Zeêuws
editEtymologie
editOver Middelnederlands avent van Oudnederlands avont, af te leien van Oergermaons *ēbundaz. Probleem daebie is dat 't verwanten Duutsen Abend de kant op wiest van *ēbunþaz en 't Oudnoôrds aptann nae *aftiną. Oor soms 'erleid toet Oer-Indo-Europees *h₁ptōnt; dan zou 't naekommend dagdeêl moete beteikene, en verwant weze mee af en achter.
Omschrievienge
editaevend m
- overgank van dag nae nacht, tied at 't doenker(der) oort
- deêl van d'n dag daerop mensen nog wakker bin mae meêsta nie meêr werke:
- op 't land: nae vieren, as d'n aevenschof g'ouwe oor/wier
- in de stad: tussen zes en twaolven
- (figuurlijk): tied at iets op z'n ende loôpt:
- In d'n aevend van z'n leven was t'n nog vreêd actief op 't durp.
Uutspraek
edit[ˈɛːvənt]
Verbugienge
editaevenden meêrvoud, aevendje verkleinwoôrd, 's aevens genitief
- Afleiiengen
Saemenstelliengen
editUutdruksels
edit- van d'n aevend, vanaevend
- mee d'n aevend, t'aevend 's aevens
- ʼt Is nog gin aevend (zei(de) de kraoiewachter), je moe d'n dag nog nie prieze as t'n nie verbie is; ok, brêjer: je moe je nog nie rieke rekene
- t'aevend of te morge, vroeg of laet (gebeurt 't toch wè)
Varianten
edit- aovend Burgerzeêuws, Zeêuws-Vlaonderen
- aèvend Zuud-Bevelands
- aeven, aoven
- *naeven(d), *naoven(d) allêne ondobbelzinnig t'ôren in 's naevens, 's naovens
Ontlêniengen in aore taelen
editOpmerkienge: uutgeleênd is de Burgerse vurm aoven(d).
Vertaeliengen
editVertaeliengen
|
|
Bronnen
edit- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 13-4
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'avond'