Zeêuws
editEtymologie
editOver Middelnederlands lopen en Oudnederlands loupon van Oergermaons *hlaupaną. Meschien van de wortel *klubʰ- (Litouws klùbti 'strukele'), mae de Germaonse vurm zou wieze op 'n vurm *kloub-. 't Kan dus best 'n substraotwoôrd weze.
Omschrievienge
editlôpe Noord-Bevelands, zuudoôstelijk Walchers, westelijk Zuud-Bevelands
- mee 'n rennenden tred gae, zòda je 'n mement mee tweê voeten van de grond bin.
- (minder dikkels, veral onder 'Ollandsen invloed) gae (te voete)
Uutspraek
edit[ˈlʊɐpə]
Vervoegienge
editinfinitief | lôpe(n) | |
gerundium | te lôpen(e) | |
tegewoordigen tied | ik loôp (lôpe) | oôns lôpe(n) |
jie loôp(t), lop(t) (lôpe) | julder lôpe(n) | |
'ie loôp(t), lop(t) | 'ulder lôpe(n) | |
flejen tied | ik, jie, 'ie liep | oôns, julder, 'ulder liepe(n) |
gebieënde wieze | loôp(t), lop(t) | |
onvoltoôid deêlwoôrd | lôpende | |
voltoôid deêlwoôrd | ei (g)elôpe(n) | |
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. |
Opmerkienge: De vurmen mee korten o komme op Zuud-Beveland vò.
- Afleiiengen
Saemenstelliengen
editUutdruksels
edit- ʼt Gaet op 'n lôpen
- 'ie, ze beginne 'ard weg te lôpen
- d'r bevallienge is anstaende
- ʼOe loôpt 't?, 'oe gaet 't
- ʼt Loôpt 'r nog op, dat..., 't kom nog is zò verre, dat...
- Op de bitjes lôpe, zunigjes leve, dikkels ok op 'n aor z'n kosten
- Lôpe doe lôpe, as 't eên keêr loôpt (mee 'n wienkel), bluuft 't gae
- Deu mekaore lôpe
- deulôpe van (gedrukte) kleuren
- uutlope van melk
- Lae mae lôpe, lae mae doeë
- Die lopt ok nie mi voe gist en kneewaèter, die werkt ok nie gaern
- Noe is 't an 't lôpen, noe komme me aolles te weten
- Loôp nae d'ier en gunter, loôp nae d'n duvel
Dialectvarianten
edit- loape Noôrd-Zeêuws, Waschappels, westelijk Zuud-Bevelands
- loapen oôstelijk Zuud-Bevelands
- lope noôrdwestelijk Walchers (buten Waschappel)
- lôpen Zeêuws-Vlaonderen
Aore spelliengen
editOntlêniengen in aore taelen
editVertaeliengen
editrennende gae
|
|
Bronnen
edit- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. X, 555
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 163
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'lopen'