Wn/ppl/Kwak ne tepet pukkisa, ne weyat shuchikisa

< Wn | ppl
Wn > ppl > Kwak ne tepet pukkisa, ne weyat shuchikisa


Yajyankwik Tik Nawat


Taketzalistal pal YTN

Kwak ne tepet pukkisa, ne weyat shuchikisa

Islandia, 10/4/2013

edit
Ne tepet Eyjafjallajökull tik Islandia pejki kitamuta tit wan pukti ne Metzti Yey pal ne shiwit 2010

Ashan yey shiwit, ne 27 ipal ne Metzti Yey pal 2010, ne tejtepuspatani ne kinekit panut ijpak ne Atlantico ijtik America wan Ewropa nemituyat pal kiyawaluat ne islaj ipal Islandia ka ajkuikpa, su te, te welituyat.

Ne taika: ika tik uni tunal se tepet itukay Eyjafjallajökull, tik Islandia, pejki kishtia tit wan pukti. Temik ne ejekat iwan pukti nujme ne weyat, wan ne tejtepuspatani te welituyat panut ika ne neshti ne kisa tik ne tepet weli muishtuka ijtik ne inmojmotor wan uni tesajsay.

Islandia nemi sujsul ka ajkuikpa, wan ne ejekat kipitza witz ka ajkuikpa wan pejki kisentalua ne pukti wan neshti ka tatzinu nujme ne weyat ijtik miak tunal.

Kwak panutiwit ankakeski semanaj, mukawki ne tepet, musewij ne tit, teuk kiski pukti, wan tamik mupupua ne ejekat.

Islandia nemi sujsul ka ajkuikpa tatajku ne Atlantico Weyat

Panutiwita yey shiwit wan ashan inatiwit sejse tamachtiani ka ipanpa ne neshti kistuk tik ne tepet ne musentaluj, takatki sujsul wey plankton tik ne weyat. Ne plankton se sakat te tiwelit tikitat ika sea chikitik ne takati tik ne weyat.

Taika weytiak ne plankton? Weytiak ika ne neshti ipal ne tepet kalwika tepusti. Kwak ne tepusti pal ne tepet wetzi ijpak ne at, kichiwa ka ne plankton weli weya.

Wan kwak nemi wey plankton, kisat miak sakat wan michin ika yejemet kikwat ne plankton. Ne bajballenaj nusan.

Nusan yek ma nemi plankton ika kishtia ne dioxido de carbono (CO2) tik ne ejekat. Ken tikmatit, ne ajanimales kitaliliat CO2 ne ejekat (wan kishtiliat oxigenoj), wan ne sajsakat wan kwajkwawit kishtiliat CO2 (wan kitaliliat oxigenoj). Yek ma nemi mas oxigenoj, yajika yek ma nemikan sajsakat. Pero muneki tepusti tik ne weyat pal weli kishtia ne CO2, yajika kipalewia ne neshti witz itech ne tepet kitamuta tit. Ijkiuni tiwelit tikitat ka muchi tik ini taltikpak muneki pal muchi yawi yek.

Ne tamachtianimet nemituyat tik se barcoj pak ne at kwak pejki tata ne tepet tik Islandia wan weliket kitamachiwat ne tepusti nemituya tik ne at kwak teuk pukkiski Eyjafjallajökull wan senpa kwak pukkistuya. Kitaket ka ijkia, nemik mas wey tepusti tik ne weyat ipanpa uni tit.

Nemit miak volcan tik ne Shiktal; tik Ijtzalku sejse kielnamikit ka kiski pukti wan tit tik ne sentzunshiwit panutuk

Melka uni, nusan kitaket ka kwak panuk se tiempoj, tea weyki ne plankton mas. Yaja ika pal weya ne plankton nusan muneki nitrogenoj. Su te kanaj, melka nemi tepusti te weli weya. Yajika, nemik wey plankton ijtik sejse metzti ipanpa ne wey tepusti wan nemanha tea.

Ini techmachtia ka muchi timunekit tik ne tal: ne tukniwan, ne takwalmet, ne kwajkwawit wan ne sajsakat, hasta ne tejtet wan tejtepet.

Kan inaket

edit

Palabraj uij ?...
Ne taj taketzalis chiltik :
Su tik panultia mu kimichin ijpak, tiaw tikita ne i tapatalis tik Castillaj!

Mikik ne Chickasawtaketza Emily Johnson Dickerson

Mumulutza Chaparrastike

Nelson Mandela 1918–2013

Tikwakan ijinsectoj!

“Tejemet nusan tikpiat se tutaketzalis”

Kimiktiat se takapiltzin siwayulu “pal kishkwepat takat”

SIDA tik Africa: tupajpakilis ipanpa Malik

Tay, kan, keman

Pal tikchiwat...

edit
  • YSUES Radio Universitaria tik 660AM: "Cultura Latinoamericana" ne lujlunes ka 10 horaj ka peyna. Wejkatanutza: 2511-2020. Shiwi tuwan!
  • Curso de náhuat: Centro Cultural Ne Yawal (Av. Izalco casa 102A, Colonia Centroamérica), los sábados 9-11:30 am, $1 la sesión a partir del 11 de enero 2014. Niveles Básico y Avanzado. Tamachtiani: Werner Hernández.
  • Clases de náhuat (nivel básico): Escuela de Artes de la UES, los viernes 2-4 pm, $0.50 x clase. Cuando lleguen pregunten dónde es el salón o por Guishtemi (77132406).
  • Taller de náhuat. Centro de Artes Hermanos Aguilar. Sábados 3:00pm. Inicio: 6 de abril 2013. Info. tel. 2222-3418.

Tajtajkwilul

edit

Tzajtzawalamat

edit

Ajamat tik Nawat

edit
  • Genaro Ramírez, Naja Ni Genaro (IRIN). Tajtzin techilwia tay kichiwtuk wan sejseuk.

Tikpia se pal tikneshtia? Shikpachu "Editar"! (Pal tikmati chiupiuk...)

Ijilpika
Nawataketzalis

Yajyankwik

Yajyankwik tik...

Timetzchiat tik

Yajyankwik Tik Nawat

tik

!


Taja nusan shitajkwilu tik YTN!