Wt/zea/boôm

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands boom en Oudnederlands boum, bōm van Oergermaons *baumaz. Nie mee zeker'eid mee Indo-Europese wortels of aore Germaonse woôrden te verbinden.

Omschrievienge

boôm m

1. 'Outachtige plante mee 'n dujelijke stamme
2. Stele van 'n spae Erremu, Land-van-Kezands
3. 't Rechte 'andvat an 't ende van 'n spae, de krikke Oôskappel, Schouwen-Duvelands

Uutspraek

[boəm]

Verbugienge

meêrvoud bômen, verkleinwoôrd boômpje

Saemenstelliengen

boômbiele boômgat boôm'ouwele boômhouwertje boômklever boômklopper boômkrupertje

boômladder boômlôpertje boômos boômpikker boômspille boômstroenke

boômstruker boômtikkertje boômuul eikeboôm olmeboôm wilgeboôm

Uutdruksels

• ʼIe komt uut d'ôge bômen, 'ie is nog groen
• Je zou t'r de bômen van oplôpe, 't is vreêd ergerlijk
• Pootjes ore bômen, kleine kinders ore groôt; ok: stekjes, spruutjes, schootjes ore bômen
• Boômpje verwisselen, kinderspel
• Tege d'n boôm moete, moete pisse (deu venters gezeid)
• ʼt Is t'r eên van dezelfden boôm, zò vaoder, zò zeune
• ʼIe zit gauw in d'n boôm, 'ie is gauw geërgerd
• ʼIe is vee onder de boômpjes, 'ie zit vee te piekeren

Dialectvarianten

• boam Goerees, Flakkees, Schouwen-Duvelands, Tools in Fluplands, Noord-Bevelands (nessens boôm), Waschappel
• boom Walchers (noôrdwestelijke 'elt, buten Waschappel)
• (bamen spottende imitaotie van 't Noôrd-Zeêuws deu Walcheraers en Zuud-Bevelanders)

Aore spelliengen

• bôôm Woordenboek der Zeeuwse Dialecten

Ontlêniengen in aore taelen

• bom, bōm, boom Neger'ollands
  • bom Maegdeneiland-Creooliengels
• bom Berbice-Nederlands
• bom Skepi

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🌳, 🌲, 🌴
• Afrikaons: boom
• Araobisch: شَجَرَة‎ (šaǧara(h)) v
• Berbice-Nederlands: bom
• Chinees (Mandarijn): 樹, 树 (shù); 喬木, 乔木 (qiáomù)
• Duuts: Baum m
• Frans: arbre m
• Westerlauwers Vries: beam g
  • Hindeloopers, Schiermonnikoôgs: baim g/m
• Hindi: पेड़ (peṛ) m, वृक्ष (vŕkṣ) m, दरख़्त (daraxt) m
• 'Ollands: bòòm (Katwieks)
• Iengels: tree
• Ieslands: tré o

• Japans: 木 (き, ki), 樹木 (じゅもく, jumoku)
• Latijn: arbor v
• Limburgs: boom (westelijk, zuudoôstelijk), boum (oôstelijk), boeëm (boven Venlo) m
• Nederlands: boom m
• Nedersaksisch/Platduuts: boom, boum (Greuniengs) g/m
• Oudgrieks: δένδρον (dendron) o
• Portugees: árvore v
• Russisch: де́рево (dérevo) o
• Skepi: bom
• Spaons: árbol m
• Swahili: mti kl. 3, 4
• West-Vlaems: bôom m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 125, 1209

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 71

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'boom'