Wt/zea/deze

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands dese en Oudnederlands thisa/thiusa van Oer-West-Germaons *þiu-sa. Vanous aodde de Germaonse taelen maer eên anwiezend vònaemwoôrd, vò kortbie en varre tegliek. Mee 't partikel -sa/-se kon je wè angeve dat 'r wat kortbie je stoeng. Pas in de loôp van d'eêuwen smolte die tweê saemen tot 'n nieuw anwiezend vònaemwoôrd.

Omschrievienge

deze

• Anwiezend vònaemwoôrd vò kortbie, bie vrouwelijk woôrden, in 't meêrvoud en bie 't mannelijk as 't volgende woôrd nie mee 'n b-, d-, h-, t- of klienker begint.
  • Deze koeë kom altoos nae m'n toe a'k bie 't 'ekken kom stae.
  • Deze babbelaers bin nog precies nae 't recept van m'n opoe.
  • Deze slaeger ei z'n woste noôit zò goedkoôp as de Plus.

Uutspraek

[ˈde(ɪ)zə]

Verbugienge en varianten

Zeêuwse anwiezende vònaemwoôrden

	m (bdhtV)	m (aors)/v/meêrvoud	o
kortbie
bievoegelijk	dezen (dizzen)	deze (dizze)	dit
zelfstandig	d'n dezen (d'n dizzen)	de deze (de dizze)	ditte
verre
bievoegelijk	dien, dieën	die, dieë	dat
zelfstandig	d'n dieën	de dieë	datte

Ontlêniengen in aore taelen

• disi Berbice-Nederlands
• deese, diso Neger'ollands
• disə Skepi
• disi Sranantongo
  • dísi Saramaccaons

Vertaeliengen

anwiezend vònaemwoôrd vò kortbie

• Afrikaons: hierdie
• Araobisch: هٰذَا‎ (hāḏā) m, هٰذِهِ‎ (hāḏihi)
• Berbice-Nederlands: disi
• Chinees (Mandarijn): 這, 这 (zhè, zhèi); 此 (cǐ) (literair)
• Duuts: diese(r)
• Frans: ce m, cette v (zonder verschil in kortbie/varre)
• Westerlauwers Vries: dizze
• Hindi: यह (yah), इस (is)
• 'Ollands: deze, deuze, deuže
• Japans: この (kono)
• Latijn: hic m, haec v, hoc o

• Limburgs: deze m, dees v
• Nederlands: deze
• Nedersaksisch/Platduuts: dissen m, disse v
• Oudgrieks: οὗτος (houtos) m, αὕτη (hautè) v, τοῦτο (touto) o; ὅδε (hode) m, ἥδε (hède) v, τόδε (tode) o
• Portugees: este m, esta v
• Russisch: э́тот (étot) m, э́та (éta) v, э́то (éto) o
• Skepi: disə
• Spaons: este m, esta v
• West-Vlaems: deze
• Zweeds: den (här)

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'deze'

Nederlands

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

deze m en v

• (de) deze, (d'n) dezen

Uutspraek

• [ˈdeɪzə] Nederlands in Nederland
• [ˈdeːzə] Belgs-Nederlands, Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

dit o; dezen, dezer, dezes verboge vurmen in ouwerwes taelgebruuk en/of staende uutdruksels