Wt/zea/gos

< Wt‎ | zea
Wt > zea > gos

ZeêuwsEdit

 
Gos.

EtymologieEdit

Van Middelnederlands gars, gers neffens metathetisch verwant gras, van Oudnederlands gersa uut Oergermaons *grasa. Meschien verwant mee groen en groeie en te verbinden mee 't Latijnse gramen en de wortel *ǵhreh₁, mae omdan die woôrden d'r eige nie regelmaetig laete afleie is dat lange nie zeker.

OmschrieviengeEdit

gos o

  1. Kleine, kruudachtige plante uut de fermielje Poaceae.
  2. 'n Veld vònaemelijk begroeid mee zukke planten.
    • Bluuf mee j'n 'ond van 't gos!
  3. Zukke planten as materiaol, meêstentieds in gemaoide vurm, dikkels as beêstefreten.
    • In de winter kriege de paeren 'oôi of kuul, mae in de zeumer kunne ze toe mee ves gos˙van de weie.
  4. Butendieks land (ouwerwes in 't Zeêuws)

UutspraekEdit

[ɣ˕ɔs], [ɦɔs]

VerbugiengeEdit

meêrvoud nie gebrukelijk, verkleinwoord gosje (singulatief)

UutdrukselsEdit

  • ʼIe zit op z'n leste gos, 'ie moe binnenkort de boerderie af
  • ʼIe staet op z'n leste gos, ok: 'ie za binnenkort wè doôdgae (spottend gezeid as 'n griepstuver vriegevig oort)
  • omme gos, aolle vuuf voeten, vreêd dikkels
  • Over kôren en gos lope
    1. Dwes over 't land, zonder de wegen te gebruken
    2. Werkeloôs londlôpe, j'n ei nie kwiet kunne
  • Boven gos en kôren komme, uut de problemen raeke
  • Je bin te lui da je 't gos (vò j'n ôgen) zie waoie, je bin vreêd lui
  • ʼt Gos zit nog tussen je tanden, je kom 'ier net kieke
  • As 'n kernien op 'n bos gos, vees te rap en schoef, in grôten 'aest

SaemenstelliengenEdit

DialectvariantenEdit

Ontlêniengen in aore taelenEdit

't Woord gos as zòdaenig is nie uutgeleênd. Creooltaelen mee Zeêuwsen invloed è instee daevan 't Burgerse gras geleênd.

VertaeliengenEdit

BronnenEdit

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 283-4
  • K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 113
  • Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 125