Wt/zea/grippe

< Wt | zea
Wt > zea > grippe

Zeêuws

edit

Etymologie

edit

Van Middelnederlands, greppe, grippe. D'r mag ore angenome dat de vurm *gruppe ok a in de middeleêuwen bestaen eit en misschien zelfs d'ouste is; greppe/grippe is dan 'n ontrondienge. Kom van Middelnederlands gropen 'uutgraeve', uutendelienge van Oergermaons *graupaną en verwant mee graeve.

Omschrievienge

edit

grippe

  1. zelfstandig naemwoôrd v ondiep gedolve geultje vò d'afwaeterienge op weitjes en akkers, meêsta 't begin van 't (vroeger) afwaeteriengssysteem.
  2. werkwoôrd grippele, grippen delve

Opmerkienge: op kleigrond, zòas in Zeêland en op Goereê-Overflakkee, bin grippen deu de komst van pottebuzen overbôjig gerocht. Op veengrond, zòas in grôte dêlen van 'Olland, zie je ze nog wè.

Zeêuwse naemen vò waeterlôpen in polders (van klein nae groôt)
Goereês: grippe, kaebelgrippe, poldersloôt, wegtsloôt, toedracht, waeterienge
Flakkees: grippe, scheisloôt, kaevelsloôt, poldersloôt, toedracht, waeterienge (kreek)
Schouwen-Duvelands: schaemel, grippe, binnedulve, peildulve, waetergank, vaert
Toôls in Fluplands: grippe, 'oôdgrippe, dulf/sloôt, waetergang
Noôrd-Bevelands: reêdulve, 'oôddulve, scheidulve, waetergank
Walchers: grippe, reê, dulve, sprienk(e), waetergank
Zuud-Bevelands: gruppe, middeldulve, schei- (scheê-)dulve, 'oôddulve (grôte dulve), waèter- (witter-)gank (kille, sprienk), leidige (leidienge)
Land-van-Axels: reêdulf, scheidulf, waotergank
Land-van-Kezands: reê (dulf/dulve), 'oôfdreê, slôte, waotergank/leidienge (aore/krêke)
Land-van-'Ulsters: grip, dulf, sloôt
ziet ok: mête, pottebuze

Uutspraek

edit

[ˈɣrɪpə ~ ˈɦrɪpə]

Verbugienge

edit

grippen meêrvoud, gripje verkleinwoôrd

Afleiiengen

Vervoegienge

edit
infinitief grippe(n)
gerundium te grippen(e)
tegewoordigen tied ik grip(pe) oôns grippe(n)
jie grip(t) (grippe) julder grippe(n)
'ie grip(t) 'ulder grippe(n)
flejen tied ik, jie, 'ie gripte(n), grippe(n)de oôns, julder, 'ulder gripte(n), grippe(n)de
gebieënde wieze gript
onvoltoôid deêlwoôrd grippende
voltoôid deêlwoôrd ei (g)egript
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

edit

Varianten

edit
zelfstandig naemwoôrd
werkwoôrd

Synoniemen

edit
zelfstandig naemwoôrd
werkwoôrd

Aore spelliengen

edit
  • hrippe (gin standaerdspellienge)

Vertaeliengen

edit

Bronnen

edit
  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 203-5, 294