Wt/zea/volle

Zeêuws

Etymologie

bievoegelijk naemwoord

Over Middelnederlands vol en Oudnederlands fol van Oergermaons *fullaz. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *plh₁-nó-, nultrap mee suffix bie pleh₁- 'vulle'.

werkwoord

Ziet bie vaolle.

Omschrievienge

volle

1. bievoegelijk naemwoôrd aolle of vee van de beschikbaere ruumte ingenome, nie lege
2. kort van aesem
3. zwaer van gemoed, deu 'n gebeurtenisse
4. verzaedigd, genoeg gegete en gedroenke 'ebbende
5. werkwoôrd vulle (ouwerwes, nog g'ore in Goereê-stad en Noôrdgouwe)
6. werkwoôrd/zelfstandig naemwoôrd v vaolle (aolle beteikenissen) Goerees, westelijk Zuud-Bevelands

Opmerkienge: bet. 5 ok nog in de vurm vollen in Krunege opgeteikend.

Uutspraek

[ˈvɒlə ~ ˈvɔlə]

Verbugienge

bievoegelijk naemwoôrd

volle, vollen m

Trappen van vergliekienge

volder, volst

Afleiienge

• volle, vulle

zelfstandig naemwoôrd

meêrvoud vollen, verkleinwoôrd volletje, volletsje

Vervoegienge

vaolle

infinitief	volle(n)
gerundium	te vollen
tegewoordigen tied	ik vol(le)	oôns volle(n)
	jie vol(t) (volle)	julder volle(n)
	'ie vol(t)	'ulder volle(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie viel	oôns, julder, ulder viele(n)
gebieënde wieze	vol(t)
voltoôid deêlwoôrd	ei en is evolle(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

vulle

infinitief	volle(n)
gerundium	te vollen(e)
tegewoordigen tied	ik vol(le)	oôns volle(n)
	jie vol(t) (volle)	julder volle(n)
	'ie vol(t)	'ulder volle(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie volde	oôns, julder, 'ulder volde(n)
gebieënde wieze	vol(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	vollende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)evold
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

• voldoeë
• voldoens
• vol'ouwe
• volslegen
• volspinne

Dialectvarianten

vò 't werkwoôrd

• vaolle Goerees, Schouwen-Duvelands, Tools in Fluplands, Walchers
• valle Flakkees, oôstelijk Toôls, Burgerzeêuws
• vaollen Land-van-Axels
• vallen oôstelijk Zuud-Bevelands, Land-van-Kezands

vò 't bievoegelijk naemwoôrd

• vol (in vrieë variaotie, nie dialectgebonde)

Ontlêniengen in aore taelen

• folo Berbice-Nederlands
• vol, ful Neger'ollands

Vertaeliengen

Ziet ok bie vaolle.

nie lege

• Afrikaons: vol
• Araobisch: مُمْتَلِئ‎ (mumtaliʾ), مَلِيء‎ (malīʾ)
• Chinees (Mandarijn): 充滿, 充满 (chōngmǎn); 滿, 满 (mǎn)
• Duuts: voll
• Frans: plein
• 'Ebreêuws: מָלֵא‎ (mal'e)
• Hindi: पूर्ण (pūrṇ), पूरा (pūrā)
• Iengels: full
• Italiaons: pieno
• Japans: 杯 (いっぱい, ippai), 満々 (まんまん, manman)
• Latijn: plēnus
• Limburgs: vol

• Nederlands: vol
• Nedersaksisch/Platduuts: vol, volle
• Oôst-Vlaems: volle Land-van-'Ulsters, vulle, vul Oôst-Zeêuws-Vlaoms grensgebied en vedderop
• Oudgrieks: πλήρης (plèrès), μεστός (mestos)
• Portugees: cheio
• Russisch: по́лный (pólnyj)
• Spaons: lleno
• Swahili: kamili
• Westerlauwers Vries: fol
• West-Vlaems: vol(le), vul(le)

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1084, 1030-1, V

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vol'