't Middelduus bin de Duutse dialecten tussen de Benrather Linie (de grens tussen maeke en machen) en de Speyerer Linie (de grens tussen pond en Pfund). De dialecten staen dus tussen 't Zeêuws/Nederlands/Nederduus en 't Standaerdduus/Opperduus in, awast trekke ze in 't gemeên wè meêr op 't Standaerdduus. D'r is vreêd 'n variaotie in, wat-a verklaert waerom at de tabel zò breêd is. Wae meugelijk è me gekoze vò 'n standaerdtaele, zòdan me kieze konde uut eên standaerdvurm. Zo dient de Luxemburgse standaerdtaele as vòbeêld vò 'eêl de Moezelfrankische groep, die-a z'n eige nog 'n ende nae 't oôsten uutstrekt.
Middelduutse dialecten van verschillende statuur ore veraol in Duusland gesproke, maer ok in ('eêl) Luxemburg, in 'oekjes van Nederland, Belgen en Frankriek en in migrantengemeênschappen in Amerika en Brazielje. Ok 't Jiddisch, d'ouwe taele van jôden in grôte dêlen van Europa, is Middelduus van aerd. Vroeger wiere ze ok gesproke in wat-a noe Polen en Tsjechië is, mae die sprekers bin d'r mee 't ende van d'n Tweêde Waereldoôrlog naebie aollemaele uutgejoge. 'Ulder dialecten bin biezonder genoeg om d'r 'ier tweê van op te nemen. 't Berliens is in zòvarre 'n butenbeêntje dat 't pas van d'n achttienden eêuw is ontstae uut vermengienge van de volkstaele (Nederduus) en d'oftaele ('Oôgduus), twint dan d'aore taelen 'ier a vreêd oud bin.
Om te kieken waer-at die variaotie vandaene komt, è me ok Middel'oôgduus en Oud'oôgduus opgenome, Daer è me zòvee meugelijk gekoze vò de varianten die-a in dit gebied gebruukt wiere.
| No. |
Zeêuws |
Kerkraods
(Ripuaorisch) |
Keuls
(Ripuaorisch) |
Luxemburgs
(Moezelfrankisch) |
Hunsrückisch |
Pennsylvaons
(Paltsers) |
Jiddisch |
Mainzers
(Hessisch) |
'Oôgsaksisch |
Berliens |
'Oôgpruus |
Wymysorys |
Middel'oôgduus |
Oud'oôgduus
|
| 1. |
ik(ke) |
iech |
ich |
ech |
äisch |
ich |
איך (ikh) |
ich |
ich |
ick (icke) |
ech, öch |
ych |
ich |
ih
|
| 2. |
jie |
doe (uur) |
du (ehr) |
du (dir) |
dou (deer) |
du |
דו (du) |
du |
du |
du |
du |
du |
du |
dū, thū
|
| 3. |
'ie |
heë |
hä |
hien |
dää |
eah |
ער (er) |
er |
er, or |
er |
he, er, a, da |
hār |
er |
ēr
|
| 4. |
oôns |
vier |
mer |
mir |
meer |
miah |
מיר (mir) |
mir |
mir |
wir |
|
wer |
wir |
wir
|
| 5. |
julder |
uur |
ehr |
dir |
deer |
diah |
איר (ir) |
ihr |
ihe, eech, eih |
ihr |
ehr |
jyr |
ir |
ir
|
| 6. |
'ulder |
zie |
se |
si |
se |
si |
זיי (zey) |
sie |
sei |
sie |
|
zej |
sie |
sie
|
| 7. |
deze(n), dit |
dizze, dis, dit |
dä, die, dat |
dësen, dës, dëst |
dää, die, dat |
deah, dee, dess |
דער, די, דאָס
(der, di, dos) |
dieser, diese, dieses |
dersch, der, desse |
dieser, diese, dit |
|
|
dirre, diser, dise |
desēr, dese
|
| 8. |
die(n), dat |
deë, die, dat |
deen, déi, dëst |
sellah, selli, sell |
יענער, דער, דאָס
(yener, der, dos) |
der, die, das |
dor, dä, des |
der, die, det |
|
jer, jeny, jes |
jener, jene, jenes |
jenēr, genēr
|
| 9. |
'ier |
hei |
hee |
hei (elei) |
hie, (eh) looh |
do |
דאָ (do) |
|
hier |
hier |
|
|
hier |
hier
|
| 10. |
dae |
doa |
do |
do |
do |
anna, datt |
דאָרט (dort) |
do |
da |
da |
|
|
da, do |
dār, thār
|
| 11. |
wien |
weë |
wä |
ween, wien |
wer |
veah |
ווער (ver) |
wer |
|
wer |
wer |
waor |
wer |
wēr
|
| 12. |
wat |
wat |
wat |
wat(t) |
wat |
vass |
וואָס (vos) |
wass |
|
wat |
|
waos |
waz, wat |
waz, wat
|
| 13. |
wae |
woa(r) |
wo |
wou |
wo |
vo |
וווּ (vu) |
wo |
|
wo |
|
|
wo, wa(r) |
(h)wār
|
| 14. |
'oeneêr |
wienieë |
wann |
wann |
wann |
vann |
ווען (ven) |
wann |
|
wann |
|
|
wann |
wanne
|
| 15. |
'oe |
wie |
wie |
wéi, ewéi |
wie |
vi |
ווי (vi) |
wie |
wie |
wie |
|
|
wie |
hwio
|
| 16. |
nie |
nit |
nit |
net |
nit, nidd |
naett |
ניט, נישט
(nit, nischt) |
nit |
nich |
nich |
|
ny |
niht |
niwiht, niowiht
|
| 17. |
aol(les) |
al |
all |
alles |
alles |
alles |
אַלע (ale) |
alles |
|
alls |
|
ołłys |
alles |
al
|
| 18. |
vee |
vöal, vul |
vill |
vill |
viel |
feel |
פֿיל, אַ סך
(vil, a sakh) |
viel |
|
ville, vülle |
|
|
viel |
manag, filo
|
| 19. |
somste |
|
(manche) |
munnech |
manisch |
dayl, samm |
עטלעך (etlekhe) |
|
|
manche |
wetche |
|
|
sum
|
| 20. |
weinig |
winnieje |
winnije |
wénig |
wenig |
vennich |
ווייניק, ווינציק (veynik, vintsik) |
|
wenig, en bisje |
wenije |
|
|
|
fao
|
| 21. |
aor |
anger |
ander |
aner |
ana |
annah |
אַנדער (ander) |
onner |
anner |
ander |
|
|
ander |
andar
|
| 22. |
êne |
ee |
eins |
eent |
äns, änd |
ayn |
איינס (eyns) |
eins |
eens, eene |
eens |
een |
ān |
ein |
ein
|
| 23. |
tweêë |
tswai |
zwei |
zwee |
zwo, zween |
zvay |
צוויי (tsvey) |
zwei |
zwee(je) |
zwee |
|
cwe |
zwene, zwo, zwei |
zwēne, zwō, zwei
|
| 24. |
drieë |
drei |
drei |
dräi |
dräij |
drei |
דרײַ (dray) |
drei |
drei(e) |
drei |
|
draj |
dri |
drī, thrī
|
| 25. |
viere |
vier |
vier, veer |
véier |
viea |
viah |
פֿיר (fir) |
vier |
vier(e) |
vier |
|
fiyr |
vier |
fior
|
| 26. |
vuve |
vunnef |
fünf |
fünnef |
fünef |
fimf |
פֿינף (finf) |
fimf |
fimf(e) |
fümf |
|
fynf |
vinf, vünf |
fimf
|
| 27. |
groôt |
jroeës |
jroß |
grouss |
groß |
grohs |
גרויס (groys) |
groß |
|
groß, jroß |
grauß |
grūs |
groz |
grōz
|
| 28. |
lank |
lang, lank |
lang |
laang |
lang |
lang |
לאַנג (lang) |
long |
|
lang |
|
|
lang |
lang
|
| 29. |
breêd |
breed |
breid |
breet |
brääd |
brayt |
ברייט (breyt) |
breit |
breet |
breet |
|
braat |
breit |
breit, wīt
|
| 30. |
dikke |
dik |
dick |
déck |
dick |
dikk |
דיק (dik) |
dick |
dick |
dick |
|
|
dicke |
dicchi, thichi
|
| 31. |
zwaer |
sjwoar |
schwer |
schwéier |
schwer |
shveah |
שווער (shver) |
schwer |
schwär |
schwer |
|
|
swar, swer |
swār
|
| 32. |
klein |
kling |
klein, petitt |
kleng |
klään |
glay |
קליין (kleyn) |
klein |
gleen |
kleen |
klien |
klīn |
klein, smal |
smal
|
| 33. |
kort |
kót, kóts |
koot |
kuerz |
kords |
katz |
קורץ (kurtz) |
kurz |
gurz |
kurz |
|
|
kurz |
kurz, scurt
|
| 34. |
smaol |
sjmaal |
schmal |
enk |
|
schmawl, eng |
שמאָל, ענג
(shmol, eng) |
schmol |
schmal |
schmal |
|
|
enge |
engi
|
| 35. |
dinne |
dun |
dönn |
dënn |
dinn |
dinn |
דין (din) |
dinn |
dinne |
dünn |
|
|
dünne |
dunni
|
| 36. |
vrouwe |
vrauw |
Frau, Frauminsch |
Fra, Framënsch |
Fraa, Fraamänsch |
fraw, veib, veibsmensch |
פֿרוי (froy) |
Fraa |
Frau |
Frau |
Frau |
fraoj, bōw |
wib, vrouwe |
quena, wīb
|
| 37. |
man |
man, manskeël |
Mann, Kääl |
Mann, Maanskärel |
Mann |
man, mannskal |
מאַן (man) |
Monn |
Mann |
Mann |
|
menś |
man |
gomo
|
| 38. |
mens |
miensj |
Minsch |
Mënsch |
Mänsch |
mensh |
מענטש (mentsh) |
Mensch |
Mansch |
Mensch |
|
menś |
man, mensch(e) |
man, mennisco
|
| 39. |
kind |
kink |
Kind, Kingk |
Kand |
Kind |
kind |
קינד (kind) |
Kind |
Gind |
Kind |
Kin(g)d |
|
kind |
kind
|
| 40. |
(echte)vrouwe |
(ieë)vrauw |
Frauminsch |
Fra |
Fraa |
fraw, veib |
פֿרוי, ווײַב
(froy, vaib) |
Fraa |
Frau |
Frau, Olle |
|
fraoj |
kone, wib, vrouwe |
wīb
|
| 41. |
(echte)mann |
(ieë)man |
Mann |
Mann |
Mann |
mann |
מאַן (man) |
Mann |
Mann, Monn |
Mann, Oller |
|
menś |
man |
(brūtigomo)
|
| 42. |
moeder |
mam |
Mooder, Moo |
Mamm |
Mudder |
muddah |
מאַמע, מוטער
(mame, muter) |
Mudder |
Mamma, Mudder |
Mutter |
|
müter |
muoter |
muoter
|
| 43. |
vaoder |
pap |
Vatter, Pap |
Papp |
Vadder |
faddah |
טאַטע, פֿאָטער
(tate, foter) |
Vadder |
Babba, Vadder |
Vater |
Vauter |
foter |
vater |
fater
|
| 44. |
beêste |
deer |
Dier |
Béischt, Déier |
Dieer |
diah |
חיה (khaye) |
Dier |
Dier |
Tier |
|
|
tier |
tior
|
| 45. |
vis |
visj |
Fesch |
Fësch |
Fisch |
fish |
פֿיש (fish) |
Fisch |
|
Fisch, Füsch |
|
fejś |
visch |
fisc
|
| 46. |
veugel |
voeëjel |
Vugel |
Vugel |
Vool |
fohl (fokkel) |
פֿויגל (foygel) |
Vogel |
Vorel |
Vorel |
|
fȫguł |
vogel |
fogal
|
| 47. |
'ond |
hónk |
Hungk |
Hond |
Hund |
hund |
הונט (hunt) |
Hund |
|
Hund |
Hun(g)d |
hund |
hunt |
hunt
|
| 48. |
luus |
loes |
Luus |
Laus |
Lous |
laus |
לויז (loyz) |
Laas |
|
Laus |
|
łaojs |
lus |
lūs
|
| 49. |
slange |
sjlang |
Schlang |
Schlaang |
|
shlang |
שלאַנג (shlang) |
Schlang |
Schlange |
Schlange |
|
yter |
slange |
slango
|
| 50. |
wurm |
worm |
Wurm |
Wuerm |
Woorem |
voahm |
וואָרעם (vorem) |
Wurm |
Wurm |
Wurm |
|
wüm |
wurm |
wurm
|
| 51. |
boôm |
boom |
Baum |
Bam |
Baam |
bohm |
בוים (boym) |
Baam |
Boom |
Boom |
|
baojm |
boum |
boum
|
| 52. |
bos |
busj |
Bösch |
Bësch |
Wald |
bush |
וואַלד (vald) |
Wald |
|
Wald |
Wald, Pusch |
pūś |
walt, forst |
wald, forst
|
| 53. |
stok |
sjtek |
Stock, Klöppel |
Stock, Klëppel |
Stock |
shtekka |
שטעקן (shtekn) |
Stock |
|
Stock |
|
|
stoc |
stoc
|
| 54. |
vrucht |
vrucht |
Fruch, Frooch |
Fruucht |
Fruchd |
frucht |
פֿרוכט (frukht) |
Frucht |
|
Frucht |
|
|
obez |
obaz
|
| 55. |
zaed |
zoam |
Soot |
Som |
Soome |
sohma |
זוימען (zoymen) |
Samen |
|
Same |
|
|
same |
sāmo
|
| 56. |
blad |
blad |
Bladd |
Blat |
Blad |
blatt |
בלאַט (blat) |
Blad |
|
Blatt |
|
błot |
blat, loub |
blat, loub
|
| 57. |
wortel |
(moer) |
Woozel |
Wuerzel |
Worzel |
vatzel |
וואָרצל (vortsl) |
Wurzel |
|
Wurzel |
Zwassel |
|
wurzel |
wurzil
|
| 58. |
schosse |
|
Koosch |
|
|
|
קאָרע (kore) |
Rinde |
|
|
Bark |
|
rinde |
rinda
|
| 59. |
blomme |
blom |
Blom |
Blum |
|
blumm |
בלום (blum) |
Blum |
Blume |
Blume |
|
|
blueme |
bluomo
|
| 60. |
gos |
jraas |
Jras |
Gras |
Gras |
graws |
גראָז (groz) |
Gros |
|
Gras, Jras |
|
gros |
gras |
gras
|
| 61. |
touwe |
koad, zeel |
Tau |
Seel |
Sääl |
shtrikk |
שנור, שטריק
(shnur, shtrik) |
Strick |
|
Strick |
|
|
tou, reif |
tou, reif
|
| 62. |
vel |
vel, pel, hoed |
Fell, Hugg |
Haut |
Hout |
haut |
הויט (hoyt) |
Haat |
|
Haut |
|
|
hut |
hūt
|
| 63. |
vleis |
vleesj |
Fleisch |
Fleesch |
Flääsch |
flaysh |
פֿלייש (fleysh) |
Fleisch |
Fleesch |
Fleesch |
|
fłaś |
vleisch |
fleisc
|
| 64. |
bloed |
blód |
Blod |
Blutt |
Blut |
bloot |
בלוט (blut) |
Blut |
|
Blut |
|
błüt |
bluot |
bluot
|
| 65. |
beên (bot) |
knoak |
Knoche |
Knach, Schank |
Knoche, Krääde |
gnocha |
ביין (beyn) |
|
|
Knochn |
|
|
knoche |
knohha
|
| 66. |
vet |
vet, sjmalts |
Fett |
Fett |
Fädd |
fett |
שמאַלץ, פֿעץ
(shmalts, fets) |
Fett |
|
Fett |
|
fett |
smalz |
smalz
|
| 67. |
ei |
ai |
Ei |
Ee |
Ei |
oi |
איי (ey) |
Ei |
|
Ei |
|
ē |
ei |
ei
|
| 68. |
'oôrn |
heur |
Hoon |
Har |
Hore |
hann |
האָרן (horn) |
Horn |
|
Horn |
|
|
horn |
horn
|
| 69. |
staert |
sjtats |
Stätz |
Schwanz |
Schwanz |
shvans |
עק (ek) |
Schwonz |
Schwans, Schwonz |
Schwans |
Zagel |
|
sterz, swanz |
sterz
|
| 70. |
plume |
plüm, veer |
Fedder |
Fieder, Plaum, Plomm |
|
feddah |
פֿעדער (feder) |
|
|
Feder |
|
|
veder(e) |
fedara
|
| 71. |
'aer |
hoar |
Hoor |
Hor |
Hoor |
hoah |
האָר (hor) |
Hoor |
|
Haar |
|
|
har |
hār
|
| 72. |
'oôd |
kop |
Kopp, Haup |
Kapp, Kopp, Heed |
Kobb |
kobb |
קאָפּ (kop) |
Kopp |
|
Kopp |
Kop |
hiöt |
houbet, houpt |
houbit
|
| 73. |
ôre |
oer |
Uhr, Ohr |
Ouer |
Ohr |
oah |
אויער (oyer) |
Ohr |
|
Ohr |
Ohr |
ür |
or(e) |
ōra
|
| 74. |
ôge |
oog, ouw |
Aug |
A |
Au |
awk |
אויג (oyg) |
Aach |
Ooge |
Ooge |
|
aojg |
ouge |
ouga
|
| 75. |
neuze |
naas |
Nas |
Nues |
Nahs, Nas |
naws |
נאָז (noz) |
Nos |
|
Neese |
|
nōs, nōz |
nase |
nasa
|
| 76. |
mond |
mónk |
Mungk |
Mond |
Moul |
maul |
מויל (moyl) |
Mund, Schnut |
|
Mund, Schnute |
|
moüł |
mund |
mund
|
| 77. |
tand |
tsak, tsank |
Zant |
Zant |
Zann |
zoh |
צאָן (tson) |
Zoon |
|
Zahn |
|
cōn |
zant, zan |
zand, zan(t)
|
| 78. |
toenge |
tsong |
Zung |
Zong |
|
zung |
צונג (tsung) |
Zung |
|
Zunge |
|
cung |
zunge |
zunga
|
| 79. |
naegel |
naal |
Nähl |
Nol |
Nahl |
nakkel, nawwel |
נאָגל (nogl) |
Nogel |
|
Nagl |
|
|
nagel |
nagal
|
| 80. |
voet |
vós |
Foß |
Fouss |
Fuß |
foos |
פֿוס (fus) |
Fuß |
|
Fuß |
Fuß, Hess |
füs |
vuoz |
fuoz
|
| 81. |
beên |
bee |
Bein |
Been |
Bähn |
bay |
פֿוס (fus) |
Bein |
Been |
Been |
|
|
bein |
bein
|
| 82. |
knie |
knei |
Knee |
Knéi |
Knie |
gnee |
קני (kni) |
Knie |
|
Knie |
|
kni |
knie |
kneo
|
| 83. |
'and |
hank |
Hand |
Hand |
Hand |
hand |
האַנט (hant) |
Hond |
|
Hand |
|
haond |
hant |
hant
|
| 84. |
vleke |
vlüejel |
Flögel |
Fligel |
Fidische |
flikkel |
פֿליגל (fligl) |
Fliegel |
|
Flüjel |
|
fłygel |
vlügel |
fedarach
|
| 85. |
buuk |
boech |
Buch, Panz |
Bauch |
Bouch |
bauch |
בויך (boykh) |
|
|
Bauch |
|
|
buch |
būh
|
| 86. |
dermen |
derm |
Darm |
Daarme |
Daareme |
deahm |
קישקע, געדערעם
(kishke, gederem) |
|
|
|
|
|
darm |
darm
|
| 87. |
nikke |
nak |
Nacke |
Hals |
Hals |
hals |
האַלדז (haldz) |
|
|
Hals, Nacke |
|
naoka |
hals |
hals
|
| 88. |
rik |
rök |
Rögge |
Réck |
Rigg |
bukkel |
רוקן, פּלייצע (rukn, pleytse) |
|
|
Rückn |
|
ryk |
rücke, rugge |
(h)ruggi
|
| 89. |
bost |
brós |
Bross, Bosch |
Broscht |
Brust |
brusht |
ברוסט (brust) |
Brust |
|
Brust |
|
|
brust |
brust
|
| 90. |
'arte |
hats |
Hätz |
Häerz |
Herz |
hatz |
האַרץ (harts) |
|
|
Herz |
|
haoc |
herze |
herza
|
| 91. |
lever |
leëver |
Levver |
Liewer |
Läwer |
levvah |
לעבער (leber) |
Lebber |
|
Leber |
|
łaower |
leber(e) |
lebara
|
| 92. |
drienke |
drinke |
drinke |
drénken |
drinke |
drinka |
טרינקעּן (trinken) |
|
|
trinkn |
|
trynkia |
trinken |
trinkan
|
| 93. |
ete |
èse |
esse |
iessen |
esse |
essa |
עסן (esn) |
esse |
|
essn |
|
aosa |
ezzen, eszen |
ezzan
|
| 94. |
biete |
biese |
bieße |
bäissen |
bäiße |
beisa |
בײַסן (baysn) |
beiße |
|
beißn |
|
bajsa |
biszen |
bīzan
|
| 95. |
zuge |
zoege |
sauge |
saugen, sückelen |
nuggelle, suggelle |
sukla |
זויגן (zoygn) |
|
|
saugn |
|
|
sugen |
sūgan
|
| 96. |
spieë (uut de mond) |
sjpeie |
späue, speie |
späizen |
spoudse |
spautza |
שפּײַען (shpayn) |
|
|
|
|
|
spien, spiwen |
spī(w)an
|
| 97. |
spieë (uut de maeg) |
kotse |
üvvergeve, breche, kotze |
briechen |
koddse |
kotza |
אויסברעכן, ברעכן
((oys)brekhn) |
kotze |
|
kotzn |
|
|
spien, spiwen, ko(p)tzen |
spī(w)an
|
| 98. |
blaeze |
bloaze |
blose |
blosen |
bloose |
blohsa |
בלאָזן (blozn) |
blose |
|
blasn |
|
błöza |
blasen |
blāen, plāsan
|
| 99. |
aeseme |
oame |
odeme |
ootmen, otemen |
|
shnaufa |
אָטעמען (otemen) |
otme |
|
apmen |
|
öduma |
atemen |
ātamōn
|
| 100. |
lache |
laache |
laache |
laachen |
|
lacha |
לאַכן (lakhn) |
|
|
lachn |
|
łaocha |
lachen |
hlahhan
|
| 101. |
zieë |
zieë |
sinn |
gesinn |
siehn |
sayna |
זען (zen) |
sehe |
|
sehn |
|
zaon |
sehen |
sehan
|
| 102. |
'ôre |
hure |
hüre |
héieren |
heere |
heahra |
הערן (hern) |
here |
|
hörn |
|
fulgia |
hören |
hōrran
|
| 103. |
wete |
wisse |
wesse |
wëssen |
|
vissa |
קענען, וויסן
(kenen, visn) |
|
|
wissn |
|
|
wizzen |
wizzan, kennan
|
| 104. |
dienke |
denke, dinke |
denke |
denken |
denke |
denka |
דענקען, טראַכטן
(denken, trakhtn) |
|
|
denkn |
|
|
denken |
dankjan
|
| 105. |
ruke |
rüche |
ruche |
richen |
riesche |
shmakka |
שמעקן (shmekn) |
|
|
riechn |
|
|
riechen |
rioh(h)an
|
| 106. |
vrêze |
floep han |
Angs han |
fäerten |
|
feicha, firchta |
מורא האָבן
(moyre hobn) |
|
|
Angst ham |
|
|
vürhten |
fur(i)htan
|
| 107. |
slaope |
sjloffe |
schlofe |
schlofen |
schlofe |
shlofa |
שלאָפֿן (shlofn) |
schlofe |
|
schlafn |
|
śłöfa |
slafen |
slāfan
|
| 108. |
leve |
leëve |
levve |
liewen |
lääwe |
layva |
לעבן (lebn) |
|
|
lem |
|
łaowa |
leben |
lebēn
|
| 109. |
sterve |
sjterve |
sterve, stirve |
stierwen |
|
shtauva, shteava |
שטאַרבן (shtarbn) |
|
|
sterbn |
|
|
sterben |
sterban
|
| 110. |
doôddoeë |
doeëd maache |
mööde, ömbränge |
déiden, dout maachen |
dore |
doht-macha, umbringa |
אומברענגען, טייטן
(umbrengen, teyten) |
|
|
töten |
|
|
töden, töten |
tōden
|
| 111. |
vechte |
ziech klöppe |
kämfe |
kämpfen |
kämpfe |
fechta |
קעמפֿן (kemfn) |
|
|
kämfen |
|
|
kempfen |
*kempfan
|
| 112. |
jaege |
jage |
jage |
joen |
jäe |
hunda |
יאָגן (yogn) |
|
|
jang |
|
|
jagen |
jagon
|
| 113. |
slae |
sjloa |
schlonn, schlaje |
schloen, hoen |
schlaan |
shlauwa, dreffa |
שלאָגן (shlogn) |
schmeiße |
|
schlang |
schlao(ge) |
|
slahen |
slahan
|
| 114. |
snieë |
sjnieje |
schnijje |
schneiden |
schnibbele, schnäide |
shnidda |
שנײַדן (shnaydn) |
|
|
schnien |
|
|
sniden |
snīdan
|
| 115. |
splête |
sjpliese |
spließe, spalde, kiele |
räissen, splécken |
räisse |
shpalda |
שפּאַלטן, טיילן
(shpaltn, teyln) |
|
|
spaltn, teiln |
|
|
teilen |
teilen
|
| 116. |
steke |
sjtèche |
steche |
stiechen |
|
shtekka |
שטעכן (shtekhn) |
|
giebsen |
stechn |
|
|
stechen |
stehhan
|
| 117. |
kraeuwe |
kratse |
kratze |
krazen, rëffelen |
schrabbe |
gratza |
קראַצן (kratzn) |
|
|
krassn |
|
|
krazzen |
krazzon
|
| 118. |
delve |
jrave |
jrave |
gruewen |
grawe |
grawva |
גראָבן (grobn) |
|
|
gram |
|
grōwa |
graben |
graban
|
| 119. |
zwemme |
zjwemme |
schwemme |
schwammen |
|
shvimma |
שווימען (shvimen) |
|
|
schwimmen |
|
|
swimmen |
swimman
|
| 120. |
vliege |
vleie, vlüjje |
fleeje |
fléien |
fliehe |
fleeya |
פֿליִען (flien) |
|
|
flügn |
|
|
fliegen |
fliogan
|
| 121. |
gae (lôpe) |
joa, lofe |
jonn |
goen |
gehn |
lawfa (gay) |
גיין (geyn) |
gehe |
|
jehn |
gehe |
(łaojfa) |
gan, gen |
gān, gēn
|
| 122. |
komme |
kómme |
kumme |
kommen |
kumme |
kumma |
קומען (kumen) |
kumme |
gommen |
kommen |
|
kuma |
komen, quemen |
kweman
|
| 123. |
leie (ligge) |
ligke |
lije |
leien |
läije |
leiya |
ליגן (lign) |
|
|
lieng |
|
|
liggen |
liggan
|
| 124. |
zitte |
zitse |
setze |
sëtzen |
setze |
hokka |
זיצן (zitsen) |
sitze |
|
sitzn |
|
sitzen |
sizzen
|
| 125. |
stae |
sjtoa |
stonn |
stoen |
stehn |
staya |
שטיין (shteyn) |
stehe |
|
stehn |
|
|
stan, sten |
stān
|
| 126. |
draoie |
drieëne |
drihe |
dréien |
drähe |
drayya |
דרייען (dreyen) |
|
|
drehn |
|
|
dräjen, drän |
drāen
|
| 127. |
vaolle |
valle |
falle |
falen |
falle, bloddse |
falla |
פֿאַלן (faln) |
falle |
|
falln |
|
|
vallen |
fallan
|
| 128. |
geve |
jeëve |
jevve |
ginn |
gänn |
gevva |
געבן (gebn) |
gebbe |
|
jehm |
|
gann, gaon |
geben |
geban
|
| 129. |
vast'ouwe |
haode, hauwe |
halde |
halen |
halle |
hayva |
האַלטן (haltn) |
holte |
|
halln |
|
|
halten |
haltan
|
| 130. |
niepe |
kniepe |
petsche, kniefe |
pëtzen |
päddse, petsche |
petza |
קוועטשן (kvetshn) |
|
|
|
|
|
drücken |
drucchan
|
| 131. |
vrieve |
vrieve |
rieve |
reiwen, rëffelen |
räiwe |
reiva |
רײַבן (raybn) |
|
|
reim |
raiwe |
|
riben |
rīban
|
| 132. |
wasse |
wèsje |
wäsche |
wäschen |
wäsche |
vesha |
וואַשן (vashn) |
|
|
waschen |
|
|
waschen |
wascan
|
| 133. |
vaege |
kere |
kerre, kehre; fäge |
kieren |
kehre |
keahra |
ווישן (vishn) |
|
|
kerhn |
|
|
wischen |
wiscan
|
| 134. |
trekke |
trekke |
trecke |
zéien |
ziehe |
zeeya |
ציִען (tsien) |
|
|
ziehn |
|
cin |
ziehen |
ziohan
|
| 135. |
douwe |
duie |
däue |
stoussen; técken, tucken |
duddse, tubbe, stoße |
sheeva, pusha |
שטופּן (shtupn) |
|
|
stoßn |
|
|
stozen |
stozan, sciopan
|
| 136. |
goôie |
werpe |
werfe, wirfe; schmieße |
wärfen, schmäissen |
schmäiße, worre |
shmeisa |
וואַרפֿן (varfn) |
|
|
schmeißn |
|
|
werfen |
werfan
|
| 137. |
knôpe |
kneufe |
binge |
bannen |
|
binna, gnibba |
בינדן (binden) |
|
|
knuppen, binnen |
binge |
bynda |
binden |
bintan
|
| 138. |
naoie |
nieëne |
nihe |
néien |
|
nayya |
נייען (neyen) |
|
|
nehn |
|
nyn |
näjen, nän |
nā(j)en
|
| 139. |
telle |
tselle |
zälle |
zielen |
ziele |
zayla, kaunda |
ציילן (tseyln) |
|
|
zehln |
|
|
zellen |
zellen
|
| 140. |
zeie |
zage |
sage |
soen, seeën |
sahn |
sawwa |
זאָגן (zogn) |
sooge |
|
sang |
|
|
sagen |
sagēn
|
| 141. |
zienge |
zinge |
singe |
sangen |
singe |
singa |
זינגען (zingen) |
singe |
|
singen |
|
|
singen |
singan
|
| 142. |
spele |
sjpieële, sjpille |
spille |
spillen |
|
shpeela |
שפּילן (shpiln) |
|
|
spieln |
|
|
spilen |
spilon
|
| 143. |
drieve |
drieve |
drieve |
dreiwen |
dräiwe |
|
שוועבן (shvebn) |
|
|
treibn |
|
|
triben, sweben |
swebēn
|
| 144. |
vloeie |
sjtreume |
fleße, plaate |
fléissen |
|
|
לויפֿן, שטראָמען, פֿליסן
(loyfn, shtromen, flisn) |
|
|
fließn |
|
|
vliezen |
fliozan
|
| 145. |
vrieze |
vreze |
freere |
fréieren |
frääre |
friahra |
פֿרירן (frirn) |
|
|
friern |
friese |
|
vriesen, vrieren |
friosan
|
| 146. |
zwelle |
zjwelle |
schwelle |
schwellen |
|
kshvilla |
ווערן געשוואָלן (geshvoln vern) |
|
|
schwelln |
|
|
swellen |
swellan
|
| 147. |
zunne |
zon |
Sonn |
Sonn |
Sonn |
sunn |
זון (zun) |
Sunn |
|
Sonne |
|
zunn |
sunne |
sunna
|
| 148. |
maen |
mond |
Mond |
Mound |
Mond |
|
לבֿנה (levone) |
Mond |
|
Mond |
Maund |
|
mon, mane |
māno
|
| 149. |
starre |
sjteer |
Stään |
Stär |
Stär |
shtann |
שטערן (shtern) |
Stern |
|
Stern |
|
śtaom |
sterne, sterre |
sterno
|
| 150. |
waeter |
wasser |
Wasser |
Waasser |
Wasser |
vassah |
וואַסער (vaser) |
Wasser |
|
Wasser |
|
woser |
wazzer |
wazzar
|
| 151. |
regen |
reen |
Rään |
Reen |
Rän |
reyya(h) |
רעגן (regn) |
|
|
Reng |
|
|
regen |
regan
|
| 152. |
riviere |
vlós |
Floss |
Floss |
|
revvah |
טײַך (taykh) |
|
|
Fluß |
|
fłūs |
vluz |
fluz, fluot
|
| 153. |
meêr |
meer |
Sie |
Séi |
|
|
אָזערע (ozere) |
|
|
See |
|
|
se |
sēo, lacha
|
| 154. |
zeê |
zieë |
Sie |
Mier |
|
say |
ים (yam) |
Meer |
|
Meer |
|
mjer |
se, mer |
sēo, meri
|
| 155. |
steên |
sjtee |
Stein |
Steen |
Stään |
shtay |
שטיין (shteyn) |
|
|
Steen |
|
śtaen |
stein |
stein
|
| 156. |
zout |
zaots |
Salz |
Salz |
Salz |
sals |
זאַלץ (zalts) |
|
|
Sals |
|
zaołc |
salz |
salz
|
| 157. |
zand |
zand, zank |
Sand |
Sand |
Sand |
sand |
זאַמד (zamd) |
|
|
Sand |
|
zaond |
sant |
sant
|
| 158. |
stof |
sjtub |
Stöbb |
Stëbs |
Schdab |
shtawb |
שטויב (shtoyb) |
|
|
Staub |
|
|
stoup |
stoup
|
| 159. |
aerde |
eëd |
Ääd |
Äerd |
|
eaht |
ערד (erd) |
Erd |
|
Erde |
|
aot |
erde |
erda
|
| 160. |
wolk |
wolk |
Wolk |
Wollek |
Wollik |
volk |
וואָלקן (volkn) |
Wolk |
|
Wolke |
|
gywylk |
wolken |
wolkan
|
| 161. |
mist |
nieëvel |
Nevvel |
Niewel, Niwwel |
Näwel |
nevvel |
נעפּל (nepl) |
Nebbel |
|
Nebel |
|
naowuł |
nebel |
nebul
|
| 162. |
lucht |
loeët, lóf |
Luff, Looch |
Loft |
Luffd, Wind |
luft |
הימל (himl) |
|
|
Luft, Himmel |
|
hymuł |
himel |
himil
|
| 163. |
wind |
wink |
Wind |
Loft, Wand |
Wind |
vind |
ווינט (vint) |
|
|
Wind |
|
|
wint |
wint
|
| 164. |
sneêuw |
sjnei |
Schnei |
Schnéi |
Schnie |
shnay |
שניי (shney) |
|
Schnii |
Schnee |
|
śnej |
sne |
snēo
|
| 165. |
ies |
ies |
Ies |
Äis |
|
|
אײַז (aiz) |
Eis |
|
Eis |
|
ajs |
is |
īs
|
| 166. |
roôk |
rooch |
Rauch |
Damp, Reez |
Rouch |
shmohk |
רויך (roykh) |
Raach |
|
Rooch |
|
raojch |
rouch |
rouh
|
| 167. |
vier |
vuur |
Füür, Föör |
Feier |
Fouer |
feiyah |
פֿײַער (fayer) |
Feier |
Feier |
Feuer |
|
faojer |
viur, vi(w)er |
fiur
|
| 168. |
assie |
èsj |
Äsch |
Äschen |
|
esh |
אַש (ash) |
Asch |
|
Asche |
|
oś |
asche |
asca
|
| 169. |
brande |
brenne |
brenne |
brennen, flamen |
|
brenna |
ברענען (brenen) |
brenne |
|
brenn |
|
|
brinnen |
brinnan
|
| 170. |
wegt |
wèg |
Wäg |
Wee, Trajet |
Wääsch |
vayk |
װעג (veg) |
Weg |
Wäsch |
Wech |
|
waog |
weg |
weg
|
| 171. |
berg |
berg |
Berg, Birg |
Bierg |
Berisch, Bersch |
berg |
באַרג (barg) |
Berg |
|
Berch |
|
|
berg |
berg
|
| 172. |
roôd |
roeë(d) |
rud |
rout |
rohd |
roht |
רויט (royt) |
rot |
|
rot |
|
rut |
rot |
rōt
|
| 173. |
groen |
jrun |
jrön |
grén |
grien |
gree |
גרין (grin) |
grien |
|
grün, jrün |
|
grin |
grüene |
gruoni
|
| 174. |
geêl |
jeël |
jääl |
giel |
gäl |
gayl |
געל (gel) |
|
|
jelb |
|
gaoł |
gel |
gelo
|
| 175. |
wit |
wies |
wieß |
wäiss |
wäiß |
veis |
ווײַס (vays) |
|
|
weiß |
|
wajs |
wiz |
(h)wīz
|
| 176. |
zwart |
sjwats |
schwaatz |
schwaarz |
schwads |
shvatz |
שוואַרץ (shvarts) |
|
|
schwarz |
|
śviöc |
swarz |
swarz
|
| 177. |
nacht |
naat |
Naach |
Nuet, Nuecht |
Naachd |
nacht |
נאַכט (nakht) |
Nacht |
|
Nacht |
|
nocht, naocht |
nacht |
naht
|
| 178. |
dag |
daag |
Dag |
Dag |
Daach |
dawk |
טאָג (tog) |
Dog |
|
Tach |
Dach |
taog |
tag, tac |
tag
|
| 179. |
jaer |
joar |
Johr |
Joer, Jor |
Johr |
yoah |
יאָר (yor) |
Joor |
|
Jahr |
|
jür |
jar |
jār
|
| 180. |
waerm |
werm |
wärm |
waarm |
waarem |
voahm |
וואַרעם (varem) |
|
|
warm |
|
(haas) |
warm |
warm
|
| 181. |
koud |
kaod |
kald |
kal |
kall |
kald |
קאַלט (kalt) |
|
|
kalt |
|
kaołt |
kalt |
kalt
|
| 182. |
vol |
vol |
voll |
voll |
voll |
foll |
פֿול (ful) |
voll |
|
voll |
|
|
voll |
foll
|
| 183. |
nieuw |
nui |
neu |
nei |
nouw |
nei |
נײַ (nay) |
nei |
|
neu |
neu, nei |
|
niuwe |
niuwi
|
| 184. |
oud |
aod |
ald |
al |
al |
ald |
אַלט (alt) |
ald |
|
alt |
|
aołd |
alt |
alt
|
| 185. |
goed |
jód |
jod |
gutt |
gud |
goot |
גוט (gut) |
gut |
|
jut |
|
güt |
guot |
guot
|
| 186. |
slecht |
sjleët |
schlääch |
schlecht |
schläschd |
shlecht |
שלעכט (shlekht) |
schlecht |
schlacht |
schlecht |
|
ślaht |
übel, *üvel, slecht |
ubil
|
| 187. |
vrot |
rót, voel |
fuul |
faul |
foul |
faul |
פֿאַרפֿוילט (farfoylt) |
|
|
faul |
molsch |
|
vul |
fūl
|
| 188. |
vuul |
vieës |
dreckelig, schmuddelig |
knatschteg |
dreggisch |
drekkich |
שמוציק (shmutsik) |
babbisch |
|
|
|
|
vul |
fūl
|
| 189. |
recht |
reët |
jrad |
grued, riicht |
rieschd |
grawt |
גראָד, גלײַך
(grod, glaykh) |
grad |
grade |
grad, jrad |
richt |
|
recht |
*strak
|
| 190. |
rond |
rónk |
rund |
ronn |
rund |
rund |
קײַלעכיק (kaylechik) |
rund |
rund |
rund |
|
|
runt |
kreizig
|
| 191. |
scherp |
sjerp |
schärp |
schaarf |
schareb |
shauf |
שאַרף (sharf) |
scharf |
|
scharf |
|
|
scharf |
scarf
|
| 192. |
bot |
sjtómp |
stump |
stompeg |
|
shtumb |
טעמפּ (temp) |
|
|
stump |
|
|
stump(f) |
slēo
|
| 193. |
glad |
jlat |
jlatt |
glat |
(gliddschisch) |
glatt |
גלאַט (glat) |
|
|
jlatt |
|
głot |
glat |
glat
|
| 194. |
nat |
naas |
naaß |
naass |
nass |
nass |
נאַס (nas) |
|
|
nass |
|
noss |
naz |
naz
|
| 195. |
droôg |
drüeg |
drüg |
dréchen |
drugge |
drukka |
טרוקן (trukn) |
|
|
trockn |
treig, trucke |
dyrr |
trucken |
trukkan
|
| 196. |
juust |
reët, riechtieg |
rääch |
richteg |
rischdisch |
recht |
ריכטיק (rikhtik) |
|
|
recht, richtig |
|
|
recht |
reht
|
| 197. |
kortbie |
noa |
noh |
no |
nah |
nayksht |
נאָענט, בײַ
(noent, bay) |
no |
|
nah |
|
|
nah |
nāh
|
| 198. |
varre |
wied |
wigg, fään |
fären |
|
veit |
ווײַט (vayt) |
weit |
|
weit, fern |
|
|
ferne |
ferrana
|
| 199. |
rechts |
reëts |
rähts, rächs |
rechts, riets |
rechts |
rechts |
רעכץ (rekhts) |
|
|
rechts |
|
|
rechts |
reht
|
| 200. |
lienks |
links |
links |
lénks |
links |
lings |
לינקס (links) |
links |
|
lings |
|
|
linx |
*linc
|
| 201. |
an |
a |
an, aan |
un |
an |
anna |
אויף, בײַ (oyf, bay) |
an, uff |
an, äuf |
an, uff |
uf |
uf |
an, up |
az
|
| 202. |
in |
i |
in |
an |
in |
in |
אין (in) |
in |
en |
in |
en |
yn |
in |
in
|
| 203. |
mee |
mit |
met |
mat |
mirr |
mitt |
מיט (mit) |
mit |
mid |
mit |
met |
myt, zamt |
mit |
mit(i)
|
| 204. |
en |
en |
un |
a, an |
unn |
un |
און (un) |
un |
un |
un |
on |
ana, an |
un, und(e) |
unti
|
| 205. |
as |
wen(t) |
wann |
wann |
wann |
vann |
טאָמער, באם
(tomer, be'im) |
wann |
wann |
wann |
|
|
wann |
ibu
|
| 206. |
meedat |
umdat, wail |
zemol, weil |
well, ewell |
|
veil |
צוליב, ווײַל
(tsulib, vayl) |
weil |
|
wall |
|
wȧjł |
wil |
wanta
|
| 207. |
naeme |
naam |
Name |
Numm |
Nam |
nohma |
נאָמען (nomen) |
Nom(?) |
Name |
Name |
|
noma |
name |
namo
|
ꞏ Zeêuws 
ꞏ 'Ollands 
ꞏ Indo-Europees (aors)