Wt/zea/vrêze

Zeêuws

Etymologie

In 't Middelnederlands gevurmd uut vrese, wat-a nessens 'angst' vanous ok 'gevaer', 'risico' beteikende. Oudnederlands frēsa 'ondergang, verwoestienge'. Van Oergermaons *fraisō.

Omschrievienge

vrêze

1. benauwd weze:
   • mee liejend vòwerp: ergest benauwd vò weze
   • vòzesselvòwerp mee vò: benauwd weze om 't lot van ies of iemand
2. bie 't murpelspel: (te) lange naedienke over z'n inzet

Uutspraek

[ˈvrɪːzə], [ˈvrɪəzə]

Vervoegienge

infinitief	vrêze(n)
gerundium	te vrêzen(e)
tegewoordigen tied	ik vreês	oôns vrêze(n)
	jie vreês(t) (vrêze)	julder vrêze(n)
	'ie vreês(t)	'ulder vrêze(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie vreêsde, vrêze(n)de	oôns, julder, 'ulder vreêsde(n), vrêze(n)de
gebieënde wieze	vreês(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	vrêzende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)evreêsd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Saemenstelliengen

• godvrêzend

Uutdruksels

• ʼk Vrêze vò d'n andivie, 'k bin benauwd dat t'r niks van komt, ok: Ik vrêze vò de stad; Ik vrêze de galge (Flakkees)
• Da za je vrêze, da za je vêze

Aore vurmen

• vrêzen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Aore schriefwiezen

• vrêêze Woordenboek der Zeeuwse Dialecten
• vreêze
• vreaze (gin standaerdspellienge)

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: vrees, bang wees
• Araobisch: خَافَ‎ (ẖāfa), خَشِيَ‎ (ḵašiya)
• Chinees (Mandarijn): 害怕 (hàipà), 怕 (pà)
• Duuts: fürchten
• Frans: craindre, avoir peur
• Westerlauwers Vries: bang wêze, freze
• 'Ebreêuws: פָּחַד‎ (pachád), יָרֵא‎ (jaré)
• Hindi: डरना (ḍarnā)
• Iengels: fear
• Japans: 恐れる (おそれる, osoreru)
• Latijn: timēre

• Limburgs: vreize enz., vruchte
• Middelnederlands: duchten, ontdraden, ontsien, ontvruchten, scuwen, sorghen, sparen, vresen, vruchten
• Nederlands: vrezen, bang zijn
• Oudgrieks: φοβέομαι (phobéomai)
• Oudnederlands: (ana)drādan, (ant)forhten
• Portugees: temer, ter medo
• Russisch: боя́ться (bojátʹs-ja), страши́ться (straníts-ja)
• Spaons: temer, tener miedo
• Swahili: -ogopa, -hofu
• West-Vlaems: vrêzen, benauwd zyn

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1093

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank