Wt/zea/om

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands omme, ouwer ombe en Oudnederlands umbe van Oergermaons *umbi. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *h₂(e)m-bhi-; verwant mee Latijns ambo 'aollebei', en amfi- in 'amfitheaoter'.

Omschrievienge

om

1. vòzessel rond, wat omgevende
2. vòzessel op 'n tied van
3. vòzessel tegen (in 'n sportuutslag enz.):
   • tien om tiene
4. partikel meugelijk, ...-baer; zonder te in de zin van 'draegelijk' gebruukt
   • ’t Is toch nie om doeën, dat lewaoit!
5. tussenwerpsel bevel tegen paeren en koeien; ziet omme

Uutspraek

[ɔm]

Saemenstelliengen

• om-ende-bie
• om-ende-weêr
• om en vrom

Ziet ok om- as vòvoegsel.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 635

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Zweeds

Etymologie

Over Oudnoôrds van Oergermaons *umbi. 'tzelfde woôrd as 't Zeêuwse om.

Omschrievienge

om

1. voegwoôrd a, as (leit 'n vòwaerdelijke biezin in)
2. vòzessel van, over ('n onderwerp)
3. vòzessel over, mee ('n tiedseên'eid)
4. vòzessel om, rond
5. vòzessel op, gedurende (d'n dag, aevend enz.)
6. vòzessel per, op 'n, d'n/'t ...
   • Jäg röker fem cigaretter om dagen 'Ik smook vuuf sigretten op 'n dag'
7. vòzessel van (opgezieë van 'n plekke)
   • Syd om Stockholm 'Zujelijk van Stockholm

Uutspraek

[ɔm]