Wt/zea/katte

Zeêuws

'n Katte mee 'n muus

Etymologie

Over Middelnederlands catte en Oudnederlands *catta van Oergermaons *kattô. Verband mee vergliekbaere woôrden in aore Indo-Europese taelen (Latijn cattus bievòbeeld) nie dujelek.

Omschrievienge

katte v

1. Tam roôfdier (Felis catus) dat-a g'ouwe oort om muzen te vangen en as gezelschap; soms in 't biezonder 't wuufje
2. (Burgerzeêuws, Oôst-Flakkees, Oôst-Tools) meêrvoud van kat

katte(n)

• afkeure
  • D'n terfoest è me naebie glad moete katte dit jaer.

Uutspraek

[ˈkɑtə]

Verbugienge

katten meêrvoud, katje verkleinwoôrd

afleiiengen

• kaeter m
• kattesse, kattinne v

Vervoegienge

infinitief	katte(n)
gerundium	te katten(e)
tegewoordigen tied	ik kat(te)	oôns katte(n)
	jie kat (katte)	julder katte(n)
	'ie kat	'ulder katte(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie katte, katte(n)de	oôns, julder, 'ulder katte(n), katte(n)de
gebieënde wieze	kat
onvoltoôid deêlwoôrd	kattende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ekat
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

kattebak kattebol kattederme kattedrisje (kattekissemisse) katteklauw kattekop

kattekost kattendans Kattendieke kattendiekse mogge katten'out kattepiere kattepierig

katterik katterugge kattesnaere kattestaert kattevuust kattewasje

Uutdruksels

• Dae loôpt de katte de staert mee uut!, 't is toch a te vreêd eej
• De katte 'n pad geve, 'n bitje oprume
• Nou komt de katte op de kuerde (Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied), noe gae me 't beleve
• Da za de katte 't 'aer uutgae, 't zal d'rom ange of da lukt
• De katte stiere (Zeêuws-Vlaonderen), nie komme
• De katte spuge, me kriege regen! (Burgerzeêuws), gezeid as t'r eên niest
• Allee, de katte van de plaete, schuuft is op
• Nege weken jaege / nege weken plaege / nege weken blind / da's de katte z'n kind (Walchers), vesje
• ʼt Katje van de baone (Land-van-Kezands), iemand die-a d'n baes speelt
• As 'n katte om d' 'eête brie draoie, nie toet de kern komme
• Werke as 'n katte zonder kop, glad zonder beleid
• Zò groôs as 'n katte die d'r derm sleept
• J' eet as 'n katte die-a brune bônen kriegt, je schient 't nie lekker te vinden
• De katte is over de taefel gelope, aol 't eten is op
• De katte ei vò niks gejoengd, dit levert mien niks op (bie 't kaertspelen gezeid)
• ʼk Wou da m'n katje zwò ziek was, volgens mien bin jie glad nie ziek

Synoniemen

poes (bie 't anspreken van de beêste)

Dialectvarianten

zelfstandig naemwoôrd

• kat Burgerzeêuws, Land-van-'Ulsters, Oôst-Flakkees, Oôst-Tools

werkwoôrd

• katten

Afstammeliengen

• kat Skepi
• katje Neger'ollands

Vertaeliengen

'uusdier

• Nie-taelgebonde: 🐈, 🐱
• Afrikaons: kat
• Araobisch: قِطّ‎ (qiṭṭ) m, قِطَّة‎ (qiṭṭa(h)) v
• Berbice-Nederlands: pusi
• Chinees (Mandarijn): 貓, 猫 (māo)
• Duuts: Katze v
• Frans: chat m
• Hindi: बिल्ली (billī) v, बिल्ला (billā) m
• Iengels: cat
• Japans: 猫, (ねこ, neko)
• Latijn: feles v, cattus m

• Limburgs: kat v
• Nederlands: kat v, poes v
• Nedersaksisch/Platduuts: kat, katte g/v
• Oudgrieks: αἴλουρος (ailouros) m/v
• Portugees: gato m
• Russisch: ко́шка (kósjka) v, кот (kot) m
• Skepi: kat
• Spaons: gato v
• Swahili: paka kl. 9, 10
• Westerlauwers Vries: kat g
• West-Vlaems: katte v

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 414-5

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 140-1

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kat'