Wt/zea/weze

< Wt‎ | zea
Wt > zea > weze

Zeêuws edit

Etymologie edit

Over Middelnederlands wesen en Oudnederlands wesan van Oergermaons *wesaną, van d'n Indo-Europese wortel *h₂ues- 'verbluve'.

Omschrievienge edit

weze(n)

  1. zelfstandig werkwoôrd bestae, leve
    • M'n vaoder is nie meêr.
  2. zelfstandig werkwoôrd op 'n plekke zitte
  3. zelfstandig of koppelwerkwerkwoôrd gliek weze an
  4. koppelwerkwoôrd 'n eigeschap è
    • Mien boôt is kleiner as die van joe.
    • Ik bin al vuuf jaer programmeur.
  5. koppelwerkwoôrd de beurte in 'n kinderspel è (in de verbindienge ʼn weze)
  6. ʼulpwerkwoôrd bie de voltoôiden tied van mutatieve (ergatieve) werkwoôrden
    • Ons bin toen mae naer 'uus gegae.
  7. ʼulpwerkwoôrd bie de voltoôiden tied in de passieve vurm
    • ʼt 'Uus van Klaois Janse is a jaeren afgebroke.
  8. ʼulpwerkwoôrd bie d'n tegenwoôrdigen tied in de passieve vurm, ore/worre ('n ienkelde keêr)
    • ʼIe wil van gin mense g'olpe weze.
  9. ʼulpwerkwoôrd bezig gae mee; dikkels ok in combinatie mee aore 'ulpwerkwoôrden

weze v

Uutspraek edit

[ˈʋe(ˑ)zə], [ˈβ̞e(ˑ)zə]

Vervoegienge edit

infinitief weze(n)
gerundium te wezen(e)
tegewoordigen tied ik bin oôns bin(ne)
jie bin(ne) julder bin(ne)
'ie is 'ulder bin(ne)
flejen tied ik, jie, 'ie was oôns, julder, ulder waere(n), wazze(n)
gebieënde wieze bin, weest
onvoltoôid deêlwoôrd wezende
voltoôid deêlwoôrd ei/is (g)ewist, (g)eweest
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

N.B.:

  • De vurm binne kom nie echt dikkels vò.
  • ʼn Weze ('de beurte in 't spel è) ei de regelmaetige vurmen ik wees 'n, jie weest 'n, ʼie weest 'n.

Verbugienge edit

meêrvoud wezen, verkleinwoôrd wezetje

Uutdruksels edit

  • Lae mae weze, lae mae doeë, laet die diengen mae gae zòan ze gaen

Dialectvarianten edit

Aore spelliengen edit

  • we:ze Woordenboek der Zeeuwse Dialecten (allêne 't visnet)

Vertaeliengen edit

Bronnen edit

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1135-6