Wt/zea/vleke

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands fleke, flike. Vedder nie glad dujelijk, direct verband mee vle(de)rik is naebie uutgeslote. In brejere zin vaol te dienken an 'n verband mee vliege. Ziet ok bie vlerke. Ok verwant mee vleukje.

Omschrievienge

vleke v

1. aermachtig slagorgaon bie veugels, vleêrmuzen en insecten, gebruukt om mee te vliegen
2. ielke van d'aermen van 'n meule (zeldzaem)
3. stief deêl van 'n vliegmesjine, daermee ze in de lucht kan bluve
4. uutstekende anbouw an 'n 'uus
5. vleekmusse, musse mee ziewampen die veraol op Noôrd-Beveland en Tole gedraege wier
6. (altoos in 't meêrvoud) aermen, 'anden
   • Bluuf t'r mee je vlekens vanaf!
7. werkwoôrd kortvleke, z'n 'aer kort laete knippe

Opmerkienge: dit woôrd kom op Flakkee en de Zeêuwse eilanden vò, mae is nie gebrukelijk op Schouwen-Duiveland. Ziet ok vlerke.

Uutspraek

[ˈvleːkə], [ˈvleɪkə]

Verbugienge

vleken, vlekens meêrvoud, vlekentje, vleeksje, vleekje verkleinwoôrd

Vervoegienge

infinitief	vleke(n)
gerundium	te vleken(e)
tegewoordigen tied	ik vleek	oôns vleke(n)
	jie vleek(t) (vleke)	julder vleke(n)
	'ie vleek(t)	'ulder vleke(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie vleekte, vlekede	oôns, julder, 'ulder vleekte(n), vlekede(n)
gebieënde wieze	vleek(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	vlekende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)evleekt
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

• vleekwelie

Uutdruksels

• Ie is gauw in z'n vleke gepikt, 'ie is gemakkelijk gerocht, 'ie oôr om weinig kwaed

Varianten

• vlerke
• vlerken Land-van-Kezands

Ontlêniengen in aore taelen

Ziet bie vlerke.

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🪽
• Afrikaons: vlerk
• Araobisch: جَنَاح‎ (ǧanāḥ) m, كَنَف‎ (kanaf) m
• Braebants: vleugel, vlegel, vleiger enz. m; vlèrk, flérke, vleuk enz. v
• Chinees (Mandarijn): 翅膀 (chìbǎng), 膀子 (bǎngzi)
• Duuts: Flügel m
• Esperanto: flugilo
• Frans: aile v
• Westerlauwers Vries: wjuk g
  • Hindeloopers: flerke g, wiuwke
  • Terschelliengs: wik
  • Schiermonnikoôgs: wjok
• 'Ebreêuws: כָּנָף‎ (kanáf) v, אֶבְרָה‎ (evra) v
• Hindi: पंख (paṅkh) m, पर (par) m
• 'Ollands: vlerk, vlùrrek (Katwieks) g; vleugel g
• Iengels: wing
• Italiaons: ala v

• Japans: 翼 (つばさ, tsubasa), 羽 (はね, hane)
• Latijn: ala v
• Limburgs: vleugel, vluuegel, vliegel enz. m; wiek enz. v
• Middelnederlands: vloghel, vlueghel m; wieck(e) v, vlerc v
• Nederlands: vleugel m, vlerk v (gedateêrd), wiek (dichterlijk) v
• Nedersaksisch/Platduuts: vleugel g/m
• Oôst-Vlaems: vlurk, vleek v Land-van-'Ulsters, vleugel o.a. Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied, vleuger m; vlaorink, vlaoringe v Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied
• Oudgrieks: πτερόν (pteron) o
• Oudnederlands: fetherac m
• Portugees: asa v
• Russisch: крыло́ (kryló) o
• Spaons: ala v
• Stasvries en verwanten: fleugel g; flerk g; wyk (Bildts), wyuwk (Midslands) g
• Swahili: ubawa kl. 5,6 of kl. 11,12, bawa kl. 5,6
• West-Vlaems: vleire v

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1077

• Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 371