Z'n moer komt uut, De koeë prest z'n moerslief d'ruut

Saemenstelliengen

moerbemes moereneuke moergek

moerweie moerzieke Oôstmoer

Vertaeliengen

ruug vò 'moeder'

• 'Ollands: moer g, mem (veraol an zeê en in 't noôrden) g

• Nederlands: moer, ma (nie altoos min) v

moerslief

• Afrikaons: baarmoeder
• Araobisch: رَحِم‎ (raḥim) m
• Chinees (Mandarijn): 子宮, 子宫 (zǐgōng)
• Duuts: Mutterleib o, Gebärmutter v
• Esperanto: utero
• Frans: utérus m, ventre m
• Westerlauwers Vries: lêch o, skûlliif o
• 'Ebreêuws: רֶחֶם \ רַחַם‎ (rechem / rachem) m
• Hindi: गर्भ (garbh) m
• Iengels: womb, uterus
• Italiaons: utero m, grembo m

• Latijn: matrix v, uterus m
• Limburgs: moderlief enz. o, matries v
• Nederlands: baarmoeder v
• Nedersaksisch/Platduuts: baarmoeder etc. g/v, lief o
• Oudgrieks: μήτρα (mètra) v, ὑστέρα (hustera) v, δελφύς (delphus) v
• Portugees: útero m, matriz v
• Russisch: ма́тка (mátka) v, утро́ба (oetróba) v, чре́во (tsjrévo) o
• Spaons: útero m, matriz v
• Swahili: uzazi kl. 11,12, tumbo kl. 5,6
• West-Vlaems: baarmoeder, baormoeder v, matries v, bedje o

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 597

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank