ဝၼ်းသဝ်၊ ဢေႃးၵၢတ်ႉ 10၊ 2024
ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆး ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။
ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၶဝ် သၢၼ်ၶတ်းယူႇသေတႃႉ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ဢၼ်ယိူင်းၸူး လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ပီယဝ်ႉသေ ဝၢႆးသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၼိဝ်းယွၵ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈယဝ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၶွမ်ႇမတီႇ ဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ၵၼ်တင်းမူတ်းယဝ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိုၼ်ယုၵ်းယၢင်ႇဢၼ်ၼႆႉ ဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉမိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ တေတၢင်ႇၼႄတီႈပၢင်ၵုမ်လူင် UN ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းထႅင်ႈ။ တိုၵ်ႉတေလႆႈဢဝ် ၶေႃႈမၵ်းမၼ်ႈ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း တီႈၸိုင်ႈမိူင်းၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉ ယူႇ။
ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း ဢႄးၵျီးရီးယႃး Faouzia Boumaiza Mebarki ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွမ်ႇမတီႇ ဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်း ယွင်ႈယေႃးတႄႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူႈၵေႃႉ ၽွမ်ႉၸႂ်ၸွမ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ၼႆ မၼ်းလႆႈ လၢတ်ႈၼႄ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းၶဝ်ယူႇ။
တီႈတႄႉမၼ်း ရတ်ႈသျႃး တၢင်ႇလၢတ်ႈ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၼႆႉ လႆႈမႃး 7 ပီယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ တေႃႉၶဝ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇပီ 2017 ၊ ၵွပ်ႈၵူဝ်ပဵၼ် လွင်ႈတဵၵ်းတဵင်လႄႈ ၼႂ်းၵႄႈ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ၊ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶဝ် ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လႆႈပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇတေၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၶွမ်ႇမတီႇ ဢၼ်တေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၽူႈတၢင်တူဝ် ဢႃႇၾရိၵပွတ်းၸၢၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃး ပၵ်းပိူင်ၼႆႉ လႆႈၶေႃႈမၵ်းမၼ်ႈ တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉၼႆ တႄႇဢဝ် လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူၺ်ႈ ဢိၼ်ႇတႃႇၼႅတ်ႉ တေႃႇ ၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလွင်ႈလိင်ႉလႅၼ်ငိုၼ်း ၼၼ်ႉ တေ ၸၢင်ႈဢဝ်လိူင်ႈလႆႈ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵေႃႉၼႆႉ သပ်းလႅင်းၼႄပႃးဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈ လွင်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်း ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼႆႉ သႂ်ႇဝႆႉပႃး တႃႇတေၸွႆႈထႅမ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ပၢင်သွၼ် ပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉ တီႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်တိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တီႈဢၼ်ဢိၼ်ႇတႃႇၼႅတ်ႉ လႄႈ ပၢႆးၸၢင်ႊ တိုၵ်ႉႁႅင်းဢူၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ
- Agence France-Presse. "UN approves its first treaty targeting cybercrime" — VOA News, August 9, 2024
- Anna Desmarais. "UN committee approves first cybercrime treaty despite widespread opposition" — Euronews, August 9, 2024
- AFP - Agence France Presse. "UN Approves Its First Treaty Targeting Cybercrime" — Barrons, August 8, 2024
- Agence France-Presse. "UN Approves Its First Treaty Targeting Cybercrime" — Philippine Daily Inquirer, August 9, 2024
