روچدراتین ترکستانِ اسلامین جمهوریت (ETR) (اویغوری: شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى) یک ملکی اینت که به سال ۱۹۳۳ به چین ترکستان که انون ایالت سینگ کیانگ (نام داریت، تأسیس بوت. ای ملکی پایتخت کاشغری شار ات، که مروچین وختا ایالت سینگ کیانگئی مرکز اینت . ای حکومت ئا توانن که اولین فرهنگین و اجتماعین جنبش په استقلال و یک مستقلین دولتی جۆڑ کورتینی خاطرا په ایغورهان و همیرنگ په دیگه ترک تبارین قومان هنچون قرقیزان و ... که به ترکستاني تا زندهگی ئه کننت، بزانن. ای جمهوریت به سال ۱۹۳۴ گو هویی (چینی قوم) جنگ سالاراني حمله ئا به کاشغری شارا و آواني اتحاد اعلان گو کومیتانگ چین دولت سقوط کورت.
بلوچ مردم بی یک وسیئین منتتیکه ئی تا زنده ئه کننت که ای منتیکه نام بلوچستان است. بلوچ مردمانی زبان براهوی و بلوچی اینت.
بلوچ چہ اَھدیگیں زمانگان تا مروچی آسیاءِ تھا گدان نشینیءِ زندے گؤازینگا بوتگ، و چؤش کہ لھتے کلمکاراں نبشتگ "بلوچ"ءِ گالءِ معنی بزان "گدان نند" ـ اے راج اھدیگین زمانگءَ ماں عربستانءَ، دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزارانی تھا و ایرانءِ سیمسران، تبریزءَ بگر تا البرزءِ کؤہءِ دامُنءَ و تا مشھدءِ ھَند و دمگاں نندوک بوتگ ۔ مال و مالداری، و ھنچو کش و کرّءِ سیر و آبادیں ھَند و دمگان اِش جتگ و وتی زنداِش گوازینتگ ۔
اسلام یک دینی است یکتاپرستانه و شه ابراهمی دینان اینت که ای دین شه خدا نیمه گاه په انسان ئانی هدایت ورهنمایی خاتیرا دیم داته بوته ، ای دین ئی پیغمبر هزرت موهممه د سل الله ئلی و سلم است . اسلام ئی پیرو ئانه «مسلمان» ئه گوشنت.
اسلام ئی کلمه شه ئربی زبانا گیپته بوته که «س-ل-م» بئ مانایی «تسلیم بوتین»، «تسلیم و سول»، «ایتائت» و «سول» اینت و «اسلام»، ئی مانا کامیلین تسلیمبوتین و گردین ایشتین په خدا اینت که خدا بئ ئربی زبانی تا
الله ئه گوشنت .
موچین موسولمان بئ دو مزنین مزهب ئان شیئه و سنی ئان تقسیم ئه به ینت که هر گوجام شه ای مرهبان وتی جا بئ چینکه دیگر بخشان تقسیم ئه به ینت.