Wt/zea/kat

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands catte, ziet vadder bie katte.

Omschrievienge

kat v/g

katte

Opmerkienge: dit oor veraol in Middelburg, Vlissiengen en Acht'uzen gezeid, mae meugelijk ok daebuten.

Uutspraek

[kɑt]

Verbugienge

katte(n) meêrvoud, katje verkleinwoôrd

Vertaeliengen

Ziet bie katte.

Bronnen

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 414

Oôst-Vlaems

Etymologie

Ziet bie katte.

Omschrievienge

kat v

katte

Uutspraek

[kɑt]

Verbugienge

katten, katte meêrvoud; katjen, katteken verkleinwoôrd

Uutdruksels

Asof t'r 'n kat in mijne mond gejoengd eit (Land-van-'Ulsters), wat 'n vieze smaek in m'n mond

Bronnen

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 414

Afrikaons

Etymologie

Van Nederlands ('Ollands) kat.

Omschrievienge

kat

katte

Uutspraek

[kat]

Verbugienge

katte meêrvoud, katjie verkleinwoôrd

Ontlêniengen in aore taelen

kati Zoeloe

Bronnen

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kat'

Nederlands

Etymologie

Van Middelnederlands catte, ziet vadder bie katte.

Omschrievienge

kat v (m)

katte (ok figuurlijk)
'n graeuwe, 'n onvriendelijke opmerkienge (veraol in 't uutdruksel een kat geven, ziet onder)
verouwerd scheepstype, soôrtement fluitschip
kraen om 't anker op t'aelen
verriebaer 'outere verdedigingswerk
verschillende vurmen van 't werkwoôrd katten

Opmerkienge: beteikenisse 4 stae nie in 't WNT, maer is wè bekend as uutgeleênd woôrd.

Uutspraek

[kɑt] Nederlands in Nederland, Belgs-Nederlands
[kat] Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

katten meêrvoud, katje verkleinwoôrd

Afleiiengen

kater
kattig

Saemenstelliengen

Uutdruksels

Ziet ok bie donker, hond, kip, spel en vogel.

Als de kat van huis is, dansen de muizen (op tafel), as t'r gin toezicht is, doeë de mensen gekke diengen
als een kat in een vreemd pakhuis, nie op z'n gemak
als een kat om de hete brij heen draaien, rond de pot draoie
als kat en hond leven, vee ruzie maeke
Dat is een kat in het bakkie, dae's niks moeilijks an
de kat de bel aanbinden
1. 'n probleem benoeme
2. an 'n lastig dienk beginne
de kat in de gordijnen jagen, mensen vreêd kwaed maeke
de katjes knijpen in het donker, dienge doeë as gin mens 't ziet
de kat op het spek binden, iemand buten noôdzaek in de verleiienge brienge
de kat uit de boom kijken, bluve wachte toet mensen dienge doeë die ze moete mae meschien nie van plan bin
een kat een kat noemen
een kat in de zak kopen, wat kôpe mee vee minder waerde as dat je docht
Een kat in het nauw maakt rare sprongen, mensen doeë gekke diengen dan ze d'r eigen bedreigd voele
eruitzien als een verzopen kat
geen katje om zonder handschoenen aan te pakken, iemand daer-a je verzichtig moet omgae
maak dat de kat wijs, vertel gin onzin
Nu komt de kat op de koord, noe komt de katte op de koôrde, noe gae me't kriege
voor de kat zijn kont/staart/kloten/kut, verniet (dikkels gezeid van diengen die nutteloôs bin gebleke)
zo vals als een kat, vreêd vals

Synoniemen

poes

Ontlêniengen en afstammeliengen

kat Afrikaons
- kati Zoeloe
chat Frans (leênvertaelienge)
kat Iengels (in Zuud-Aofrika)
кат (kat) Russisch
- kat Azerbaidzjaons
- кат (kat) Oekraïens

Bronnen

Woordenboek der Nederlandse Taal (online)

Woordenboek der Nederlandse Taal (online)

Woordenboek der Nederlandse Taal (online)

Woordenboek der Nederlandse Taal (online)

Hans de Groot c.s. (red.), Idioomwoordenboek. Verklaringen en herkomst van uitdrukkingen en gezegden. Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999: p. 398-401

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kat'

Skepi

Etymologie

Van (burgerlijk) Zeêuws kat(te).

Omschrievienge

kat

katte

Uutspraek

[kat]

Bronnen

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kat'

Ian E. Robertson, (1989), "Berbice and Skepi Dutch" in: Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde 3-21 (DBNL)