Wt/zea/vaoder

Zeêuws

Etymologie

Geleênd van 't Nederlandse vader, buten twuvel deu d'n Biebel. Tweêliengwoôrd van vaer/vaor wat-a te plat wier gevonde om mee nae d'eigen ouwers te verwieze; vergliek moeder/moer. Dit verklaert ok waerom at dit woôrd noôit 'n ae-klank eit.

Omschrievienge

vaoder m

1. man of mannelijke beêste die-a 'n kind verwekt ei
   1. absoluut: Ik è mae t'open da'k oôit nog vaoder ore.
   2. rillatief: Ze zeit dat zelf nie meêr, mae ze kent 't nog van d'r vaoder.
   3. zonder lidwoôrd (ouwerwes): Vaoder, kom je nie in 't 'of zitte?
2. in figuurlijke zin: d'n uutvinder of bezieler ergest van.
   • Chuck Berry is de vaoder van de rock 'n roll.
   • mee 'n 'oôdletter: God de Vaoder

Uutspraek

[ˈvɑːdər], [ˈvɒːdər] (o.a. in Waschappel)

Verbugienge

vaoders meêrvoud, vaodertje verkleinwoôrd; ziet ok bie vaer

Saemenstellienge

• vaoderkruud

Varianten

• vaer, vaor ziet dae
• vaodere Wesdurpe

Ontlêniengen in aore taelen

• fadir Berbice-Nederlands
• vader, fādǝ Neger'ollands

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: vader, pa
• Araobisch: أَب‎ (ʾab) m
• Chinees (Mandarijn): 父親, 父亲 (fùqīn), 父 (zh) (fù)
• Duuts: Vater m
• Esperanto: patro
• Frans: père m
• Westerlauwers Vries: heit g (gewoôn), fader g (plechtig)
  • Hindeloopers: faer, fear
  • Terschelliengs: ta
• 'Ebreêuws: אָב‎ (av) m
• Hindi: पिता (pitā) m
• 'Ollands: vaoder, vaeder (zelden, mae wel in Katwiek bekend) g; taet, taat, taot g
• Iengels: father

• Italiaons: padre m
• Japans: お父さん (おとうさん, otōsan)
• Latijn: pater m
• Limburgs: vader (oôstelijk), vaoder, vaojer (westelijk), vaajer (Mestrichts) m; pap m
• Nederlands: vader m
• Nedersaksisch/Platduuts: va(o)der, va g/m, tao (Urkers)
• Oudgrieks: πατήρ (patèr) m
• Portugees: pai m
• Russisch: оте́ц (otéts) m
• Spaons: padre m
• Swahili: baba kl. 9,10, mzee kl. 1,2
• West-Vlaems: voader, vaor/voar m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1034

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vader'