Wt/zea/wied

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands wijt en Oudnederlands wīt van Oergermaons *wīdaz. Dienkelijk van Oer-Indo-Europees *ui-h₁itos van *(d)ui- 'in tweêën, uut mekaore' en *h₁ei- 'gae'.

Omschrievienge

wied bievoegelijk naemwoôrd

breêd en ruum; nie nauwe
vaere (in 'n antal beteikenissen)

Opmerkiengen:

Breêd en wied beteikene naebie 'tzelfde, mae bie wied leit de naedruk op dat t'r vee ruumte overbluuft as t'r wat in of deurene gaet.
In de zin van 'vaere' oor wied nie zòvee gebruukt as in bevòbbeêld 't Braebants of Oôst-Vlaoms. J'ore 't veraol versteênd, onder meêr in de zin van Ik moe nog nae de stad, gae jie zò wied mee?. 't 'Ulsters vurmt daerop (nie vò niks) 'n uutzonderienge, daer is wijd in de zin van 'vaere' wè aolgemeên.

Uutspraek

[ʋit], [β̝it]

Verbugienge

wieje, wiejer, wieds partitieve genitief

Trappen van vergliekienge

wiejer, wiedste

Saemenstelliengen

Uutdruksels

Jie bin te wied van gaepen, je bemoei j'n eige mee vees te vee diengen, j'ei overa wat van te zeien
Nauwe is nie wied, mae lekker op z'n tied, a je 't nie zò breêd ei, kan dat ok wè 's goed weze
Wied in d'achterbênen, van 'n paerd gezeid

Ontlêniengen in aore taelen

wiet, wit, wied Neger'ollands

Vertaeliengen

Ziet ok bie breêd.

breêd en ruum

Afrikaons: wyd
Araobisch: عَرِيض‎ (ʿarīḍ)
Chinees (Mandarijn): 寬, 宽 (kuān)
Duuts: breit (ʼeêl soms weit)
Frans: large
Westerlauwers Vries: wiid
Hindi: चौड़ा (cauṛā)
Iengels: wide
Japans: 広い (ひろい, hiroi)

Latijn: lātus
Limburgs: wied etc., breid etc.
Nederlands: wijd
Nedersaksisch/Platduuts: wied, breed
Portugees: amplo
Russisch: широ́кий (sjirokij)
Spaons: amplio
West-Vlaems: wied, wid

Bronnen

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1139

K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 244

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'wijd'