Wt/zea/dikke

Zeêuws edit

Etymologie edit

Over Middelnederlands dicke en Oudnederlands thica van Oergermaons *þikuz. Af te leien van Oer-Indo-Europees *tegus, mae omdat 't vedders allêne uut de Keltische taelen bekend is (Oudiers tiuc, Bretoens teo) dienke ze at 't woôrd uut de taele van de Monumentenbouwers komt.

Omschrievienge edit

dikke bievoegelijk naemwoôrd

vet, zwaer (van mènsen en beêsten gezeid)
groôt van deusnee
- Dien dikken boôm staet 'ier a zeker tweê'onderd jaer.
zat (van eten)
- ʻk 'Oef gin ijs meêr toe 'oôr, 'k bin dikke!
nie zò net in 't 'uus'ouwen
overvloejig meêstentieds as biewoord
- ʼk Zou d'r mae bedanke, zukke mensen tref je nie zò dikke
angedae, mee dikke ôgen of kele
- As t'n tv kiekt, noe mee dien oôrlog in d'Oekraïne en zò, dan oort 'n d'r glad dikke van.
mistig
- As 't zòvee dikke was, dan goeng de boôt nae Bresjes nie.

Uutspraek edit

[ˈdɪkə]

Verbugienge edit

dikken; diks, dikkes partitieve genitief

Trappen van vergliekienge

dikker en dikkeder, 't dikste

Afleiiengen edit

Uutdruksels edit

ʼt dikke van 't beên, 't bovenbeên, de bille
dikke balke, steunbalk in 'n schure vò 'n dilt
dikke stae, 'n opgezwolle poke è, de kwaoie dikte è

Varianten edit

dik veraol Burgerzeêuws

Ontlêniengen in aore taelen edit

*degi Skepi
- dégi Saramaccaons
dek, diki, dieki Papiaments
deki Aucaons
deki Berbice-Nederlands
deki Sranantongo
dik Neger'ollands
- dik Maegdeneiland-Creooliengels

Vertaeliengen edit

gezeid van mènsen en beêsten

Afrikaons: dik
Araobisch: سَمِين‎ (samīn)
Chinees (Mandarijn): 胖 (pàng), 肥 (féi) (spreektaele)
Duuts: fett, dick
Frans: gros
Westerlauwers Vries: grou, dik
Hindi: मोटा (moṭā)
Iengels: fat
Japans: 太った (ふとった, futotta), 太い (ふとい, futoi), 肥満 (ひまん, himan)

Latijn: crassus
Limburgs: dik, vèt
Nederlands: dik, vet, corpulent
Nedersaksisch/Platduuts: dikke, dik
Oudgrieks: πίων (pioon), παχύς (pachus)
Portugees: gordo
Russisch: то́лстый (tolstyj), по́лный (polnyj)
Spaons: gordo
West-Vlaems: dikke

gezeid van diengen

Afrikaons: dik
Araobisch: سَمِيك‎ (samīk), غَلِيظ‎ (ġalīẓ)
Chinees (Mandarijn): 厚 (zh) (hòu)
Duuts: dick
Frans: épais, gros
Westerlauwers Vries: tsjok
Hindi: मोटा (moṭā)
Iengels: thick
Japans: 太い (ふとい, futoi) (van lankwerpige diengen), 厚い (あつい, atsui) (van blokvurmige diengen)

Latijn: crassus
Limburgs: dik
Nederlands: dik
Nedersaksisch/Platduuts: dikke, dik
Oudgrieks: πυκνός (puknos), παχύς (pachus)
Portugees: espesso, grosso
Russisch: то́лстый (tolstyj)
Spaons: grueso, espeso
West-Vlaems: dikke

Bronnen edit

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 176-7

K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 86

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'dik'