Wp/isv/Finlandija

Finlandija, služebno Republika Finlandija, jest država v Sěvernoj Evropě. Graniči so Švecijeju na sěverozapadu, Norvegijeju na sěveru i Rosijeju na iztoku. Finlandija imaje površinu v 338455 km² i naseljeńje v 5.5 milionov ljudij. Glavny i najljudny grad jest Helsinki.

Država

Wp/isv/Finlandija

fin.: Suomi; šved.: Finland
Horugva
Gerb
Obča informacija
Polna nazva	Republika Finlandija (fin.: Suomen tasavalta; šved.: Republiken Finland)
Himn	"Naša zemja"
Glavny i najbolši grad	Helsinki
Služebne jezyky	finsky švedsky
Državna forma	unitarna parlamentska republika
Statistika
Plošča	338 455 km² (65.)
Naseljeńje	Ocenka (2020): 5 536 146 ljudij (116.)
Valuta	evro (EUR)
Časova zona	UTC+2 (EET) lětom: UTC+3 (EEST)
Kod ISO 3166	FI
<mapframe> problems: Attribute "latitude" has an invalid value Attribute "longitude" has an invalid value
Koordinaty: Template:Wp/isv/Coord

Na ozemjah Finlandije vprvo oselili se ljudi kolo 9000 goda do našej ery, poslě poslědnjego lednikovogo perioda. S 13. stolětja našej ery, poslě Sěvernyh krestovyh pohodov, Finlandija postupno stala čestju Švecije. V 1809 godu poslě Finskoj vojny Finlandija byla aneksovana Rosijeju kako avtonomno Veliko knežstvo Finlandsko. V 1906 godu knežstvo stalo prvoju evropejskoju državoju s pravom glasovati dlja vsih ljudij i prvym v světu, v ktorom vsi ljudi mogli učestvovati v izborah. Nikolaj 2., poslědnji imperator Rosije, proboval rusifikovati Finlandiju i lišiti ju političnoj avtonomije. Vslěd rosijskyh povstanij 1917 goda Finlandija proglasila nezaležnost od Rosije. V 1918 godu v novoj državě stala se gradžanska vojna. V čas Drugoj světovoj vojny Finlandija bojevala s Sovětskym sojuzom v Zimovoj vojně i Drugoj světovoj vojně, a poslě poražky bojevala s nacističnoju Němcijeju v Laplandskoj vojně. Poslě vojny Finlandija utratila česti svojih ozemij, vključajuči kulturno i historično značny grad Vyborg, ale ohranila svoju nezaležnost.

Finlandija ostavala byti agrarnym krajem do 1950. godov. Poslě Drugoj světovoj vojny država brzo razvila promysl i silnu ekonomiku, a takože budovala obširnu spoločnu državu na osnově nordskogo modela. Finlandija pristupila do Organizacije sjedinjenyh narodov v 1955 godu i počela služebnu politiku nevtralnosti. Finlandija pristupila do Evropejskogo sojuza v 1995 godu.

Finlandija jest unitarna parlamentska republika. Vhodi v Evropejsku Uniju (s 1995 roku). Valuta Finlandije jest evro.

Administrativno děljenje

Finlandija deli se na 19 krajin:

• Laplandija (fin.: Lappi)
• Sěverna Ostrobotnija (fin.: Pohjois-Pohjanmaa)
• Kajnu (fin.: Kainuu)
• Sěverna Karelija (fin.: Pohjois-Karjala)
• Sěverno Savo (fin.: Pohjois-Savo)
• Južno Savo (fin.: Etelä-Savo)
• Južna Ostrobotnija (fin.: Etelä-Pohjanmaa)
• Centraljna Ostrobotnija (fin.: Keski-Pohjanmaa)
• Ostrobotnija (fin.: Pohjanmaa)
• Pirkanma (fin.: Pirkanmaa)
• Centraljna Finlandija (fin.: Keski-Suomi)
• Satakunta (fin.: Satakunta)
• Jugozapadna Finlandija (fin.: Varsinais-Suomi)
• Južna Karelja (fin.: Etelä-Karjala)
• Pjajat-Hjame (fin.: Päijät-Häme)
• Kanta-Hjame (fin.: Kanta-Häme)
• Usima (fin.: Uusimaa)
• Kjumenlakso (fin.: Kymenlaakso)
• Alandske ostrova (fin.: Ahvenanmaa)

Vněšnje linky

• Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Finland" v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).