Wt/zea/'uus

Zeêuws

Etymologie

Uut Middelnederlands huus en Oudnederlands hūs, van Oergermaons *hūsą, meschien van Proto-Indo-Europees *kuH-s-, 'n variant van de wortel *(s)keu(H)-; dan zou 't woord ’uus verwant weze mee schure. Meschien verwant mee 't Latijnse casa '’utje'.

Beschrievienge

’uus o
Gebouwde weunienge, meêstentieds zelfstandig mee meêr as eên kaemer.

Uutspraek

[ys]

Verbugienge

meêrvoud 'uzen, verkleinwoôrd 'uusje, datief 'uze

Uutdruksels

• ʼt 'Uus is 'ôger as de schure
  1. De vrouwe is (liefelijk) grôter as t'r man
  2. De vrouwe is van riekere fermielje as t'r man
  • Opmerkienge: dit uutdruksels roept 't beêld van 'n boerderie op, daerat 't weungedeêlte groôter van is as de staol of werkplaese; d'n omgekeêrde waereld dus
• A je j'n 'uusje verkope wil, mò je de gevel opknappe Zuud-Bevelands, je moe wat doeë a je wat bereike wil

Dialectvarianten

• Svores hús
• Goerees, Flakkees huus
• Land-van-'Ulsters, Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied 'uis

Aore spelliengen

• uus (gin standaerdschriefwieze)

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: uutgeleênd is 'n Burgerse variant mee h-.

• hoes, hus, huus Neger'ollands
  • hus Maegdeneiland-Creooliengels
• huis Skepi

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🏠
• Araobisch: بَيْت‎ (bayt) m
• Berbice-Nederlands: wari
• Braebants: 'uis (meêste dialecten), huis (Oôst-Braebants), 'eis (Zuud-Braebants mee ontrondienge) o
• Chinees (Mandarijn): 房屋 (fángwū), 家 (jiā), 房子 (fángzi)
• Duuts: Haus o
• Frans: maison v
• Westerlauwers Vries: hûs o
  • Schiermonnikoogs: húes o
• Hindi: घर (ghar) m
• 'Ollands: huis, 'uis (Vlaerdiengs, Scheveniengs, Noordwieks), hois (Zaons, Waeterlands), huus (Enkhuizers, Wierings, Texels), 'ois (Egmonds), ies (Oud-Vlielands)
• Iengels: house
• Japans: 家 (いえ, ie of うち, uchi)
• Latijn: domus v

• Limburgs: haus, (h)ààs (westelijk); hoes (oôstelijk) o
• Nederlands: huis o
• Nedersaksisch/Platduuts:
  • eus (Urkers)
  • uus (Sallands)
  • huus (Greuniengs, Drents, Sallands, Veluws, West-Achter'oeks)
  • hoes (Greuniengs, Twents, Oôst-Achter'oeks)
  • Huus (in Duutsland)
• Oudgrieks: οἶκος (oikos) m, οἰκία (oikia) v
• Portugees: casa v
• Russisch: дом (dom) m
• Skepi: huis
• Spaons: casa v
• Swahili: nyumba kl. 9, 10
• Stasvries en verwanten: hús o
• West-Vlaems: 'uus o

Bronnen

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 129

• Etymologiebank.nl