Wt/zea/muus

Zeêuws

Etymologie

Muus (Mus musculus)

Computermuus

Over Middelnederlands muus en Oudnederlands mūs van Oergermaons *mūs, uutendelienge van Oer-Indogermaons *muHs, laeter *mūs, wat-a dikkels onveranderd in vee takken te vinden is. Betêkenisse nommer 2 is 'n leênvertaelienge uut 't Iengelse mouse.

Omschrievienge

muus m of v

1. Knaegbeêste uut 't geslacht Mus, in 't biezonder d'n 'uusmuus (Mus musculus).
2. 'Ulpmiddel bie de computer om de cursor te verschuven en knoppen mee verborge commando's t'activeren.

Uutspraek

[mys]

Verbugienge

meêrvoud muzen, verkleinwoôrd muusje

Varianten

• mús Svores
• muis Land-van-'Ulsters

Uutdruksels

• ʼn Muus onder je kele è, 'n plekje gries 'aer op j'n 'als è; nae 't biegloôf kreeg je dat a je moeder mee de zwangerschap van 'n muus verschrok
• Ete vò 'n muus, ete vò 'n mosse/zieke katte, vreêd weinig ete
• De muzen ligge doôd voe de spinde, 't is t'r maer 'n armoejige bende
• D't zitte muzen achter 't b'angsel Tools in Fluplands, j' oor 'ier afgeluusterd
• D'r kan gjin muus z'n staert oplichten of die ei 't in de gaoten Land-van-Kezands, 'ie merkt aolles

Saemenstelliengen

eikelmuus 'uusmuus muus'ondje muusjanke muus'oôgjes

muzebietsel muzebitjes muzefreetsel muzegeêste muzeknaeuwsel

muzelaone muzenist muzetèrve slaepmuus veldmuus

Ontlêniengen in aore taelen

• mischi, miśi, muśi Neger'ollands

Ziet ok

rotte

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🐁, 🐭 (biologisch); 🖱️ (computermuus)
• Afrikaons: muis
• Araobisch: فَأْرَة‎ (faʾra(h)) v, فَأْرَ‎ (faʾr) m (ok rotte)
• Chinees (Mandarijn): 老鼠 (lǎoshǔ), 鼠 (shǔ) (aollebei ok rotte)
• Duuts: Maus m
• Frans: souris v
• Westerlauwers Vries: mûs g
  • Schiermonnikoôgs: múes v
• Hindi: चूहा (cūhā) m (ok rotte)
• 'Ollands: muis, mus (Svores), mois (Zaons, Waeterlands, Egmonds), muus (Texels, Wieriengs, Enk'uzers), mies (Oud-Vlielands)
• Iengels: mouse
• Japans: 鼠 (ねずみ, ネズミ, nezumi)

• Latijn: mūs m
• Limburgs: maus, mààs (westelijk); moes (oôstelijk) v
• Nederlands: muis v
• Nedersaksisch/Platduuts: meus (Urkers), muus (West-Veluws), moes (aolle aore dialecten), Muus (in Duutsland)
• Oudgrieks: μῦς (mus) m, ποντικός (pontikos) m
• Portugees: rato m
• Russisch: мышь (mysj') m
• Spaons: ratón m, mur m
• Swahili: kipanya kl. 7, 8
• Stasvries en verwanten: mús g
• West-Vlaems: muus, mus v

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 608-9

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 171

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Oudnederlands Woordenboek
• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'muis'

• e-WLD bie 't begrip 'muis'

Middelnederlands

Etymologie

Van Oudnederlands mūs; ziet vedders bove.

Omschrievienge

muus v, in 't Lmnl. soms m

1. muus (klein knaegdier, soms ok 'n rotte)
2. spier

Uutspraek

/myːs/, oôstelijk /muːs/

Verbugienge

vrouwelijk

nv.	ienkelvoud	meêrvoud
nom.	die muus	die muse
gen.	der muus	der muse
dat.	der musen	den musen
acc.	die muus	die muse

mannelijk

nv.	ienkelvoud	meêrvoud
nom.	die muus	die muse
gen.	des muses	der muse
dat.	den muse	den musen
acc.	den muus	die muse

verkleinwoôrd muuskijn, verbalisêrienge musen

Spelliengs- en dialectvarianten

mus, muys, mues, muse

Saemenstelliengen

Musebroec musedrec muselhaer muselinc musemaluwe musemele musenconinc

musenest musenhoofdekijn musenpenninc musestric musevalle muusachtich muusbiter

muusblic muuscatte muusconinxkijn muushol muushont muusore

Afstammeliengen

• muus Zeêuws
  • mischi, miśi, muśi Neger'ollands
• muis Nederlands
  • muis Afrikaons
  • moismoisi Sranantongo
  • mus Sarnami
• moes etc. Limburgs

Bronnen

• Vroegmiddelnederlands Woordenboek
• Middelnederlands Woordenboek
• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'muis'