Zeêuws
editEtymologie
editOver Middelnederlands nipen en Oudnederlands *nīpan van Oergermaons *hnīpaną. Uutendelienge van de wortel gneibʰ-. 't Nederlands knijpen kom van de variant *knīpaną; vanous bestonde ze nessens mekaore. Nijpen in nieuwerwes Nederlands veraol nog in figuurlijke zin. Ok nippe is verwant.
Omschrievienge
editniepe
- ergest van tweê kanten kort op mekaore kracht op zette, in 't biezonder tussen vienger en duum
- iemand niepe, 'm in 't vel niepe
- (figuurlijk) piene doeë, 't moeilijk maeke
- spanne: ʼt za d'rom niepe
- gierig weze, ielken cent d'ruutvrienge
- zelfstandig naemwoôrd v kraoiebeier, vruchtje van 'n meidôren Land-van-Kezands
Uutspraek
edit[ˈnipə], zelfstandig naemwoôrd: [ˈniːpə]
Vervoegienge
editinfinitief | niepe(n) | |
gerundium | te niepen(e) | |
tegewoordigen tied | ik niep (niepe) | oôns niepe(n) |
jie niep(t) (niepe) | julder niepe(n) | |
'ie niep(t) | 'ulder niepe(n) | |
flejen tied | ik, jie, 'ie neep, niepte, niepede | oôns, julder, 'ulder nepe(n), niepte(n), niepede |
gebieënde wieze | niep(t) | |
onvoltoôid deêlwoôrd | niepende | |
voltoôid deêlwoôrd | ei (g)enepe(n) | |
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. |
- Afleiienge
Opmerkienge: zwakke vurmen komme nie echt dikkels vò.
Saemenstelliengen
editUutdruksels
edit- Dan weet je wel of je genepe of gekiteld wort, dan is 't wè dujelijk waer of je an toe bin Flakkees
- D'rin niepe, gierig weze
- Z'n eige genepen 'ouwe, rustig bluve
- Zò roôd as 'n niepe, vreêd roôd
Dialectvarianten
edit- niepen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
Aore spelliengen
editnieːpe Woordenboek der Zeeuwse Dialecten (allêne bie 't vruchtje)
Vertaeliengen
editVertaeliengen
Bronnen
edit- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 624
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 174
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank