Wt/zea/vaert

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands vaert en Oudnederlands farth van Oergermaons *farþi. Afgeleide van vaere, wat-a vroeger ok 'rieë in 'n voertuug' beteikende (zòas noe nog in 't Duus en 't Limburgs). Vaert in de zin van 'waetergank' komt uut 't Nederlands/'Ollandse vaart, vaert in de zin van 'landziekte' van 't Braebantse vaort.

Omschrievienge

vaert m/v

1. snel'eid
2. liengte van 'n veure (bie 't ploegen en zaoien)
3. Schouwen-Duvelands bevaerbaer polderkenaol, grôter as 'n waetergank, dat-a 't waeter recht nae 't gemaol briengt.
4. Acht'uzen landzeikte, heimziekte

Zeêuwse naemen vò waeterlôpen in polders (van klein nae groôt)

Goereês: grippe, kaebelgrippe, poldersloôt, wegtsloôt, toedracht, waeterienge

Flakkees: grippe, scheisloôt, kaevelsloôt, poldersloôt, toedracht, waeterienge (kreek)

Schouwen-Duvelands: schaemel, grippe, binnedulve, peildulve, waetergank, vaert

Toôls in Fluplands: grippe, 'oôdgrippe, dulf/sloôt, waetergang

Noôrd-Bevelands: reêdulve, 'oôddulve, scheidulve, waetergank

Walchers: grippe, reê, dulve, sprienk(e), waetergank

Zuud-Bevelands: gruppe, middeldulve, schei- (scheê-)dulve, 'oôddulve (grôte dulve), waèter- (witter-)gank (kille, sprienk), leidige (leidienge)

Land-van-Axels: reêdulf, scheidulf, waotergank

Land-van-Kezands: reê (dulf/dulve), 'oôfdreê, slôte, waotergank/leidienge (aore/krêke)

Land-van-'Ulsters: grip, dulf, sloôt

ziet ok: mête, pottebuze

Uutspraek

[vɛː(r)t]

Verbugienge

• vaerten meêrvoud, vaertje verkleinwoôrd

Varianten

• vaort Zeêuws-Vlaonderen

Vertaeliengen

Ziet bie waetergank.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 204, 1029, 1034