Wt/zea/'ôge

< Wt‎ | zea
Wt > zea > 'ôge

Zeêuws

edit

Etymologie

edit

Over Middelnederlands hoghe en Oudnederlands [h] van Oergermaons *hauhaz/*haugaz. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *kou-, meschien 'n ablautende variant van *keu- 'buge'.

Omschrievienge

edit

’ôge bievoegelijk naemwoôrd

  1. varre van de grond ver'eve
  2. mee 'n grôte waerde in eênder welken aore groôt'eid
  3. van de wind: uut 't noôrden en/of oôsten
  4. werkwoôrd opkomme (van 't 'oôgwaeter); onpersoônlijk gebruukt: '’t 'oôgt'

Uutspraek

edit

[ˈʊɐɦə]

Opmerkienge: ziet vò d'uutspraek [ˈɔːɦə] bie de spellienge oage.

Verbugienge

edit

'ôgen, 'oôgs partitieve genitief, 'oôg variant

trappen van vergliekienge

'ôger, 'oôgst

afleiiengen

Vervoegienge

edit
infinitief ’ôge
gerundium t’ôgen
tegewoordigen tied 't ’oôgt
flejen tied 't ’oôgde, 'ôge(n)de
onvoltoôid deêlwoôrd ’ôgende
voltoôid deêlwoôrd 't ei (g)'oôgd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Varianten

edit

Saemenstelliengen

edit

Uutdruksels

edit
  • De kribbe 'angt 'ôge, De plokke hangt hoage, 't t'r mae schraeltjes
  • ’t 'ôge op è, groôs, 'oôgmoedig weze
  • eên hoage op hè/ha vee van iemand dienke Goerees, Flakkees
  • ’t 'Ôge op è mee iemand, 'tzelfde
  • as 't nie 'oôg of leêg kan, as 't nie anders kan
  • Ie gaot om mossels as 't 'oôg waoter is, 'ie doet aolles op 't verkeêrde moment (veraol te laete) Land-van-Axels

Aore spelliengen

edit

Ontlêniengen in aore taelen

edit

Vertaeliengen

edit

Bronnen

edit
  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 351
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'hoog'