Wt/zea/aol

Zeêuws

Etymologie

Uut 't Middelnederlands en Oudnederlands al, van Oergermaons *alla, meschien over *al-na vromme te leien op d'n Indogermaonse wortel *h₂el 'groeie'; 't zou dan oorsproenkelijk 'volgroeid' beteêkend moete 'ebbe en verwant weze an oud.

Beschrievienge

aol onbepaeld vònaemwoord

1. Aolle diengen die d'r bin
   • Wan aol is uut 'Im, deur 'Im en toet 'Im. (Romeinen 11:36)
2. Aolle diengen die bie 'n bepaolde groep 'ore
   • ´k È dienk ik aol wè gezieë in dit museum.
3. (overdrievienge) Vreêd vee
   • Ik kan joe niks mee lere, je kan aol.
4. 't Eênigste wat d'rtoe doet.
   • Je moe gewoon trouw an j'n eige bluve, da's aol.

Uutspraek

[ɑˑl] ~ [ɒˑl]

Variant

aolles

Dialectvarianten

• al Flakkees, Tools in Fluplands (Oôst-Tools), Burgerzeêuws, Zuud-Bevelands (oôstelijk), Land-van-Kezands, Land-van-'Ulsters, Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied (nessens aol)
• ol Zuud-Bevelands (westelijk)

Uutdruksels

• Daer 'ie is, is 't aol, 'Ie ei niemand

Ontlêniengen in aore taelen

• al, alda Neger'ollands
• ala Sranantongo, Aucaons

Zie ook

• a, biewoord van tied wat-a in 't 'Ollands al is
• Liest van Swadesh

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Araobisch: كُلّ شَيْء‎ (kull šayʾ) m
• Chinees (Mandarijn): 一切 (yīqiè)
• Duuts: alles
• Frans: tout
• Westerlauwers Vries: al
• Hindi: सब (sab)
• Iengels: everything, all (noe en dan)
• Japans: 全て (すべて, subete)

• Latijn: omnia o meêrvoud
• Limburgs: al, alles
• Nederlands: alles, al (ouwerwes)
• Nedersaksisch/Platduuts: al, alles, allet ('ier en daer in Duutsland)
• Portugees: tudo
• Russisch: всё (vsjo)
• Spaons: todo
• West-Vlaems: al, alles

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. V, 1208

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'al'