Wt/zea/zienge

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands singhen en Oudnederlands singan van Oergermaons *singwaną. Uutendelienge dienkelijk van d'n Indo-Europese wortel *sengʷʰ-, *songʷʰ- 'recitêre' (mee 'n godsdienstige biegedochte).

Omschrievienge

zienge

• meziek maeke deu mee de stemme 'n vaste toôn'oôgste te maeken

1. onovergankelijk: 't ziengen as activiteit
2. overgankelijk: 'n lied, woôrden zienge

Uutspraek

[ˈziŋə]

Vervoegienge

infinitief	zienge(n)
gerundium	te ziengen(e)
tegewoordigen tied	ik zieng(e)	oôns zienge(n)
	jie zieng(t) (zienge)	julder zienge(n)
	'ie zieng(t)	'ulder zienge(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie zong, zoeng	oôns, julder, 'ulder zonge(n), zoenge(n)
gebieënde wieze	zieng(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	ziengende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ezonge(n), ezoenge(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

• zienger

Opmerkienge: de vurmen mee -oe- ore gebruukt in 't Walchers en Land-van-Kezands.

Saemenstelliengen

• bezienge
• uutzienge
• ziengschole

Uutdruksels

• Weggae zonder ziengen of zegge(n), weggae zonder afscheid te nemen
• De voeten uut 't ruim zienge, vroeger (?) in de visserie gezeid as t'r onder 't werk gezoenge wier Flakkees
• ʼk Zienge maer eên keêr vò 'n cent, 'k è gin zin om dat nog is te zeien
• Ziengt 't dan mae, antwoôrd op de opmerkienge kan ik nie zeie
• D'oenders zienge, de legtied komt 'r an (t'ôren an 't geluud dan 'oenders tegen dien tied maeke)
• Zienge op 't zeêtje, mee vee versieriengen en bugiengen zienge, veraol in kerke Erremu
• Zienge as om 't ure 'n paplepel, slepende zienge Oud-Vosmaer
• Dao moe je 'n keêr vò ziengen, dat kost niks (dikkels van diengen die aors wè geld koste) Land-van-Kezands

Dialectvarianten

• ziengen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• singgi Berbice-Nederlands
• sing, sin Neger'ollands
• singi Sranantongo
  • singi Surinaoms-Javaons

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: sing
• Araobisch: غَنَّى‎ (ġannā)
• Chinees (Mandarijn): 唱歌 (chànggē), 唱 (chàng), 鳴, 鸣 (míng) (van veugels)
• Duuts: singen
• Frans: chanter
• Westerlauwers Vries: sjonge
  • Hindeloopers: sûnge
• 'Ebreêuws: שָׁר‎ (shar)
• Hindi: गाना (gānā)
• Iengels: sing
• Italiaons: cantare
• Japans: 歌う (うたう, utau), 鳴く (なく, naku) (van veugels)

• Latijn: caněre, cantāre
• Limburgs: zinge enz.
• Nederlands: zingen
• Nedersaksisch/Platduuts: zingen, singen
• Oôst-Vlaems: zingen Land-van-'Ulsters, zèèngge (Gents)
• Oudgrieks: ἀείδω (aeidoo), ᾄδω (aaidoo)
• Portugees: cantar
• Russisch: петь (petʹ), спеть (spet') imp.-perf. paer
• Spaons: cantar
• Stasvries en verwanten: singe
• Swahili: kuimba
• West-Vlaems: zyngen

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1188

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 252

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'zingen'