Wt/zea/vleugel

Zeêuws

Etymologie

Uut Nederlands vleugel.

Omschrievienge

vleugel m

1. uutstekend deêl an 'n constructie ('uus, maendverband enz.)
2. onderdeêl van 'n innerlijk verdeêlde gemeênschap ('n politieke partie enz.)
3. piano mee uutgebreiden anbouw in vlekevurm, daerin de snaeren de ruumte en gelegend'eid kriege om deu te klienken

Opmerkienge: in 't Zeêuws van vandaeg d'n dag zal je vleugel dikkels genoeg in de letterlijke beteikenis tegekomme. 't Oôrsproenkelijke en nog altoôs gewone woôrd daevò is vlerke of vleke.

Uutspraek

[ˈvløːɦɤl ~ ˈvløːɣɤl]

Verbugienge

vleugels meêrvoud; vleugeltje, vleugeltsje verkleinwoôrd

Nederlands

Etymologie

Over Middelnederlands vloghel, vlueghel van Oergermaons *flugila. Klaerbliekelijk verwant mee vliege; 't achtervoegsel *-ila zurg veu de verwachten umlaut. De beteikenis van 'grôte piano' is geleênd uut 't Duutse Flügel.

Omschrievienge

vleugel m

1. vleke, vlerke
2. uutstekend deêl an 'n constructie ('uus, maendverband enz.)
3. onderdeêl van 'n innerlijk verdeêlde gemeênschap ('n politieke partie enz.)
4. piano mee uutgebreiden anbouw in vlekevurm, daerin de snaeren de ruumte en gelegend'eid kriege om deu te klienken

Uutspraek

• [ˈvløːɣɤɫ ~ ˈvløːxɤɫ ~ ˈvløːχɤɫ] Nederlands in Nederland
• [ˈvløɣəl] Belgs-Nederlands, Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

vleugels, vleugelen (ouwejaers) meêrvoud, vleugeltje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen

• kippenvleugel
• linkervleugel
• rechtervleugel
• vleugellam
• vleugelpiano
• vleugelspanwijdte
• zijvleugel

Uutdruksels

• iemand vleugels geven, 'im 'n onvermoede kracht geve (van diengen gezeid)
• zijn vleugels uitslaan
  1. de waereld in trekke
  2. z'n eigen ontwikkele
• iemand onder je vleugels nemen, toezicht of beschermienge over iemand neme
• willen vliegen voor je vleugels hebt, diengen wille doeë die-a je nog nie kan

Ontlêniengen in aore taelen

• flegn, flegon Neger'ollands
• vleugel Papiaments
• флю́гер (fljoéger) Russisch (onzeker, kan ok uut 't Zweeds komme)
  • ֆլյուգեր (fljuger) Armeens
  • флугер (floeger) Azerbaidzjaons
  • ფლუგერი (plugeri) Georgisch
  • флю́гер (fljoéher) Oekraïens
  • флю́гер (fljoéher) Wit-Russisch
• vleugel Zeêuws

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Hans de Groot c.s. (red.), Idioomwoordenboek. Verklaringen en herkomst van uitdrukkingen en gezegden. Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999: p. 922-3

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vleugel'