Wt/zea/biete

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands biten en Oudnederlands *bītan van Oergermaons *bītaną. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *bʰeid- 'splête'.

Omschrievienge

biete werkwoôrd

• ergest de tanden in zette, bevobbeêld bie 't eten

Uutspraek

[ˈbitə]

Vervoegienge

infinitief	biete(n)
gerundium	te bieten(e)
tegewoordigen tied	ik biet	oôns biete(n)
	jie biet (biete)	julder biete(n)
	'ie biet	'ulder biete(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie beet	oôns, julder, 'ulder bete(n)
gebieënde wieze	biet
onvoltoôid deêlwoôrd	bietende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ebete
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

• afbiete
• deubiete
• bietebau

Uutdruksels

• Biet me nie, 'k 'eêt ok Leêuwtje / Bello, past op wa je zeit, wan ik kan ok kwaed ôre
• Biet me nie, wan ik è ok 'n leêuwtje in m 'n zak, 'tzelfde
• Die biete mekaore nie, ze bin 't altoos eêns
• Ze biete mekaore van d'n bak of, 'ulder è altied ruzie

Varianten

• bieten in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• biti Berbice-Nederlands
• bit Neger'ollands
• bet, bit Skepi

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: byt
• Araobisch: عَضَّ‎ (ʿaḍḍa), قَضَمَ‎ (qaḍama)
• Berbice-Nederlands: biti
• Chinees (Mandarijn): 咬 (yǎo)
• Duuts: beißen
• Esperanto: mordi
• Frans: mordre
• 'Ebreêuws: נגס‎ (nagás)
• Hindi: काटना (kāṭnā), डसना (ḍasnā)
• 'Ollands: bijte, baite, boite, bète, biete
• Iengels: bite
• Italiaons: mordere
• Japans: 噛む, 咬む (かむ, kamu)
• Latijn: mordēre

• Limburgs: baite enz. (westelijk), biete (oôstelijk)
• Nederlands: bijten
• Nedersaksisch/Platduuts: bieten
• Oôst-Vlaems: bijten, baiten, bèten, betten, baite (Gent)
• Oudgrieks: δάκνω (daknoo)
• Portugees: morder
• Russisch: отку́сывать (otkoésyvatʹ), откуси́ть (otkoesít') imp.-perf. paer
• Skepi: bit, bet
• Spaons: morder
• Swahili: -uma
• Westerlauwers Vries: bite
  • Hindeloopers: byte
• West-Vlaems: bieten, bitten

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 96

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 64

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'bijten'