मनाङ नेपालला पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रए गण्डकी अञ्चलल अवस्थित हिमाल होडेङा सुन्दर जिल्ला सा। नेपाल सरकारए मापदण्ड अनुसार अति दुर्गम जिल्ला अर्थात् "क" वर्गला जिल्लाए रूपल मनाङ परि।[1]
परिचय edit
कुल क्षेत्रफल २,२४६ वर्ग कि.मी. ओगटिउ आआे जिल्लाए सिमाना पूर्वडे गोरखा सन लमजुङ, पश्चिमडे मुस्ताङ सन म्याग्दी, दक्षिणडे कास्की सन लमजुङ तथा उत्तरडे चीनए स्वशासित क्षेत्र तिब्बत परि। जिल्लाए भौगोलिक सुन्दरताए वयान डोकाई अति नै लोभ लागिने दृश्यर,झेनो भिरालो पहाडर सन उच्च हिमश्रृखलार मिताउ विषेशतार टाआे आआे जिल्लाल पूर्वडे मनास्लु, पश्चिमडे दामोदर, दक्षिणडे अन्नपूर्ण सन लमजुङ हिमाल परी भने उत्तरडे तिब्बतए पेरी सन चीन हिमाल परी। मनाङ जिल्लाल मस्त ज स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक/पदयात्रीराई गन्तव्य मार्ग, बहुमुल्य जडिबुटी, वन सम्पदा, अपार जलस्रोतए धनी, विश्वला पारेभन्दा झेनो पोल रहिउ तिलिचो ताल तथा कुण्डराई बेजोड संगम टाआे जिल्ला सा।[2]
जनसंख्या edit
राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार मनाङ जिल्लाला कूल जनसंख्या ६,५३८ जना मध्ये खेपा ३,६६१ जना सन मेमा २,८७७ रहिडे लेर।
नामाकरण edit
जिल्लाला पारेभन्दा घेआे नांखार मनाङङाई ज जिल्लाए नामाकरण टाआे दैसिसि। मनाङ् शब्द तिब्बती पाङए "म्हनाङ्" शब्दङाई अपभ्रंश टाडे हुआे मानिसि। तिब्वती पाङल "म्ह" ए अर्थ सहायता सन "नाङ" ए अर्थ याैके गार्ने टाए। बिकट भौगोलिक परीवेशल रहिउ सन वाह्य साहयता बिना जनजीवन अतीकष्टकर रहिउ गार्ने अर्थल बुझिनु परिने टाए।[2]
जिल्लाला इतिहास edit
सन १७८१ ल रणबहादुर शाहए शासनकालल नेपाल राज्यल एकिकरण टाने भन्दा ङाडे आआे जिल्ला लमजुड राज्यला ज तोबो अङ्गए रूपल रहिडे लेआे।। झिन्डे आआे जिल्लालाई पश्चिम ३ नं. गोश्वारा अन्तर्गत पोखरा स्थित बडाहाकिम मार्फत नैडे प्रशासन सञ्चालन जैसिके। बि.सं. २०१८ सालल नेपाललाई १४ अञ्चल ७५ जिल्लाल बिभाजन जैकाई गण्डकी अञ्चल अन्तर्गत तोबो छुट्टै जिल्लाए रूपल स्थापित टाआे सा।[2]