Wt/zea/kieke

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands kiken. Vaddere afkomst onbekend; 'n bevredigende uutleg is nog noôit gegeve. Meedat 't 'n sterk werkwoôrd is, zou je toch dienke dat 't a vreêd oud is. In 't Oudvries bekend as kikia; vindplekken in vadder verwante taelen kunne me toeschrieve an ontlênienge uut 't Nederlands of Nedersaksisch/Platduuts.

Omschrievienge

kieke

• actief ergest nae zieë, de blik ergest op richte

Uutspraek

[ˈkikə]

Vervoegienge

infinitief	kieke(n)
gerundium	te kieken(e)
tegewoordigen tied	ik kiek	oôns kieke(n)
	jie kiek(t) (kieke)	julder kieke(n)
	'ie kiek(t)	'ulder kieke(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie keek	oôns, julder, 'ulder keke(n)
gebieënde wieze	kiek(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	kiekende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ekeke(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Opmerkienge: d'n imperatief kiek oôr dikkels as tussenwerpsel gebruukt, ok in vaste verbindiengen as kiek dae en kiekt is 'ier.

Saemenstelliengen

• afkieke
• ankieke
• bekieke
• meekieke
• opkieke
• uutkieke
• verkieke

Uutdruksels

• Kieke of a je uut 'n zak geschud bin, vreêmd stae kieke

Varianten

• kieken in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• kiki Berbice-Nederlands
• ke, kik, ki Neger'ollands
  • kik Maegdeneiland-Creooliengels
• kika Skepi

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: kyk
• Araobisch: نَظَرَ (naẓara), شاف (šāfa)
• Berbice-Nederlands: luru
• Chinees (Mandarijn): 看 (kàn)
• Duuts: gucken
• Esperanto: rigardi
• Frans: regarder
• 'Ebreêuws: הִסְתַּכֵּל (histakél)
• Hindi: देखना (dekhnā)
• Iengels: look
• Italiaons: guardare
• Japans: る (みる, miru)
• Latijn: spectare
• Limburgs: kieke (oôstelijk), kaike, kèke (westelijk); zeen enz.; loere
• Nederlands: kijken

• Nedersaksisch/Platduuts: kieken
• Oudgrieks: σκοπέω (skopeoo)
• Oudnederlands: sian, scouwon
• Poôls: patrzeć, popatrzeć imp.-perf. paer
• Portugees: olhar
• Russisch: смотре́ть (smotrétʹ), посмотре́ть (posmotrét') imp.-perf. paer
• Skepi: luru
• Spaons: mirar, ojear
• Swahili: angalia
• Turks: bakmak
• Westerlauwers Vries: kike, kytse (verouwerd)
  • Hindeloôpers: kykje
• West-Vlaems: kyken
• Zweeds: titta, kika, se

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 432-3

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kijken'