Wt/zea/'oôrn

Zeêuws

'n Schaep mee vier 'oôrns.

'n Moderne concert'oôrn

'n Ies'oôrntje

Etymologie

Over Middelnederlands horn, horen en Oudnederlands horn van Oergermaons *horną. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *ḱer-, wat 'tzelfde beteikent.

Omschrievienge

ʼoôrn m

1. bênig uutgroeisel an 't beêstenkop
2. 't materiaol daeruut 'n 'oôrn (1) bestaet
3. 'n dienk gemaekt van 'n 'oôrn, of vaeg in de vurm d'rvan:
   1. 'n meziekinstrument, sind jaer en dag van geêlkoper gemaekt
   2. 'n koe'oôrn om uut te drienken (veraol vroeger)
   3. 't uutende van 'n (ouwerwessen) telefoon, daerin gesproke en geluusterd oort
   4. 'n gerolde waefel vò ies of slagroom

Uutspraek

[oːrᵊn] (de /n/ kan syllaobisch weze: [ˈoːrn̩]

Verbugienge

'oôrns ('ôrens) meêrvoud, 'oôrntje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen

drienk'oôrn geiten'oôrn 'oôrndol

'oôrnvlies koe'oôrn schaeps'oôrn

Uutdruksels

• Je neem te vee 'oôi op j'oôrns, je doe meêr werk as da'j ankan
• ʼIJ è 't op s'n 'ôrens, 'ie is vreêd groôs Land-van-'Ulsters
• Je zou t'r 'oôrns van kriege, j'oor t'r zot van
• Da's 'n beste koeë d'oôrns af, da's 'n groôt verlies
• ʼk È a meêr knepen (kepen, krappen, krapjes) in m'n 'ôrens, 'k è a meêr meegemaekt

Aore vurmen

• 'ôren (aolgemeên)
• hoôrn, hôren Goerees, Flakkees

Aore schiefwiezen

• 'ôôrn Woordenboek der Zeeuwse Dialecten
• oorn, oôrn, ôôrn (gin standaerdschriefwieze)

Ontlêniengen in aore taelen

• hurun(u), hornu Berbice-Nederlands
• horn Neger'ollands

Vertaeliengen

uutgroeisel an 'n beêstenkop

• Afrikaons: horing
• Araobisch: قَرْن‎ (qarn) m
• Berbice-Nederlands: hurun(u), hornu
• Braebants: 'oôrn, 'ure, horre enz. m
• Chinees (Mandarijn): 角 (jiǎo)
• Duuts: Horn m
• Esperanto: korno
• Frans: cor m
• 'Ebreêuws: קֶרֶן‎ (kéren) m
• Hindi: सींग (sīṅg) m, खाँग (khāṅg) m
• 'Ollands: hôôre, hòòre (Katwieks), hoôren (Stas-Utrechts), hoorn (Noôrd-'Ollands)
• Iengels: horn
• Italiaons: corno m
• Japans: 角 (つの, tsuno)
• Latijn: cornu o

• Limburgs: häöre enz. m
• Nederlands: horen, hoorn m
• Nedersaksisch/Platduuts: hoorn g/m
• Oôst-Vlaems: oorn, oren, ore m
• Oudgrieks: κέρας (keras) o
• Portugees: chifre m, corno m
• Russisch: рог (rog) m
• Spaons: cuerno m, cacho m (Midden- en Zuud-Amerika)
• Stasvries en verwanten: hoarn, hoorn g
• Swahili: pembe kl. 9,10
• Westerlauwers Vries: hoarn g
  • Hindeloopers: horne
  • Terschelliengs: hôan, hôaren
  • Schiermonnikoôgs: húen, hoaren m
• West-Vlaems: 'ôorn m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 355-6

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'hoorn'