Wikimedia Incubator

Wp/grc/Ἀμστελόδαμον

< Wp | grc
Wp > grc > Ἀμστελόδαμον


Τὸ Ἀμστελόδαμον (βαταυιστί: Amsterdam [ɑmstɛrˈdɑm]) ἐστὶ ἡ μητρόπολις καὶ μεγίστη πόλις τῆς Βασιλείας Βαταυίας οὕτως καὶ τῆς ἐν ταύτῃ χώρας Βαταυίας. Καλεῖται καὶ «Ἐνετία τοῦ Βορρᾶ» γὰρ δὴ κατοικεῖ ἐπὶ πολλῶν διωρύχων ὅμοια τῇ Ἐνετίᾳ. Δύο ἐκ τοῦ Ἀμστελοδάμου εὐδόξω τεχνίτα ὁ Ῥεμβράνδος καὶ ὁ Οὐικέντιος Γόχιός ἐστον.

Ἀμστελόδαμον
Amsterdam
alt
alt
Πινακοθήκη τοῦ Ἀμστελοδάμου
Σημεῖον Θυρεός
Ἐπωνυμία(ι):
Ἐνετία τοῦ Βορρᾶ
Θέσις
52°22′N 4°54′E
Χώρα basic Βαταυία / Βασιλεία Βαταυίας
Ἐπαρχία basic Βόρειος Ὁλλανδία
Δήμαρχος Φέμκη Ἁλσέμη
Ἱστορία 1275 (Πρώτη μνεία)
1300/6 (Ὡς πόλιν ἐποιήθη)
Ἐμβαδόν 219,32 (πόλει) χ2[1]
2.580,26 (μητρ. χώρᾳ) χ2
Ὕψωμα -2 μ.
Πλῆθος 872.680 (πόλει)
2.480.394 (μητρ. χώρᾳ)[2][3][4]
Πυκνότης 2.214 κατ./χ2
Ταχ. Κῶδιξ 1000–1183
Τηλ.. Κῶδιξ 020
Ζώνη Ὥρας UTC+01:00
UTC+02:00(θέρει)
Ἱστοσελίς:
amsterdam.nl

Ἱστορία

edit
 
Πίναξ τοῦ Ἀμστελοδάμου (1770)
 
Ἡ Ἀμστελοδάμου Χρηματαγορά (1653)

Τῆς πόλεως πρῶτον μνείαν ἐποιήθη τὸ 1275 (εἰ καὶ ἡ περὶ αὐτοῦ χώρα πρότερον κατῳκοῦντο) ὡς μικρὰ ἀλιευτικὴ κώμη.[5] Ἐκτήσατο πόλεως δίκαια τὸ 1300 ἢ τὸ 1306.[6] Ἡ θέσις αὐτοῦ ἐν τῷ δέλτα τοῦ Ἀμστέλου, ἕνεκα αὐτοῦ κατακλυσμῶν, ἠνάγκασε τοὺς ἐκεῖ κατοικουμένους κτίζειν χώματα ἵνα φυλάξωνται. Γενηθεῖσα μέλος τῆς Ἅνσης ηὐξύθη ἡ ἐμπορία ἐν τῇ πόλει. Τὸν 16ον αἰῶνα ἡ πόλις σὺν τοῖς ἄλλοις Βαταυοῖς ἐπανέστη Ἱσπανίᾳ καὶ ἐγένετο οὕτως αὐτόνομος χώρα (Ὀγδοηκονταετής πόλεμος).[7]

Ὁ 17ος αἰὼν νομίζεται εἶναι ὁ «Χρυσοῦς αἰὼν» τοῦ Ἀμστελοδάμου ὅθ' ἡ πόλις ἦν ἡ πλουσιοτάτη τοῦ κόσμου.[8] Νῆες τῆς πόλεως ἔπλεον ἀνὰ τὴν οἰκουμένη φέρουσες σίτα, ὅπλα, ταβάκον, ἀδάμαντας, κίνναμον καὶ ἂλλα ἀγαθὰ ἐκ τῶν Βαταυίας ἀποικιῶν.[9] Ἡ πρώτη χρηματαγορὰ ἱδρύθη ἐν τῷ Ἀμστελοδάμῳ τὸ 1602.[10] Ὁ χρυσοῦς αἰὼν ἐτελευτήθη ὑπὸ τῶν πολέμων τῆς Βαταυίας μετὰ τῆς Γαλλίας καὶ τῆςἩνωμένης Βασιλείας. Ἡ πόλις δὲ πάλιν ηὗρε τὸ κλέος αὐτῆς ἕνεκα τῆς Βιομηχανικῆς Ἐπαναστάσεως.[11]

Ὑπὸ τῆς γερμανικῆς καταλήψεως οἱ πλεῖστοι τῶν τῆς πόλεως Ἰουδαίων (100.000) ἀπέθανον ἐν στρατοπέδοις συναγωγῆς. Τὸ 1977 ἤρχθη ἡ κτίσις τοῦ ὑπογείου σιδηροδρόμου. Τὸ μέσον τῆς πόλεως καὶ τὰ ἐν αὐτῷ διετάθη δεῖν φυλάττεσθαι καὶ πολλὰ τῶν κτιρίων ἐποιήθησαν μνημεῖα παγκοσμίας κληρονομίας τῆς UNESCO.[12]

Γεωγραφία

edit
 
Δορυφορικὸς πίναξ τοῦ Ἀμστελοδάμου καὶ τῆς Διώρυχος Βορείου Θαλάσσης

Τὸ Ἀμστελόδαμον κατοικεῖ ἐν τῇ δυτικῇ Βαταυίᾳ ἐν τῇ ἐπαρχία τῆς Βορείου Ὀλλανδίας. (ἧς ἡ πρωτεύουσα οὐχὶ τόδε ἀλλὰ τὸ Ἅρλεμόν ἐστι). Ἐστὶ ἐπὶ τοῦ δέλτα τοῦ ποταμοῦ Ἀμστέλου δύο μέτρα ὑπὸ τῆς θαλάσσης. Ἡ μητρόπολις τοῦ Ἀμστελοδάμου ἔχει ἐμβαδὸν 219.4 χ2 ἐξ ὧν τὸ 12% εἰσὶ κῆποι καὶ παραδεῖσοι. Ἡ πόλις ἔχει 100 χμ. διορύχων ἐξ ὧν αἱ πλεῖσταί εἰσι πλόϊμαι. Ὑπὲρ τῶνδε γέφυραι πολλαὶ συνδέουσι τὰς νήσους. Αἱ τρεῖς κεφάλαιαι διώρυχες ὀνομάζονται Prinsengracht, Herengracht, καὶ Keizersgracht.

Ὧραι

edit
Μήν Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν Δ Ἔτος
Μέση ὑψηλὴ κρᾶσις °C 6 6 10 13 17 20 22 22 19 14 10 6 14
Μέση βραχεῖα κρᾶσις °C 1 0 3 5 8 11 13 13 11 7 4 1 6
Ὑετός (χμ) 67 50 61 41 56 66 76 86 80 90 87 76 838
Πηγή: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Πινακοθήκη

edit

Πηγαί

edit
  1. ↑ "Kerncijfers wijken en buurten 2020" StatLine
  2. ↑ "Bevolking op 1 januari en gemiddeld; geslacht, leeftijd en regio". CBS StatLine
  3. ↑ "Bevolkingsontwikkeling; regio per maand" CBS Statline
  4. ↑ "Economische Verkenningen Metropool Regio Amsterdam" (PDF).
  5. ↑ Gawronski, J (2017). "Ontstaan uit een storm; De vroegste geschiedenis van Amsterdam archeologisch en landschappelijk belicht" (PDF). Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum (βαταυίκῇ)
  6. ↑ "De geschiedenis van Amsterdam" (βαταυίκῇ)
  7. ↑ "Eighty Years' War" (βαταυίκῇ)
  8. ↑ E. Haverkamp-Bergmann, Rembrandt; The Night Watch (New Jersey: Princeton University Press, 1982), p. 57
  9. ↑ A SHORT HISTORY OF AMSTERDAM funamsterdam.com
  10. ↑ "The oldest share". 9 Μαΐου 2008
  11. ↑ "Amsterdam through the ages -A medieval village becomes a global city" amsterdamcitywalks.com
  12. ↑ "Grachtengordel Amsterdam Werelderfgoed"

Σύνδεσμοι Ἐξώτεροι

edit
  Τὰ Οὐικικοινὰ πλείω περιέχουσι περὶ τοῦ θέματος: Ἀμστελόδαμον.
Μητροπόλεις τῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης
Χῶραι Ἁγιομαρινούπολις (Ἅγιος Μαρῖνος) • Ἄγκυρα (Τουρκία)1 • Ἀθῆναι (Ἑλλάς) • Ἀμστελόδαμον (Βαταυία) • Ἀνδοσινόπολις (Ἀνδοσινία) • Ἀστάνη (Κασαχία)1 • Ἁφνία (Δανία) • Βακυΐα (Ἀτροπατηνή)1 • Βέρνη (Ἑλουηττία) • Βερολῖνον (Γερμανία) • Βουδαπέστη (Οὑγγαρία) • Βουκαρέστιον (Δακία) • Βρυξέλλαι (Βέλγιον) • Διοκλεία (Μελάνορος) • Ἔβλανα (Ἰέρνη) • Ἑλσίγκιον (Φιννία) • Ἐρευάν (Ἀρμενία)1 • Ζαγραβία (Χροατία) • Ἡδεῖα Κοιλάς (Λευχεντία) • Ἤμωνα (Σλοβηνία) • Θεράνδη (Ἀλβανία) • Ἰστρόπολις (Σλοβακία) • Κίευον (Σαρματία) • Λήδρα (Κύπρος)1 • Λονδίνιον (Ἡνωμένη Βασιλεία) • Λουκοτοκία (Γαλλία) • Λουξεμβουργούπολις (Λουξεμβοῦργον) • Μαδρίτη (Ἱσπανία) • Μίνεσκον (Λευκορωσσία) • Μόνοικος2 • Μόσχα (Ῥωσσία) • Ὀλισσιπών (Λυσιτανία) • Ὁλμία (Σουηκία) • Ὄσλον (Νορουηγία) • Οὐαλλέττα (Μελίτη) • Οὐαρσουία (Πολωνία) • Οὐατικανόπολις2 • Οὐίλνα (Λιθουανία) • Οὐινδόβονα (Αὐστρία) • Πράγα (Βοημία) • Ῥεϋκιαυίξ (Θούλη) • Ῥῖγα (Λεττονία) • Ῥώμη (Ἰταλία) • Σεράϊον (Βοσώνα καὶ Ἑρσεγοΐνη) • Σερδική (Βουλγαρία) • Σιγγίδουνον (Σερβία) • Σκοῦποι (Παιονία) • Ταλλίνη (Ἐσθονία) • Τιφλίς (Ἰβηρία)1 • Χισίνευον (Μολδαυία)
Κτήσεις Θωρὸς Λιμήν (Φαιρόαι Νῆσοι) • Στρατόπεδον Ἐπισκοπῆς (Ἀκρωτήριον καὶ Δεκέλεια) • Ἅγιος Ἑλλέριος (Καισάρεια) • Κάλπη • Δοῦγλας (Μόνα) • Λιμὴν Ἁγίου Πέτρου (Σαρνία)
Χῶραι μετὰ ὀλίγης ἀναγνωρίσεως Βόρειος Λήδρα (ΤΠΒΚ) • Διοσκουριάς (Ἀβασγία) • Πριστινή (Κοσσυφοπέδιον) • Σινυβάλιον (Νότιος Ὀσσετία) • Στεφανόπολις (Ὀρχιστηνή) • Τυρούπολις (Ὑπερτυρία)
1. Ἐκτὸς Εὐρώπης, 2. Πόλεις-Πολιτεῖαι
  Πόλεις ξενίσασαι τὰ Ὀλύμπια
1896:   Ἀθῆναι 1932:   Ἀγγελόπολις 1968:   Μεξικούπολις 2004:   Ἀθῆναι
1900:   Λουκοτοκία 1936:   Βερολῖνον 1972:   Μοναχόν 2008:   Πεκῖνον
1904:   Ἁγ. Λουδοβικόπολις 1940: Οὐδεμία 1976:   Μοντρεάλη 2012:   Λονδίνιον
1908:   Λονδίνιον 1944: Οὐδεμία 1980:   Μόσχα 2016:   Ἰανουαρίου Π.
1912:   Ὁλμία 1948:   Λονδίνιον 1984:   Ἀγγελόπολις 2020:   Τωκιώ
1916: Οὐδεμία 1952:   Ἑλσίγκιον 1988:   Σεούλη
1920:   Ἀνθερπία 1956:   Μελβούρνη 1992:   Βαρκινών
1924:   Λουκοτοκία 1960:   Ῥώμη 1996:   Ἀτλάντη
1928:   Ἀμστελόδαμον 1964:   Τωκιώ 2000:   Σύδνεια
 
 Ἥδε ἡ ἐγγραφὴ περὶ γεωγραφίας δεῖ παρεκτενεῖσθαι . Βοηθεῖτε μετὰ τῆς ὑμετέρας εἰσφορᾶς τῇ ἐργασίᾳ ταύτῃ.


Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/grc/Ἀμστελόδαμον&oldid=5599932"