Wt/zea/biele

Zeêuws

'n Biele.

Etymologie

Van Middelnederlands bile. Uut 't Oergermaons, mae vurm is nie mee zekerheid te reconstruêren; *bīþla zou kunne. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *bhī- 'slae', of 'n substraotwoôrd.

Omschrievienge

biele v

• werktuug om 'out mee te kappen, bestaende uut 'n stok van 'out en 'n blad (meêsta) van iezder

Uutspraek

[ˈbilə]

Verbugienge

bielen meêrvoud; bieletje, bieltje verkleinwoôrd

Uutdruksels

• Mee de botte biele, mee grof geweld, zonder beleid
• Z'n bieletje (glad) kwiet weze, glad van z'n apperpo weze

Varianten

• biel

Ontlêniengen in aore taelen

• bili Berbice-Nederlands
• biel, bil, buil Neger'ollands
• bilə Skepi

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🪓
• Afrikaons: byl
• Araobisch: فَأْس‎ (faʾs) m
• Berbice-Nederlands: bili
• Chinees (Mandarijn): 斧頭/斧头 (fǔtóu), 斧 (fǔ), 斧子 (fǔzi)
• Duuts: Axt v
• Frans: hache v
• 'Ebreêuws: גַּרְזֶן‎ (garzen) m
• Hindi: कुल्हाड़ी (kulhāṛī) v
• Iengels: axe
• Italiaons: ascia v
• Japans: 斧 (おの, ono)
• Latijn: ascia v, secūris v
• Limburgs: biel (oôstelijk) o, bijl enz. (westelijk) v, aaks v
• Middelnederlands: aex v, barde v, bile v
• Nederlands: bijl v

• Nedersaksisch/Platduuts: biele enz. g/v, Ax enz. v
• Oôst-Vlaems: bijl, bail enz. v
• Oudgrieks: ἀξίνη (axinè) v
• Oudnederlands: accus v, barda v
• Poôls: siekiera v
• Portugees: machado m
• Russisch: топо́р (topór) m, колу́н (koloén) m
• Skepi: bilə
• Spaons: hacha v
• Sranantongo: beiri
• Swahili: shoka kl. 5, 6
• Westerlauwers Vries: bile g
  • Eilanders: byl g/v
• West-Vlaems: byle v
• Zweeds: yxa g, bila g

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 95

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'bijl'