Wt/zea/mete

Zeêuws

Etymologie

werkwoôrd

Over Middelnederlands meten en Oudnederlands metan van Oergermaons *metaną. Klankwettig zou 't moete komme van d'n Indo-Europese wortel *med- en dan verwant weze mee medisch en mode. Mee de wortel *met- 'mete' (daevan meter komt) zou 't dan niks te maeken è. Toch vaol nie uut te sluten dan de tweê wortels al in 't Oergermaons deu mekaore gerocht en gefuseêrd bin.

zelfstandig naemwoôrd

Van Latijn mēta, pas sind de zeventienden eêuw in 't Nederlands/Zeêuws bekend. Buten twuvel beïnvloed deu 't in'eemse mête/met (as in 'akkermaete').

Omschrievienge

mete

1. werkwoôrd (overgankelijk) de maete ergest van bepaele
2. werkwoôrd (onovergankelijk) (de genoemde maet) lange weze
3. zelfstandig naemwoôrd v vaste begin- of endliende bie 'n spel

Uutspraek

[ˈmeːtə ~ ˈmeɪtə]

Verbugienge

meten meêrvoud, meetje verkleinwoôrd

Vervoegienge

infinitief	mete(n)
gerundium	te meten(e)
tegewoordigen tied	ik meet	oôns mete(n)
	jie meet (mete)	julder mete(n)
	'ie meet	'ulder mete(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie mat, meette, metede	oôns, julder, 'ulder maete(n), meette(n), metede
gebieënde wieze	meet
onvoltoôid deêlwoôrd	metende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)emete(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiiengen

• maete
• met
• mête

Uutdruksels

• van meet af

Aore vurmen

werkwoôrd

• meten in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

werkwoôrd

• meet, mēt Neger'ollands

Vertaeliengen

werkwoôrd

• Afrikaons: meet
• Araobisch: قَاسَ‎ (qāsa)
• Chinees (Mandarijn): 測量/测量 (cèliáng), 量 (liáng), 測/测 (cè)
• Duuts: messen
• Frans: mesurer
• 'Ebreêuws: מדד‎ (madád)
• Iengels: measure
• Italiaons: misurare
• Japans: 計る, 測る, 量る (はかる, hakaru)
• Latijn: mētīrī
• Limburgs: maete enz.
• Nederlands: meten
• Nedersaksisch/Platduuts: meten, maeten, meaten enz.

• Oôst-Vlaems: meten
• Oudgrieks: μετρέω (metreoo)
• Portugees: medir
• Russisch: измеря́ть (izmerját'), изме́рить (izmérit') imp.-perf. paer
• Spaons: medir
• Swahili: kupima
• Westerlauwers Vries: mjitte
  • Hindeloôpers: mette
  • Terschelliengs: mitte
  • Schiermonnikoôgs: miete
• West-Vlaems: meten
• Zweeds: mäta

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 585

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'meten'

Berbice-Nederlands

Etymologie

Van verouwerd burgerlijk Zeêuws met.

Omschrievienge

mete vòzessel

• mee, mie

Uutspraek

[ˈmɛtɛ]

Varianten

Robertson (1989) geeft 'n vurm met.

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'met'