Wt/zea/krauwe

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands crauwen, van Oergermaons *krawaną, van *krawa 'klaeuw'.

Omschrievienge

krauwe werkwoôrd

1. mee je naegels over iets schraepe:
   • op j'n eigen vel bie joekte ('krauwte')
   • over 'n ander z'n vel in 't gevecht
2. krauwende poesse - nie altoos mee de naegels - om angesloge laegjes d'raf te kriegen
   • de keu / 't verken krauwe, 't poessen van de geslachte beêste
   • ʼn kind uut z'n vuul krauwe, 'n lang nie gewasse kind wasse
3. dinne smêre van broôd (gezieë as teiken van gierig'eid)
4. vreêd 'n moeite doeë moete (om wat te bereiken)
5. vreêd ergest nae verlange

zelfstandig naemwoôrd

6. 'n 'aele mee de naegels
7. 't zichtbaere gevolg daevan
8. 'n streke mee 'n penne, 'n potloôd etc.
9. 'n din ('gekrauwd') laegje beuter

Uutspraek

[ˈkrau̯ə]

Verbugiengen

meêrvoud krauwen, verkleinwoord krauwtje

Vervoegienge

infinitief	krauwe(n)
gerundium	te krauwen(e)
tegewoordigen tied	ik krauw(e)	oôns krauwe(n)
	jie krauw(t) (krauwe)	julder krauwe(n)
	'ie krauw(t)	'ulder krauwe(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie krauwde, krauwende	oôns, julder, 'ulder krauwde(n), krauwende
gebieënde wieze	krauw(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	krauwende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ekrauwd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiiengen

• krauw, krauwel
• krauwte
• krauwtje

Uutdruksels

• Gin naegel è om je gat te krauwen, vreêd aerm weze
• Krauwe dan de spetters tege de zolder vliege, zunig weze mèt broôdbeleg
• ʼt Is krauwe op d'n boom, de spies of 't geld is naebie op
• Eên de bast afkrauwe, iemand is goed de waer'eid zeie
• Geef dae maer 'n krauwe deu, dat kunne me wè vergete

Dialectvarianten

werkwoôrd

• kraeuwe (allêne vò Schouwen-Duveland opgegeve, as ouwejaers, mae buten twuvel meêr gebruukt)
• krauwen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

zelfstandig naemwoôrd

• krauw
• krauwel

Ontlêniengen in aore taelen

• krau Berbice-Nederlands
• krauw, krou Neger'ollands

Vertaeliengen

uut'aele mee de naegels

• Araobisch: خَرْبَشَ‎ (ẖarbaša)
• Chinees (Mandarijn): 抓 (zhuā), 划 (huá), 搔 (sāo)
• Duuts: kratzen
• Frans: gratter
• Westerlauwers Vries: jokje, klauwe, skrabje
  • Hindeloopers: jókje, klaauwe, skróbje
  • Terschelliengs: jokje, klaauwe, schrabje
  • Schiermonnikoôgs: jokje, klouwe, schraafje
• 'Ebreêuws: גֵּרֵד‎ (geréd)
• 'Ollands: krabbe, klauwe, jokke, skrobbe (Katwieks)
• Iengels: scratch

• Italiaons: grattare
• Japans: 引っ掻く (ひっかく, hikkaku)
• Latijn: scrabere
• Limburgs: kratse, kretse
• Nederlands: krabben (krauwen)
• Oudgrieks: ξύω (ksuoo)
• Portugees: coçar, raspar
• Russisch: цара́пать (tsarápatʹ), поцара́пать (potsarápat') imp.-perf. paer
• Spaons: rascar
• Swahili: kuchana
• West-Vlaems: scharten, krauwen

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 494

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'krauwen'